Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

BİRLİKTE EKİM VE YABANCI OT POPULASYONU
Bitkisel üretimde yabancı ot kontrolü, yetişme dönemi süresince yoğun bir iş gücünü gerektirmektedir. Etkili bir yabancı ot kontrolünde, sulama yöntemleri ve tekniği ile toprak işleme ve herbisitlerin önemi büyüktür. Bununla birlikte herbisitlerle yabancı ot kontrolüne tam anlamıyla güvenmeyen birçok bilim adamı ve üretici vardır (Walker ve Buchanan, 1982). Birçok yabancı ot türünün herbisitlere dayanıklılığı ve maliyetleri günden güne artmaktadır. Herbisitler hem ekonomik açıdan hem de çevre ve insan sağlığı bakımından birtakım olumsuzluklara sahiptir. Zira herbisitler kültür bitkilerine zarar vermeksizin yabancı ot kontrolünü sağlayacak bileşenlerin bir araya getirmenin zor olduğu özel ürünlerdir (Moody ve Shetty, 1981).

Birlikte ekimlerde, geniş alanlarda yaygın olarak görülen yabancı ot türlerinin yoğunluğunda bir azalma görülmüştür. Risch ve ark. (1983) ' nın 150 birlikte ekim çalışmasında 198 yabancı ot türü incelenmiş ve bu türlerin %53'nün birlikte ekimle birlikte yoğunluğunun a­zaldığı, %18'nin ise arttığı, % 9'nun da herhangi bir fark olmadığı ve % 20'sinin ise responsunun değişik olduğu belirlen­miştir. Monokültür tarım sisteminde yabancı ot kontrolü için kullanılan herbisitlerin hem ekonomik hem de ekolojik maliyeti fazla olmaktadır. Özellikle herbisitlerin bulunmadığı ya da pahalı olduğu bölgelerde çiftçiler, yabancı otlarla mücadele için neredeyse zamanlarının yarısını harcamaktadırlar. Baklagiller doğal malç özellikleriyle yabancı ot populasyonunu azaltıcı bir özelliğe sahiptir (Akman, 1993). Zira baklagillerin yabancı otlarla rekabeti güçlüdür. Pek çok yabancı ot türü çimlenmek ve toprağa yerleşebilmek için toprağın karıştırılmasına ihtiyaç duyar. Doğal malç özelliği sağlayan birlikte ekim sistemleri, toprak işlemeyi en aza indirgedikleri ve ta­biat boşluğu sevmez kuralınca erken dönemde daha hızlı geli­şip yabancı otları bastırdıkları için yabancı ot populasyonunu düşürmektedir.

Birlikte ekim ssteminde, yabancı ot kontrolü kültür bitkileri ile yabancı otların büyüme ve gelişme periyotları önemlidir. Birlikte ekimlerde arkadaş bitkilerin büyüme ve gelişmelerindeki üstünlükleri yabancı otlar üzerinde yoğun bir baskı oluşturmaktadır. Özellikle çıkıştan itibaren hızlı bir büyüme gösteren baklagil bitkileri doğal malç özellikleri ile birçok yabancı ot türünün gelişiınini baskı altına almaktadırlar. Kültür bitkisi yabancı ot rekabetinde birlikte ekim sistemlerinin etkilerini belirlemek amacıyla yürütülen bir çalışmada (Abraham ve Singh, 1984); sorgum, mungo fasulyesi ve börülce birlikte ekilıniş ve sorgumun arasına ekilen börülce ve mungo fasulyesinin yalın sorgum parsellerine oranla önemli ölçüde yabancı ot popülasyonu azalttığı tespit edilmiştir. Monokültür ekimde boş kalan alanlar yabancı otların gelişmesine mekan oluşturmaktadır. Birlikte ekimlerde araya giren kültür bitkisi birim alan verimini artırmanın yanı sıra yabancı ot populasyonunun gelişme alanlarını kısıtlamaktadır. Moody ve Shetty (1981), en yüksek toplam ürünün yabancı ot populasyonunun baskı altına alındığı birlikte ekim sisteminden elde edildiğini ve bitki sıklığı arttıkça yabancı ot gelişimi ve populasyonun azaldığını bildirmişlerdir.
SONUÇ
Bir çok özelliği ile modern tarımla uyum içinde olan Birlikte Ekim (intercropping), hem toplam verimi artırma hem de doğal kaynakları daha etkin kullanma ve çevresel riskleri en aza indirmesi bakımından ekolojik tarım uygulamaları içinde yer alabilecek alternatif bir tarım tekniği olup konuyla ilgili daha kapsamlı araştırma ve yayım faaliyetlerine ihtiyaç vardır.