Erhan afyoncu

394 Tevfik Temelkuran, Gazavat-ı Cezayirli Gazi Hasan Paşa, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2000; Ercüment Kuran, “Gazavat-i Cezâyirli Gazi Hasan Paşa’ya Dâir”, Tarih Dergisi, sayı: 15 (İstanbul 1960), s. 95-98.

395 Fahri Çetin Derin, “Tüfengçi-başı Ârif Efendi Tarihçesi”, Belleten, sayı: 151 (Ankara 1974), s. 379-443.

396 Fahri Çetin Derin,”Yayla İmamı Risalesi”, Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: 3 (İstanbul 1973), s. 213-272.

397 Ömer İşbilir, “Dihkânîzâde Ubeydullah Kuşmânî”, DİA, IX, 290-291.

398 Ahmed Cavid, Hadika-i Vekayi, haz. Adnan Baycar, Ankara 1998; Osmanlı Rus İlişkileri, Ahmed Cavid’in Müntehabatı, haz. Adnan Baycar, İstanbul 2004; Abdülkadir Özcan, “Ahmed Cavid”, DİA, I, 52-53.

399 Fahri Çetin Derin, “Kabakçı Mustafa Ayaklanmasına Dair Bir Tarihçe”, Tarih Dergisi, sayı: 27 (İstanbul 1973), s. 99-110.

400 Mehmed Çoban, Celâl Bey-zâde, Sultan-i Selim-i Sâlis Tarihi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1981.

401 Sultan Selim-i Sâlis Asrı Vekayi’ine..., İstanbul 1280; Bayram Doğan, Mustafa Necib Efendi Tarihi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2001.

402 Beyhan Kıran, “1220 Senesi Vekayi‘i” Adlı Eserin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1993.

403 Mehmet İlkin, İzzet Hasan, Ziyânâme (Sadrazam Yusuf Ziya Paşa ve Fransızların İşgali Üzerine Yapılan Osmanlı Devleti’nin Mısır Seferi, 1798-1802), Tahlil ve Tenkildi Metin, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2004; Eserin Arapça tercümesi için bk. İzzet Hasan, El-Hamletü’l-Fransiyye ala Mısr fi dav’i Mahtuti Osmani, Mahtutata “Ziyaname” li’d-Darendeli İzzet Hasan, Dirase ve Terceme Cemal Said Abdulgani Kahire, El-Heyetü’l-Mısriyyeti’l-Amme li’l-kitab, 1999.

404 İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY, nr. 6114; Gazavâtnâmeler, s. 159

405 Gazavâtnâmeler, s. 159-160.

406 Vak’anâme-i Mısır, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, İbnülemin Kitapları, nr. T. 2697; Bu eserin Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi, 4910 numarada kayıtlı nüshası yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Tezde bu eserin müellifinin Mustafa Resmî Efendi olabileceği kanaatine varıldığı belirtilmekte ama kesin bir netice zikredilmemektedir. (Bk. Osman Koç, Gazâ-nâme-i Cezzâr Gazî El-Hacî, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 1992.

407 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Başvekâlet Arşivi’nde Bonapart’ın Akkâ Muhasarasına Dair Bir Vekayinâme”, Tarih Semineri Dergisi, II (İstanbul 1938), s. 3-31.

408 Tarih-i Mısır, çev. Mustafa Behçet, İstanbul 1282; Mehmet Maksudoğlu, “Cebertî, Abdurrahman b. Hasan”, DİA, VII, 190; I. K. Poonawala, “The Evolution of al-Gabarti’s Historical Thinking as Reflected in the Muzhir ‘Aga’ib”, Arabica, 15 (1968),

409 Peter M. Holt, “Al-Jabarti’s Intrudiction to the History of Ottoman Egypt”, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, XXV/1 (1962), s. 38-51; Ahmet Özel, “Acâibü’l-Âsâr”, DİA, I, 314-315.

