Yerel Yönetim
İrlanda’da yerel yönetim 1898 tarihli Mahalli Yönetim Kanunu’na dayanmakta olup, sözkonusu kanun uyarınca yerel yönetimde İngiliz sistemi esas alınarak, ‘‘County’’ler oluşturulmuştur. ‘‘County’’ düzeyinde 29 Bölge Konseyi, 5 Şehir Konseyi, 5 Kasaba Konseyi ve 75 İlçe Konseyi olmak üzere ülke çapında 114 yerel idare makamı bulunmaktadır.Bölgesel düzeydeki sekiz Bölgesel Makam, AB yapısal fonlarının kullanımını denetlemekten sorumludur. Ayrıca, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde işbirliği imkanlarını arttırmak amacıyla 1999 yılında iki Bölgesel Meclis oluşturulmuştur. Sistemin yenilenmesi yönünde çalışmalar sürdürülmektedir.
Yerel idareler tarafından verilen hizmetleri temel olarak 8 ana başlık altında toplamak mümkündür: i) Mesken ve bina inşası, ii) karayolu ulaşımı ve güvenliği, iii) su ve kanalizasyon hizmetleri, iv) kalkınmaya yönelik teşvikler ve denetimler, v) çevre koruması, vi) eğlence yerleri, vii) eğitim, sağlık ve sosyal konular, viii) muhtelif hizmetler. Yerel idarelerin eğitim, sağlık ve sosyal konulardaki hizmetleri, diğer kamu kurumları tarafından aktarılan yetkilerle sağlanmaktadır. Yerel idare reform programı, toplumsal kalkınma içerisindeki rollerinin arttırılmasını ve yerel olarak sağlanan kamu hizmetlerinin etkisinin genişletilmesini amaçlamaktadır.
Yerel idareler kısmen merkezi hükümet tarafından, kısmen de yerel kaynaklar (taşıt vergisi gelirleri, ticari gayrimenkullerden elde edilen ücretler, yerel tahsilatlar-çöp vergisi, vb.) tarafından finanse edilmektedir.
2.3. Coğrafi Bilgiler ve Nüfus
2.3.1. Coğrafi Bilgiler
Adanın toplam yüzölçümü 84,421 km2 olup, İngiltere idaresinde bulunan Kuzey İrlanda’nın yerleşik olduğu alan ise 14,139 km2’dir. Yaklaşık 362 km. uzunluğunda ve 225 km. genişliğinde bir ada devleti olan İrlanda Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 70,280 km2 olarak ölçülmektedir. İrlanda’nın kuzeyinde İngiltere ile 360 km.lik bir sınırı bulunmaktadır. Solunda Atlantik Okyanusu, sağında ise İrlanda Denizi yer alan İrlanda Cumhuriyeti’nin kıyılarının toplam uzunluğu 1,448 km.dir
İrlanda, merkezinde kalker düzlükler bulunan, kıyılarda ise tepe ve dağlarla çevrili bir adadır. Adada çok yüksek dağlar bulunmamakta olup en yüksek noktası, 1,041 metre ile ülkenin güneybatısında yer alan Kerry bölgesindeki Carrauntoohil’dir. Yine aynı bölgede bulunan Beenkeragh (1,010 metre), Caher (1,001 metre) ve Brandon Dağı (951 metre)’nın yanısıra, Wicklow bölgesinde yer alan Lugnaquilla (924 metre), Tipperary bölgesinde bulunan Galtymore (917 metre), Down bölgesindeki Donard (850 metre), Mayo’da yer alan Mweelrea (814 metre) ve Donegal’deki Errigal (749 metre) İrlanda’nın diğer yüksek dağları arasında yer almaktadır.
Kıyılar, girintili çıkıntılı bir görünüm arz etmekte ve bununla bağlantılı olarak pek çok irili ufaklı doğal liman bulunmaktadır. Batı kıyısı açıklarında, başta Aran, Blasket, Achill ve Clare adaları olmak üzere pek çok büyüklü küçüklü ada yer almaktadır. İç kısımlarda ise irili ufaklı pek çok göl bulunmakta olup en büyükleri Derry’de yer alan Neagh (381 km2), Galway’de bulunan Corrib (176 km2), Clare’de yer alan Derg (118 km2), Fermanagh’da bulunan Erne (112 km2), Westmeath’de yer alan Ree (105 km2) gölleridir.
