Qurğuşunun ürək-damar sisteminə toksiki təsiri hansı biokimyəvi çevrilmələrlə müşayət olunur?
Miokardda biokimyəvi pozuntularla Na-Ca mübadiləsinin və mitoxondrinin zədələnməsi baş verir
Ürəyin döyüntüsü artır
Ürək döyüntüləri zəifləyir.
Ürək impulslarını zəiflədir.
Ürəkdə blokadanın yaranmasına səbəb olur.
Dioksinlərin ətraf mühitə ayrılmasının əsas yolları.
Yanma prosesləri, aqlomerasiya, piroliz, krekinq.
Filizsaflaşdırma
Neftayırma sənayesi.
Sintetik kauçuk istehsalı.
Nitrat turşusunun istehsalı.
İkivalentli dəmirin (Fe2+)toksiki təsir nəticəsində üç valentli (Fe3+) dəmirə çevrilməsi nəticəsində əmələ gələn methemoqlobin maddəsinin miqdarı qanda 10%- ə çatdıqda hansı xəstəlik əmələ gəlir?
Sianoz.
Qanxəstəliyi.
Leykonemiya.
Anemiya.
Treotoksikoz.
Nitratların mədə-bağırsaq sistemində toksiki təsiri necə baş verir?
Patogen (zərərli) bağırsaq mikroblarının inkişafına səbəb olur. Bu isə insan orqanizmində zəhərli maddələr – toksinlər yaradır.
Mədə-bağırsaq sisteminin fəaliyyətini zəiflədir.
İnsulin fermentinin ayrılması prosesini ləngidir.
İnsulini parçalayır.
Bağırsaqlarda kummulyasiya edir (toplanır).
Orqanizmin radioaktiv şüalanmasının ilkin reaksiyası hansı dozada müşahidə olunur?
0,2 rad.
0,5-1 rad.
1 rad (0,2 Qr)-Qreyna
1-2 rad.
3 rad.
Benzolun toksiki təsiri nəticəsi olan onun oksidləşmə məhsulu fenol və polifenolların antioksidantlarına hansı kimyəvi birləşmələr daxildir?
Metionin və sistin.
Serin və alanin.
Tiosulfat və hidrogen-peroksid.
Qlükoza və nişasta.
Şəkər və etil spirti.
Tənəffüsün pozulması sindromu nə zaman yaranır?
Tənəffüs və əzələ sinirləri toksiki təsirə məruz qaldıqda.
Toksiki maddənin ağız boşluğuna daxil olduğu zaman.
FÜB-lə toksiki təsirə məruz qaldıqda.
Ağ ciyərlərin iltihabı baş verdikdə.
Bronxlarda spazmatik proses getdikdə.
Sianidlərin bioloji təsir mexanizmi.
Qan dövranına nüfuz etməklə orqanizmin oksigeninə olan tələbinin təmin olunmasının qarşısı alınır.
Oksidləşmə-reduksiya reaksiyası.
Hemaqlobinlə mürəkkəb kompleksə çevrilmə.
Reduksiya prosesini sürətləndirmək.
Üçvalentli dəmir ionları ilə kompleks əmələ gətirmə.
Arsen və birləşmələrinin insan sağlamlığına təsiri hansı orqanlrda daha çox özünü göstərir?
Əsəb, mədə-bağırsaq, respirator pozuntular.
Beyin yarımkürələrində toplanma.
Zəif biotransformasiya.
Qara ciyər hüceyrələrinə metabolik təsir.
Amin turşularla asan kompleks əmələ gətirmə.
Civə və onun birləşmələrinin ətraf mühitdə yol verilən YH-ni müəyyən edin.
Atmosferdə – 0,3 mkq/m3.
İçməli suda - 0,5 mkq/l.
Torpaqda - 0,02-0,3 mqkq.
Atmosfer havasında YVH – 0,5 mkqm3.
İçməli suda - 0,8 mkq/l.
Ftalatlar hansı üzvi birləşmələrə və toksiki maddələr qrupuna daxildir?
Turşu anhidridləri və dioksinlər.
Mürəkkəb efirlər və tiollar.
Aromatik k/h-lər və adrenalin blokatorlar.
Anhidridlər və neytrotoksinlər.
Aminlər və ditiollar.
Kimyəvi antoqonizm nədir?
Bir-birini tam inkar edən, uyuşmayan kimyəvi komponentlər.
Parçalanma reaksiyalarının sürəti.
Toksiki maddənin orqaizmdə toplanması.
Mübadilə reaksiyalarında qatılıqdan asılılıq.
Toksiki prosesin dönərliyi.
YVYH nəyə əsaslanır?
İnsan və digən canlılarda fizioloji, biokimyəvi proseslərin gedişinə mənfi təsir edə bilməyən toksiki maddənin miqdarına.