410 İstanbul Üniversitesi Ktp., TY, nr. 6206; Sevgi Çetinkaya, Tarih-i Vasf-ı Cezzâr Ahmed Paşa, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1975.

411 Ahmet Özcan, Kethüda Said Tarihi ve Değerlendirmesi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale 1999.

412 Câbî Tarihi (Tarih-i Sultân Selim-i Sâlis ve Mahmud-ı Sânî), I-II, haz. Mehmed Ali Beyhan, Ankara 2002.

413 Kemal Beydilli, Osmanlı Döneminde İmamlar ve Bir İmamın Günlüğü, İstanbul 2001.

414 Vekayii Baba Paşa Fittarih’den Bazı Parçalar, haz. Nâzım Yücelt, Bursa 1944.

415 Kerime Filan, Başeski Şevkî Molla Mustafa, Rûz-nâme, Metin-Sözlük-İnceleme, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 1999; Franz Babinger, “Beş Bosnalı Osmanlı Tarih Yazarı”, çev. Necdet Öztürk, Türklük Araştırmaları, sayı: 7 (İstanbul 1993), s. 120.

416 Franz Babinger, “Beş Bosnalı Osmanlı Tarih Yazarı”, s. 120.

417 Franz Babinger, Aynı makale, s. 121.

418 İlmihan Sağlamdemir, Mecmua-i Vekayi-i Asr-ı Mahmud Han-ı Adli, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek, Lisans Tezi, İstanbul 1994.

419 TSMK, Hazine kısmı, nr. 1564; Leiden Üniversitesi Kütüphanesi, Cod.Or. 12.829; Karatay, I, 313; Zübeyde Güneş-Yağcı, Ferah Ali Paşa’nın Soğucak Muhafızlığı (1781-1785), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Samsun 1998, s. VII.

420 Üss-i Zafer, İstanbul 1243, İkinci baskı İstanbul 1293; Es’ad Efendi, Üss-i Zafer (Yeniçeriliğin Kaldırılmasına Dair), haz. Mehmet Arslan, İstanbul 2005.

421 Mehmet Arslan, “Yeniçeriliğin Kaldırılmasına Dair Edebî Bir Metin: Aynî’nin Manzum Nusretnâme’si”, Osmanlı Makaleleri, İstanbul 2000, s. 319-370.

422 Şamil Mutlu, Yeniçeri Ocağının Kaldırılışı ve II. Mahmud’un Edirne Seyahati, Mehmed Daniş Bey ve Eserleri, İstanbul 1994.

423 Şirvânlı Fatih Efendi, Gülzâr-ı Fütûhât, haz. Mehmet Ali Beyhan, İstanbul 2001; Mehmet Ali Beyhan, “Yeniçeri Ocağının Kaldırılışına Dair Bir Risâle: Gülzâr-ı Fütûhât”, Ata Dergisi, sayı: 7 (Konya 1997), s. 237-251.

424 B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 12.

425 TTK Kütüphanesi, Yazma, nr. 30; İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, İbnülemin Kitapları, nr. 2527; B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 13.

426 Tarih-i Vak’a-i Cezire-i Sakız, İstanbul 1290.

427 Mehmed Mansur, Rum Fetretine Dair Tarih, İstanbul 1288. Eserin ikinci ve üçüncü kısımları yazma hâldedir. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY, nr. 6084-6085. Bk. B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 13.

428 Ahmet Aydın, Mîr Yusuf Tarihi ( Metin ve Tahlil), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2002; B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 12.

429 TTK Kütüphanesi, Yazma, nr. 187; B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 13.

430 İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, İbnülemin Kitapları, nr. 2488, 2527; B. Kütükoğlu, Aynı makale, s. 13.

431 Abdulhak Molla, Tarih-i Livâ, haz. Mehmet Yıldız, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1995; Ayşegül Demirhan Erdemir, “Abdülhak Molla”, DİA, I, 210-211.

