Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

Kıyı Ekosistemi

Kıyı terimi; deniz, doğal ve yapay göller ile akarsuların çevresini kuşatan; dalga akıntı ve rüzgar etkisi ile oluşan kumluk, çakıllık, taşlık bataklık ve kayalık kara alanları ile sazlıklar gibi, su bitkilerinin yetişmesine elverişli olan sığ alanları ifade etmektedir. Doğa koruma açısından incelendiğinde deniz ve kara ekosistemleri arasında bir geçiş özelliği gösteren kendi içinde dinamik döngülere sahip kıyı zonu, birçok çevresel bileşeni bir arada bulundurmasından ötürü oldukça önemli, öncelikli ve aynı zamanda hassas olarak nitelendirilmektedir (Alphan, 1998).

Dünya üzerindeki en dinamik peyzaj öğeleri olarak değerlendirilen kumullar ve sulak alan sistemleri, büyük ve karmaşık dinamik döngüleri sebebi ile dış etkilerden çok çabuk zarar görebilen hassas ekosistemlerdir. Dünyadaki kıyıların %40’ında var olan kumulların, kıyıların korunması, yaban hayatına barınak sağlaması, tatlı su temini ve su akışının düzenlenmesinde önemli bir rolü vardır. Karaya yakın olan kum tepelerinin, üzerlerindeki bitki örtüsü sayesinde stabilite kazandığı ve bu kumulların, kıyıdaki genç kumullara oranla daha eski olduğu bilinmektedir (Dinç ve Ark, 1979). Kumul alanları ile bağlantılı sulak alan sistemleri, kıyı sularının üretkenliğinde, biyokimyasal yenilenmede ve jeomorfolojik stabilitenin sağlanmasındaki önemli işlevlerinin yanında kabuklu deniz canlıları, balıklar ve kuşlar için önemli habitatlar içermektedir. Bu alanlar ayrıca, yukarı havzada kullanılan kimyasal gübreler ve organik maddelere birikme yeri ve dalgalara karşı bariyer görevi de görmektedir. Dünya nüfusunun % 50’den fazlasının kıyılar ve kıyıdan 60 km içeriye kadar olan kuşak içerisinde yaşadığı (OECD, 1993), sadece Batı Avrupa’daki tüm bitki türlerinin yarısından fazlasının kıyı zonunda bulunduğu ve bunların büyük çoğunluğunun da endemik olduğu (Council of Europe, 1991), 8333 km uzunluğunda kıyı şeridine sahip olan ülkemizde ise nüfusun yarıdan fazlasının kıyı alanlarında yaşadığı düşünüldüğünde kıyı alanlarının gerek ekolojik, gerek sosyal-kültürel-ekonomik ve gerekse doğa koruma açısından ne derece önemli olduğu anlaşılmaktadır.