Zəhərdə funksional qrupların sayına.
Toksiki maddənin tərkibinə.
Toksiki maddənin havada miqdarına.
Ətraf mühitdə toksikantların kütləsinə.
Hidrogen-sulfidin digər toksiki qazlardan fiziki xassələri nə ilə fərqlənir?
Lax yumurta iyi verən, suda asan həll olan, havadan ağır olmasına görə.
Suda həll olduqda turşuya çevrilməsinə görə.
Havadan yüngül qaz olmasına görə.
Rəngsiz, iysiz, suda həll olmayan qaz olması ilə.
Oksidləşdirici xassə göstərməsinə görə.
Yerin təbii radiasiya fonu nədir?
Torpaq, su və havadakı radionuklidlərin səpələnən şüalarının cəmi.
Yerdə toplanan Günəş enerjisi.
Radiaktiv elementlərin ayırdığı şüa.
Nüvə sınaqlarının nəticəsi.
Radioaktiv elementlərin ayırdığı şüa.
Civə və onun birləşmələrinin toksiki təsiri özünü ən çox hansı orqanlarda göstərir?
Böyrəklərdə, sümük iliyi, sinir sistemi.
Beyin yarımkürələri.
Mədə-bağırsaq sistemi.
Dəri-toxumasına
Hemoqlobinə
Kükürd qazı ilə çirklənmənin mənbələri.
Qara və əlvan metallurgiya.
Sulfat turşusu istehsalı.
Filiz saflaşdırma kombinatları.
İstilik elektrik stansiyaları.
Çuqun istehsalı.
Dəm qazının toksiki təsirinin aradan qaldırılmasında, ətraf mühitdə onun miqdarının azaldılmasında ən optimal üsul nə ola bilər?
Dəm qazının tam oksidləşməsinə nail olmaq.
Yanacaq kimi istifadə olunan karbohidrogenlərdən az istifadə etmək.
Xüsusi adsorbentlərdən istifadə etmək.
Dəm qazını qeyri toksiki kimyəvi birləşməyə çevirmək.
Kompleks qaz yanacağına çevirmək.
Toksimlər hansı maddələrdir?
Fizioloji funksiyaları süstləşdirən insan və heyvanların xəstələnməsinə və ya ölümünə səbəb olan bakteriya, bitki, heyvan mənşəli maddələr.
Toksikologiyanın ayrıca bir maddələr qrupu.
Qarışıq funksiyalı birləşmələr.
Sianidlər.
Heterotsiklik birləşmələr.
Civə ilə çirklənmənin aradan qaldırılması necə icra olunur?
Civə birləşmələrinin xüsusi konteynerlərdə saxlanılması, ətraf mühitə yayılmasına yol verməməklə.
Civənin buxarlanmasının qarşısını almaqla.
Civənin soyuq şəkildə saxlanılması ilə.
Birləşmələrin asan parçalanan tərkibə keçirilməsi ilə.
Torpağa basdırmaqla.
FÜB-ə daxil olan kimyəvi elementlər və atomlar qruplarını qeyd edin.
P, Cl, -CH3(-C2H5)
S, He, -NH2
Al, Ge, Si
Bi, Si, K
Ca, B, J
Populyasiyaların bioloji strukturu nəyi ifadə edir?
Ümumi ərazidə və genofondda birləşən bir növün fərdlərinin ekologiyasını.
Populyasiyaların davamlılığını.
Bioloji strukturun sayını.
Bioloji struktura daxil olan canlıların növünü.
Bioloji strukturda tarazlığın yaranmasında.
Xlorüzvi toksikantlara daha çox hansı üzvi birləşmələr aid edilir.
Fosforun xlorlu üzvi birləşmələri.
Manqanın xlor üzvi birləşmələri.
Azof üzvi birləşmələri.
Yod tərkibli üzvi birləşmələr.
Silisium üzvi birləşmələri.
Oksidləşmə-reduksiyalarının toksiki çevrilmələrdə rolu nədir?
Oksidləşmə- reduksiya zamanı toksiki maddənin təsiri azalır və ya tamam aradan qalxır.
Yalnız birləşmə reaksiyası gedir.
Yalnız əvəzetmə reaksiyası baş verir.
Parçalanma reaksiyası baş verir.
Toksiki çevrilmələrdə oksidləşmə-reduksiya baş vermir
Daxili şüalanma nədir?
Mənbəyi orqanizmin daxilində olan radioaktiv şüalanma.
Xarici aləmdən orqanizmə daxil olan şüalanma.
Günəş şüalarının təsirindən yaranan şüalanma.
Elektromaqnit dalğalarının təsiri nəticəsində yarana bilən şüalanma.
Radio dalğalarından yaranan şüalanma.
Zəhərli maddələrin təsiri zamanı adaptasiya və kompensasiya.