432 Feraizîzâde Mehmed Said, Tarih-i Gülşen-i Maarif, I-II, neşr. Mehmed Esad, İstanbul 1252; Babinger, 382.

433 Vak‘a-i Cedide, İstanbul 1332. OM, III, 12; Babinger, s. 383.

434 Salih Hayri, Kırım Zafernamesi: Hayrabat, haz. Necat Birinci, Ankara 1988.

435 TCYK, s. 240-241; Gazavâtnâmeler, s. 162.

436 Gazavâtnâmeler, s. 162-164.

437 Çorluluzade Mahmud Celaleddin Paşa, Mir’at-ı Hakikat: Tarihi Hakikatların Aynası, haz. İsmet Miroğlu, İstanbul 1983; Azmi Özcan, “Mahmud Celaleddin Paşa”, DİA, XXVII, 359-360.

438 Belgradî, Tarih-i Vak’a-i Hayretnümâ-i Belgrad ve Sırbistan, İstanbul 1291 (Eserin birinci cildi); Fatma Ertan, Vak'a-i Hayret-nüma: Belgradî Raşid Paşa, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1991 (Eserin ikinci cildi).

439 Atatürk Kitaplığı, Muallim Cevdet yazmaları, nr. O.3; Selim Aslantaş, Osmanlı İmparatorluğu’nda Sırp İsyanları (1804-1815), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 2005.

440 İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, nr. TY 2518. Nihal Atsız, “İstanbul Kütüphânelerinde Tanınmamış Osmanlı Tarihleri”, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, VI/1-2 (Ankara 1957), s. 73-74. Bu ruznâme Mahmut Ak tarafından neşre hazırlanmaktadır.

441 Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Kitapları, nr. Tarih 423; Yavuz Oral, Ruznâme-i Sultan Mahmud Han-ı Evvel (Kadı Ömer Efendi’nin), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1966.

442 TSMA, nr. E 12358; Yunus Irmak, III. Mustafa Ruznâmesi (1171-1177/1757-1763), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1991, s. XX.

443 Yunus Irmak, Aynı tez.

444 Atatürk Kitaplığı (Belediye Kütüphanesi), Muallim Cevdet Kısmı, nr. O.121. Fikret Sarıcaoğlu, Kendi Kaleminden Bir Padişahın Portresi, Sultan I. Abdülhamid (1774-1789), İstanbul 2001, s. XXIV. Bu ruznâme Fikret Sarıcaoğlu tarafından neşre hazırlanmaktadır.

445 TSMA, nr. E. 12360/1-17. Fikret Sarıcaoğlu, Aynı eser, s. XXIV. Bu ruznâme de F. Sarıcaoğlu tarafından yayınlanacaktır.

446 III. Selim’in Sırkâtibi Ahmed Efendi Tarafından Tutulan Ruznâme, haz. Sema Arıkan, Ankara 1993.

447 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Üçüncü Sultan Selim Zamanında Yazılmış Dış Ruznâmesinden 1206/1791 ve 1207(1792) Senelerine Âit Vekayi”, Belleten, sayı: 148 (Ankara 1993), s. 607-662.

448 TSMA, nr. E 12357; Sema Arıkan, s. VIII.

449 TSMA, nr. E 108; Yunus Irmak, s. XXI.

450 Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Milli Emlak Kısmı, nr. 11. Bu ruznâmenin bir kısmı yayınlanmıştır. Bk. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Kabakçı Mustafa İsyanına Dair Yazılmış Bir Tarihçe”, Belleten, sayı: 23-24 (Ankara 1942), s. 253-261. Tamamı, Mehmet Ali Beyhan tarafından neşre hazırlanmaktadır.

451 Ruznâme-Ruzmerre ayrımı Fikret Sarıcaoğlu taarfından yapılmıştır.

452 İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesi, nr. 397. Bu ruzmerreyi, Recep Ahıshalı ile birlikte yayına hazırlamaktayız.

453 Necdet Öztürk, “İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kütüphanesindeki Tarih Yazmaları”, Türk Dünyası Araştırmaları, sayı: 63 (İstanbul 1989), s. 138.

