Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

KOMPOST VE ÇİFTLİK GÜBRESİNİN BİLEŞİMLERİ VE KIYASLANMASI
Bir kompostun bileşimi, onu oluşturan maddelere ve içine eklenen besin maddelerine, çiftlik gübresinin bileşimi ise hayvanın cinsi, yaşı, beslenmesi ve yataklık olarak kullanılan materyale göre değişebilmektedir. Çizelge 1’de, değişik kökenli kompostların bileşimleri incelendiğinde; kentsel atık kompostlarında pH’nın 7.7-8.5 arasında ve hafif alkali, tuzluluğun hafif veya çok, organik maddenin %9-39 arasında, N’un %0.10-2.0, P’un %0.1-1.0, K’un ise %0.21-1.5 arasında değiştiği görülmektedir. Ağır metal kapsamlarına çizelgede yer verilememiş olup, özellikle kentsel atık kompostlarının bu maddelerce zengin olduğu ve kullanımlarının zamanla mikroelement ve ağır metal birikimine yol açabileceği ifade edilmektedir (Sezen,1980). Hakererler ve ark.(1982) ise, B’a duyarlı bitkilere ham çöp kompostu uygulanması halinde özellikle haziran-temmuz ayına ait kompostu önermektedirler.

Tarımsal ve diğer bitkisel atıklarla yapılan kompostlarda pH’nın 5.8-7.6 ile hafif asit-hafif alkali, tuzsuz veya çok tuzlu olabildiği, organik maddenin %38.7-80.0 arasında, N’un %0.50-3.29, P’un %0.009-1.0, K’un ise %0.1-4.90 değiştiği görülmektedir. Bunlar içinde yüksek N kapsamı ile çim, fındık zurufu ve kırsal alan atık kompostları, yüksek K kapsamı ile fındık zurufu ve muz atık kompostları dikkati çekmektedir.

Çizelge 2’de değişik kökenli çiftlik gübrelerinin bileşimleri incelendiğinde ise N’un %0.50-2.87, P’un %0.10-2.90, K’un %0.31-2.35 arasında değiştiği, tavuk gübresinin besin içeriğinin diğerlerine göre daha yüksek olduğu görülmektedir.

Tüm veriler bir arada değerlendirildiğinde, tarımsal-bitkisel atık kompostlarının, kentsel atık kompostlarına göre pH ve tuzluluk yönüyle daha uygun, organik madde ve besin maddesi kapsamları yönüyle daha zengin, çiftlik gübrelerine ise besin maddeleri yönüyle yakın ya da onlardan daha zengin oldukları görülmektedir. Buna göre, tarımsal-bitkisel atık kompostları, yetiştirilecek bitki ve toprağının özellikleri gözetilmek koşuluyla gerek geleneksel, gerekse ekolojik amaçlı tarımsal kullanıma daha uygun ve çiftlik gübresinin olmadığı hallerde rahatlıkla kullanılabilir özellik taşımaktadır.