İrlanda’nın en uzun ırmağı olan Shannon, ülkenin kuzey iç kesimlerinden başlayıp, güney ve güneybatı istikametinde yaklaşık 360 km. aktıktan sonra, batı kıyılarında denize boşalmaktadır. Diğer büyük nehirler arasında Barrow (192 km.), Suir (184 km.) ve Blackwater (168 km.)’ı saymak mümkündür. Doğuda Liffey nehri Dublin Körfezi’nde denize akmaktadır. Ayrıca, Cork’ta Lee ırmağı, Derry bölgesinde ise Foyle nehri akmaktadır.
İklim
Ada genel olarak dört bir yandan dağlarla çevrili olup, yağış oranı yüksektir. Genellikle yağmur şeklinde seyreden yağış, Batı bölgelerinde ortalama 203 cm/yıl’a ulaşmaktadır. İklim, özellikle Atlantik’ten gelen ılıman güneybatı rüzgarının ve Golf Stream sıcak su akıntısının etkisiyle yumuşak ve nemli seyretmekte, hem yıl boyunca, hem de ülke genelinde homojen bir yapı göstermektedir. Kışları yağışlı ve ılık, yazları serin geçen ülkede, hemen hemen yılın tamamında hava bulutludur. İrlanda, yılın hemen her döneminde yeşil olan bitki örtüsü nedeniyle “zümrüt ada” olarak adlandırılmaktadır. İklim genel olarak ılıman olup, en soğuk aylar ortalama 4oC ve 7oC ile Ocak ve Şubat, en sıcak aylar ise 14oC ila 16oC ile Temmuz ve Ağustos aylarıdır.
2.3.2. Nüfus
İrlanda’nın toplam nüfusu 2011 yılından yapılan resmi nüfus sayımına göre 4,574,900 kişi olup, nüfusun 2,270,500’ünü erkek, 2,304,400’ünü kadın oluşturmaktadır.
Öte yandan, 2012 yılında İrlanda’dan diğer ülkelere yapılan göç nedeniyle nüfus artışı azalmış ve 2012 yılı ön verilerine göre 4,585,400 kişiye ulaşmıştır. 2012 yılında toplam nüfus olan 4,585,400 kişinin 4,035,000’si İrlanda’lıdır.
2012 yılı nüfusunun cinsiyet ve yaş gruplarına göre dağılımı ise aşağıdaki tabloda verilmektedir.
2012 Yılı Nüfus Bilgileri (Ön Veri )
(1000 kişi)
Yaş Grubu
|
Toplam
|
Kadın
|
Erkek
|
0-4
|
364.6
|
178.6
|
186.0
|
5-9
|
324.8
|
158.7
|
166.1
|
10-14
|
305.4
|
149.0
|
156.4
|
15-19
|
275.7
|
134.4
|
141.3
|
20-24
|
277.7
|
139.2
|
138.6
|
25-29
|
341.2
|
177.7
|
163.5
|
30-34
|
392.3
|
201.0
|
191.3
|
35-39
|
364.3
|
182.9
|
181.5
|
40-44
|
335.7
|
167.1
|
168.5
|
45-49
|
308.1
|
155.0
|
153.1
|
50-54
|
278.2
|
140.0
|
138.2
|
55-59
|
248.0
|
124.3
|
123.6
|
60-64
|
220.0
|
109.9
|
110.0
|
65-69
|
181.5
|
90.9
|
90.6
|
70-74
|
132.7
|
68.3
|
64.4
|
75-79
|
103.6
|
55.9
|
47.6
|
80-84
|
71.0
|
41.6
|
29.4
|
85 ve üzeri
|
60.5
|
41.1
|
19.4
|
Toplam
|
4,585.4
|
2,315.8
|
2,269.6
|
Dostları ilə paylaş: |