454 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Vekayi’ Sultânî Tarih-i Nakşî”, Türk Tarih-i Encümeni Mecmuası, sayı: 98 (İstanbul 1929), s. 12-15.

455 Süleyman Göksu, Mehmed Hasib Ruznâmesi (H.1182-1195/ M. 1768-1781), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1993.

456 TTK Kütüphanesi, Yazma, nr. 1001. Fikret Sarıcaoğlu, Aynı eser, s. XXV. Bu ruznâme Fikret Sarıcaoğlu tarafından neşre hazırlanmaktadır.

457 Hafız Hızır İlyas, Letaif-i Vekayi-i Enderun, İstanbul 1276; Hafız Hızır İlyas Ağa, Tarih-i Enderun (Letaif-i Enderun), 1812-1830, sadeleştiren: Cahit Kayra, İstanbul 1987.

458 Cahit Erencan, İstanbul Kütüphanelerinde Mevcut Sefaretnamelerin Tavsifi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1939; Hidayet Tuncer, Sefaretnâmeler, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1939; Faik Reşit Unat, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Ankara 1987; Azmi Süslü, “Un Aperçu sur Les Ambassadaurs Ottoman Et Leurs Sefaretname”, Tarih Araştırmaları Dergisi, XIV/25 (Ankara 1983), s. 233-260; Cahit Bilim, “XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Osmanlı Sefaretnâmeleri”, Osmanlı, VII, Ankara 1999, s. 205-211; Aynı Yazar, “XVIII.-XIX. Yüzyıllarda Osmanlı Sefaretnâmeleri”, Yeni Türkiye, VII (Ankara 1999), s. 205-211;Hadiye Tuncer-Hüner Tuncer, Osmanlı Diplomasisi ve Sefaretnameler, Ankara 1997; M. Alaadin Yalçınkaya, “Osmanlı Zihniyetindeki Değişimin Göstergesi Olarak Sefaretnamelerin Kaynak Olarak Değeri”, Otam, VII (Ankara 1996), s. 319-338; Aynı Yazar, “Kuruluştan Tanzimat’a Osmanlı Diplomasi Tarihi Literatürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, I/2 (İstanbul 2003), s. 422-488; Belkıs Altuniş Gürsoy, “Sefaretnêmeler”, Yeni Türkiye, XXII (Ankara 2002), s. 205-211; Hasan Korkut, Osmanlı Elçileri Gözüyle Avrupa 1719-1807, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2003; Aynı Yazar, “Osmanlı Sefaretnâmeleri Hakkında yapılan Araştırmalar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, I/2 (İstanbul 2003), s. 491-511; Mehmet İpşirli, “Elçi”, DİA, XI, 3-15.

459 Güvenç Karamuk, “Hacı Zağanos’un Elçilik Raporu”, Belleten, sayı: 216 (Ankara 1992), s. 391-403

460 Mehmed Zeki Pakalın, “Beç’te Osmanlı Sefiri”, Edebiyatı Umumiye Mecmuası, 15/46, s. 325-329; Faik Reşit Unat, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Ankara 1987, s. 47-48.

461 Wolfgang Jobst, Der Gesandtschafts-berich des Zülfiqar Efendi über die Friedensverhandlungen in Wien 1689, Viyana Üniversitesi Doktora Tezi, Wien 1980 (Bu tezde eserin faksimilesi de vardır ancak Zülfikâr Paşa’nın takririnin Viyana’dan ayrıldıktan sonraki kısmı alınmamıştır); Eserin bir kısmı için bk. Silahdar Tarihi, II, İstanbul 1928, s. 652-668; Songül Çolak, “Zülfikâr Paşa’nın Mükâleme Takririne Göre Osmanlı Elçilik Heyetinin Komorn ve Pottendorf’ta Hapsedilmesi ve İstanbul’a Dönme Çabaları (3 belge ile birlikte)“, Belleten, sayı: 258 (Ankara 2006); Faik Reşit Unat, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Ankara 1987, s. 49-51.

