Dr. Recep Albayrak Türklerin İranı
Yüklə 9,25 Mb.
|
*Kaşkayı Hanı Melik Mansur, Kaşkayı Ulusu’nun 400 bin kişiden fazla olduğunu belirtmiştir. Fransız Demorni, 1913’te 325 bin kişi olduklarını kaydetmiştir. (Name-i Nur, sayı:4-5, s.58, 64; Îlât ve Aşayir, 223; İran ve Kaziyye-i İran, 3.cilt, s.137; Tarih-i İran-Sykes, 2.cilt, s.79-85; Coğrafya-i Mufassal-ı Keyhan, 2.cilt, s.79-85; Coğrafya-i Nizamî İran, İhtisAbiyan, 333; MerdumşiNaSi İran, s.253; Mecelle-i Honer ve Merdum, sayı:4, s.19; İrec Afşar, Îlhâ, Çâdurnişînan…, 2 cilt, s.626; AŞayir-i Müteharrik Otsan-ı Fars, Kûhgiluye ve Buyer-Ahmed, s.12-47; Mecmua-i Ittılâât ve ÂMarı Îlât ve Tavâyifî AŞayir-i İran,s.86) Verilen nüfus bilgilerini değerlendirirken, Rıza Han döneminde başlatılan “Tahtakapu” adı verilen iskân politikası ile oğlu Muhammed Rıza Pehlevi’nin iktidarı esnasında 1962 yılında uygulamaya sokulan, 5 Haziran 1963 tarihinde referanduma sunulan “Ak Devrim/ İnkılap-ı Sefid” ve bu çerçevede uygulanan toprak reformu politikası dikkate alınmalıdır. Lord Curzon, Kaşkayıların nüfusunu 1871 yılında 60 bin aile, 1891 yılında ise, 25 bin aile olarak kaydetmiştir. Arada 35 bin hanelik bir fark, yani eksilme söz konusudur. Bunun nedeni şudur: “Kaşkayı ilhanı Muhammed-kulu Han öldükten sonra, küçük çaplı hanlar aşiret üzerinde etkili olamadıkları gibi, kendi aralarında da ihtilafa düştüler. Bu yüzden 5 bin aileden oluşan bir Kaşkay topluluğu Bahtiyarilere katıldı. Aynı miktarda başka bir topluluk , Hamse iline bağlandı. Yaklaşık 4 bin hane ilden ayrılarak, muhtelif yaylalara perakende olarak dağıldılar. Aradaki fark bu nedenlerden kaynaklanmıştır. (İran ve Kaziyye-i İran, II.cilt, s.138) Lord Curzon, Kaşkayların 60 bin evden ibaret olduğunu ve 120 bin atlı çıkardıklarını kaydetmiştir. Yukarıda da bahsedildiği üzere, hem İran’ın, hem de Türk Aleminin önemli il/ uluslarından biri olan Kaşkayılar, Fars Bölge Valiliği merkez olmak üzere; Yezd, Kirman, Isfahan, Çahar-Mahal ve Bahtiyari, Kûhgiluye ve Buyer-Ahmed, Huzistan, Buşehr ve Hürmüzgan bölge valilikleri topraklarında oturmaktadır. 216.984 km² gibi geniş bir alanı kapsayan iskân mahallerine yayılmış durumdadır. Kaşkayıların iskân sahası içerisinde yer alan bölgelerden bazılarının isimleri şöyledir:
* Kaşkayı İlinin Yaylak ve Kışlakları Kaşkayı ilinin iki yaylak mıntıkası vardır: I. Mıntıka: Şiraz ve Deşt-i Erjen arasındaki bölgeden Kazerun’a kadar uzanır. II. Mıntıka: Şiraz’ın kuzeyidir. Bu bölge, Erdekan-ı Fars/ Fars Erdekan’ından başlar, Kûhgiluye ve Buyer-Ahmed Bölge Valiliği sınırına uzanır. Abade’nin kuzeyinden Isfahan Bölge Valiliği merkezi olan Isfahan kentinin güneyindeki Şehrıza/ Gomşe kentine ulaşır. Burası Kaşkayılar arasında “Büyük Sınır/ Serhaddi-Bozorg” adıyla şöhret bulmuştur. Kaşkay ilinin geçmişteki kışlakları, fazla yüksek olmayan Fars bölgesinin güneyindeki Lar, Cehrum, Firuzabad, Kazerun’dan Behbehan ve Bender-Gunave’ye kadar olan düzlük mıntıkalardı. Günümüzde kışlak bölgeleri bunun iki misline çıkmıştır. (Âmargiri Aşayir-i Göçrû Otsan-ı Fars, s.30)
Yüklə 9,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||