Orqanizmin zəhərli təsirinə qarşı müqavimət göstərməklə uyğunlaşma və toksiki maddənin təsirinin dəf olunması.
Ayrıca bir orqanın zəhərin təsirinə uyğunlaşması.
Böyrəklərin zəhərin təsirinə uyğunlaşması.
Qara ciyərin zəhərin təsirini dəf etməsi.
Mədə-bağırsaq sisteminin toksiki maddəni neytrallaşdırması.
Sənaye mənşəli zəhərli maddələrin təsnifatı.
Orqanizmdə toplanmasına görə.
Zəhərin tərkibində olan funksional qruplara görə.
Orqanizmdə parçalanma qabiliyyətinə görə.
Orqanizmdə kimyəvi birləşmə əmələ gətirməsinə görə.
Orqanizmə daxil olma yoluna görə.
Zəhərli maddələrin orqanizmə yığılması və xaric olunması kinetikası necə təyin olunmalıdır?
Toksikinetikanın ümumi formulu ilə.
Orqanizmin kütləsinə əsasən.
Toksiki maddənin qatılığına görə.
Orqanizmdən xaric olunma sürətinə uyğun.
Havada miqdarına əsasən.
Biotransformasiya nədir?
Orqanizmdə bu və ya digər maddələrin toplanması və çevrilməsi ilə baş verən detoksikasiya.
Canlılarda maddələr mübadiləsi.
Orqanizmdən maddələrin kənar olması.
Aminturşulardan zülalların sintezi.
Zülalların denaturasiyası.
Qurğuşunla zəhərlənmənin əsas əlamətlərini göstərin.
Radiasiyanın bioloji təsiri özünü ən çox hansı vasitələrlə göstərir?
Su vasitəsilə.
Torpaqda olan mikroorqanizmlərlə.
Havanın oksigeni.
Bitkilərlə.
Bütün mövcud biostrukturlarla.
Şüalanmadan dərhal sonra orqanizmdə hansı proseslər baş verir?
Zülalların parçalanması baş verir?
Orqanizmdə hidroliz prosesi sürətlənir.
Metabolizm prosesi zəifləyir.
Aminturşular parçalanır.
Neyronların fəaliyyəti zəifləyir.
Antizəhərlər kimi istifadə olunan dərman preparatları içərisində sulfhidril birləşmələri nə ilə fərqlənir?
Kükürd hidrogen rabitələri ilə.
Kovalent kükürd – kükürd rabitələrinə görə.
tərkiblərində SO3H qruplarına görə.
Heteratsiklik tiofen həlqəsinə görə.
Oksidləşdiricilik xassələrinə görə.
Etilendiamintetra sirkə turşusunun Na, Ca və Co duzlarının tiollarla, ağır metalların duzları ilə qarşılıqlı təsir reaksiyalarının əsasında nə dayanır?
İon mübadiləsi reaksiyası.
Əvəzetmə reaksiyası.
Birləşmə reaksiyasının baş verməsi.
Neytrallaşma reaksiyası.
Parçalanma reaksiyası.
Asetilxolin preparatları orqanizmə necə təsir göstərir?
Sinir impulslarının ötürülməsini tənzimləyir..
Ürəyin fəaliyyətini sürətləndirir.
Maddələr mübadiləsini tənzimləyir.
Adrenoreseptorları zəiflədir.
Lipidlərlə kompleks birləşmələr əmələ gətirir.
Nitratların toksiki təsiri ilk dəfə harada və hansı tərəvəz bitkisində qeyd olunmuşdur?
Özbəkistanda, qarpızda.
Qazaxıstanda, buğdada.
Rusiyada, kartofda.
Türkmənistanda, yemişdə.
Azərbaycanda pomidorda.
Nitratların hemoqlobinə toksiki təsiri necə baş verir?
Nitratreduktaz fermentinin təsiri ilə nitritlərə kimi bərpa olunur, bu da qanın hemoqlobini ilə qarşılıqlı əlaqəyə girərək Fe2+ ionunu Fe3+ -ə qədər oksidləşdirir – toxuma hipovsiyası yaranır.
Təsir göstərmir.
Hemoqlobinə nəzərə çarpacaq dərəcədə zəif təsir göstərir.
Hemoqlobini blokada edir.
Qanı laxtalandırır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) orqanizmə daxil olan nitratların təsirini aradan qaldırmaq üçün nəyi tövsiyə edir?
İl ərzində 180 kq-a qədər meyvə və tərəvəz qəbul etmək.
Qlükoza qəbul etmək.
Daha çox havada olmaq.
Mütəmadi olaraq qanın analizini aparmaq.
Gün ərzində normadan bir qədər artıq su qəbul etmək.
Orqanizmdə toksiki maddələrin çevrilməsi necə baş verir?