462 Bu eserin varlığı daha önce bilinmiyordu. İsmail Erünsal tarafından bulunmuş ve Kemal Beydilli ile birlikte Avusturya kaynakları ve Osmanlı arşiv vesikaları ile karşılaştırılarak yayınlanmıştır. Bk. Kemal Beydilli-İsmail Erünsal, “Prut Savaşı Öncesi Diplomatik Bir Teşebbüs Seyfullah Ağa’nın Viyana Elçiliği (1711)”, Belgeler, sayı: 26 (Ankara 2002), s. 1-47.

463 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 52-53; Mehmet Zeki Pakalın, “Viyana’da Osmanlı Sefiri”, Edebiyatı Umumiye Mecmuası, sayı: 77, s. 666-672; Ahmed Refik, “Pasarofça Muahedesinden Sonra Viyana’ya Sefir İzamı”, TOEM, sayı: 40), s. 211-227; Hüner Tuncer, “Viyana Sefaretnamesi, Elçi İbrahim Paşa”, Milletlerarası Hukuk ve Özel Hukuk Bülteni, IV/2 (1984), s. 99-105; Hadiye Tuncer-Hüner Tuncer, Osmanlı Diplomasisi ve Sefaretnameler, Ankara 1997, s. 48-56; Marcus Köhbach, “Viyana Sefiri İbrahim Paşa Hakkında Anonim Bir Rapor (1719-1720)”, I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Batı İmajı Sempozyumu Bildirileri, Eskişehir 1987, s. 133-171; Friedrich Kraelitz, “Ibrahim Pascha Sefaretnâmesi, Beritcht über den Zug des Grossbotschafters nach Wien im Jahre 1719”, Sitzungsberichte der K.K. Akademie, III/159 (1907).

464 Fatma Müge Göçek, East Encounters West France and Ottoman Empire in the Eighteenth Century, New York 1987; Kemal Süzen, Şehrezûrî’nin el-Şeceretü’l-İlâhiyye İsimli Eseri ve Türkçe Tercümesi Semeretü’l-Şecere, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1989; Bekir Karlığa, “Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin Yeni Bulunmuş Bir Fizik Kitabı Tercümesi ve Onsekizinci Yüzyılın Başında Osmanlı Düşüncesi”, Bilim-Felsefe-Tarih (İstanbul 1991), s. 277-327; Tadashi Suzuki, “Fransa Sefaretnâmesi Müellifi Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin Hayatına Ait Bazı Notlar Üzerine”, XI. Türk Tarih Kongresi, Ankara 1999, s. 1121-1124

465 Sefaretnâme-i Fransa, İstanbul 1283; Paris Sefaretnâmesi, İstanbul 1306; İlk Osmanlı Sefiri 28 Mehmet Çelebi’nin Fransa Anıları “Kâfirlerin Cenneti”, çev. Murat Aykaç Erginöz, İstanbul 2002; Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin Fransa Sefâretnâmesi, haz. Beynun Akyavaş, Ankara 1993; Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Fransa Sefaretnamesi, haz. Abdullah Uçman, İstanbul tsz.; Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin Fransa Seyahatnamesi, haz. Şevket Rado, İstanbul 1970; Hadiye Tuncer-Hüner Tuncer, Aynı eser, s. 56-74; Hüner Tuncer, “Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin Fransa Sefâretnâmesi (1132-33 H./1720-21 M.)”, Belleten, sayı: 199 (Ankara 1987), s. 131-151; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 53-58; Jeanne Chevalier Lavourie, “Nimes’de Bir Osmanlı Elçisi”, çev. Sezen Ongon, Hayat Tarih, sayı: 1 (İstanbul 1978), s. 25 vd.

466 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 59-61; Aydın Talay, “Dürrî Ahmed Efendi”, DİA, IX, 34-35; Münir Aktepe, “Dürrî Ahmed Efendi’nin İran Sefareti”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, I/1-5 (İstanbul 1967-1968); Abdülkerim Abdulkadiroğlu, “Van Meşhurları”, Van Kütüğü, Van 1993, s. 218-222; M. Ziya Bağrıaçık, Dürrî ve Dîvanı’ndaki Târih Manzumeleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van 1995; Erhan Afyoncu, “Tevcihât Kayıtları I”, Belgeler, sayı:24 (Ankara 2000), s. 87-88.

467 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 62-65; Faik Reşit Unat, “Nişli Mehmed Ağa’nın Moskova Sefaretnâmesi”, Tarih Vesikaları, sayı: 10-12.

468 Sicill-i Osmânî, IV, 429-430; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 65-68.

469 Fuat Sanaç, Der Gesandschaftsbericht Mustafa Efendi’s über Die Gesandtschaftsreise Nach Wien İm Iahre 1730/31, Doktora Tezi, Viyana 1989. Yazarın ayrıca İmperyo Dükalarından Çasar Olan Toskana Dükasının Ahvâli isimli bir eseri daha vardır.

470 Münir Aktepe, “Mehmed Efendi’nin Lehistan Sefâreti ve Sefâretnâmesi”, Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: 2 (İstanbul 1971), s. 131-140; Hacer Topaktaş, Osmanlı Sefaretnameleri Işığında 1730-1763 yıllarında Osmanlı Devleti Lehistan/Polonya Arasında Diplomatik İlişkileri, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 2005; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 69-70.

471 Sicill-i Osmânî, III, 29-30; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 70-723; Ahmed Refik, Memâlik-i Osmâniye’de Demirbaş Şarl, İstanbul 1332, s. 93-111; Aynı yazar, Tarihi Simalar, İstanbul 1331, s. 40-60; Auguste Boppe, XVIII. Yüzyıl Boğaziçi Ressamları, çev. Nevin Yücel-Celbiş, İstanbul 1998, s. 90-96; İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, IV/I ve IV/2, Ankara 1984; A.Boppe, “XVIII.Yüzyıl Başlarında Avrupa’da Türk Modası, Türk Elçisi Said Efendi Zamanı”, çev. T.Münir, Hayat Tarih, sayı:4 (Nisan 1979), s. 16-18; sayı:5 (Mayıs 1979), s. 16-18; Erhan Afyoncu, “Osmanlı Müverrihlerine Dair Tevcihât Kayıtları I”, Belgeler, sayı:24 (Ankara 2000), s. 94-97; Aynı yazar, “Mehmed Said Paşa Yirmisekiz Çelebizâde”, DİA, XXVIII, 524-526.

472 Yanko İskender Hoçi, “Sadrazam Said Mehmed Paşa Merhûmun Hacegân-ı Divân-ı Hümâyûn’da İken İstokholm’a Vuku Bulan Sefareti”, TOEM, sayı: 11 (İstanbul 1329), s. 660-677. Mehmed Said Paşa’nın İsveç sefâretnâmesini yayınlamak üzereyiz.

473 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 82-84; İsmet Miroğlu, “Hindistan Hakkında XVIII. Yüzyılda Yazılmış Küçük Bir Eser”, Tarih Dergisi, sayı: 34 (İstanbul 1984), s. 539-554

474 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 73-82; Münir Aktepe, Mehmed Emnî Beyefendi (Paşa)’nin Rusya Sefareti ve Sefaretnâmesi, Ankara 1974.

475 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 84-86; Adnan Budak, Mustafa Nazif Efendi’nin İran elçiliği (1746-1747), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 1999.

476 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 86-91; Süleyman Toğaç, Kırımlı Mustafa Rahmi Efendi`nin İran Sefaretnamesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2000.

477 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 92-97; Ali İbrahim Savaş, “Osmanlı Elçisi Mustafa Hattî Efendi’nin Sefareti ile İlgili Üç Belge”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XII (İzmir 1997), s. 125-134.

478 Ali İbrahim Savaş, Der Gesandschaftsbericht Des Mustafa Hattı Efendi über Die Gesandtschaft Sreise Nach Wien, Doktora Tezi, Viyana 1989; Kısaltılmış Türkçesi: Mustafa Hattî Efendi, Viyana Sefâretnâmesi, haz. Ali İbrahim Savaş, Ankara 1999; Ali İbrahim Savaş, “Mustafa Hattî Efendi’nin Viyana Sefaret Raporu Üzerine”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı: 6 (Samsun 1991), s. 235-254. Mustafa Hattî Efendi, 1740 - 1741 yıllarında Rusya ile yapılan sınır tespit çalışmaları sırasındaki raporu (Takrir-i Ahmed Merâmî Efendi) da hazırlamıştır (Ali İbrahim Savaş, “Takrîr-i Ahmed Merâmî Efendi (Azak Muhaddidi Ahmed Meramî Efendi)’nin 1740/1741 Sınır Tesbit Çalışmaları Hakkındaki Raporu”, Belgeler, XVI/20 (Ankara 1996), s. 151-173).

479 Sicill-i Osmânî, III, 540; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 97-99.

480 Abdurrahman Şeref, “Manzum Bir Sefaretname”, TOEM, I/13 (İstanbul 1328), s. 777-795; “Sultan Osman III’ün Tahta Çıkışının Bildirilmesi için 1755 Yılında Lehistan Devleti’ne Büyükelçi Olarak Gönderilen Ali Ağa’nın Bu Göreviyle İlgili Manzum Sefaretname”, sadeleştiren: Emin Yakıtal, Türk Dünyası Araştırmaları, sayı: 15 (İstanbul 1981), s. 145-168; Hacer Topaktaş, Osmanlı Sefaretnameleri Işığında 1730-1763 yıllarında Osmanlı Devleti Lehistan/Polonya Arasında Diplomatik İlişkileri, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 2005.

481 Sicill-i Osmânî, II, 333; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 99-102; Azmi Süslü, Aynı makale, s. 258;

482 Sicill-i Osmânî, III, 178; Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 107-112.

483 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s 107-112; Faik Reşit Unat, “Şehdî Osman Efendi Sefâretnâmesi”, Tarih Vesikaları Dergisi, sayı: 1-5 (Ankara 1942); Türkan Polatçı, Şehdî Osman Efendi’nin Rusya Sefâreti ve Sefâretnâmesi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat 2002.

484 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 105-107; Hacer Topaktaş, Aynı tez; Aynı yazar, “XVIII. Yüzyıl Ortalarında Türk-Leh İlişkilerinden Bir Kesit: Kapıcıbaşı Mehmed Ağa’nın Lehistan Elçiliği (1757-1758)”, Osmanlı Araştırmaları (baskıda).

485 Bekir Kütükoğlu, “Ahmed Resmî”, DİA, II, s. 121-122; Virginia Aksan, Ahmed Resmi Efendi (1700-1783), çev. Özden Arıkan, İstanbul 1997 (Bu kitabın tanıtımı ve tenkiti için bk. Kemal Beydilli, “Ahmed Resmi Efendi”, Toplumsal Tarih, sayı: 52 (İstanbul - Nisan 1998), s. 56-64); İsmet Parmaksızoğlu, “Bir Türk Diplomatının Onsekizinci Yüzyıl Sonunda Devletler Arası İlişkilere Dair Görüşler”, Belleten, XLVII/186 (Ankara 1983), s. 527-545.

486 Faik Reşit Unat, Aynı eser, s. 112-116; Ahmed Resmi Efendi, Viyana Sefaretnamesi, İstanbul 1304; Viyana ve Berlin Sefaretnameleri: Ahmed Resmi Efendi’nin, haz. Bedriye Atsız, İstanbul 1980; Safinaz Birbenli, Ahmed Resmi Efendi ve Sefaretnameleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1999.