Eserin özgün adı: روش تفسیر قران Reveş-i Tefsir-i Kur’an Yayın Yönetmeni

f) Allame Tabatabai:⁷² “Tefsir, Kurân ayetlerinin meanisini (manalarını) beyan etmek, onların mekasid (maksatlar) ve medalilini (delaletlerini) keşfetmektir.”⁷³

“Meani” mana sözcüğünün çoğuludur. Mana, bir sözün mefhumu hakkında kullanıldığı gibi maksat ve murat anlamında da kullanılır.⁷⁴ “Mekasid”, maksat kelimesinin çoğuludur. Maksat kelimesinin zahiri manası bir kişinin gitmeyi kastettiği mekândır. Fakat maksat, mana ve sözün muradı anlamında da kullanılmaktadır ve “meani”den daha hususi ve detaylıdır. Yukarıdaki tanımda onun meaniden sonra zikredilmiş olması şuna delalet etmektedir; meaniden maksat sadece Kurân ayetlerinin mefhumlarıdır. Binaenaleyh tefsir iki şeyle tanımlanmıştır: Birincisi ayetlerin mefhumlarının beyanı; yani diğer ayetler, deliller ve şahitler göz ardı edilerek sadece ayetlerden kendi başlarına anlaşılan manalar ve ikincisi ise ayetlerin maksatlarının keşfi; yani Yüce Allah’ın ayetlerden kastettiği manalardır. Tefsir için yapılmış bu tanımda daha önce ifade ettiğimiz iki aşama mülahaza edilmiştir: Manaların beyanı ve muradın keşfi. Bu da bu tanımın ayrıcalığıdır. Fakat yine de kusursuz bir tanım olarak algılanmamaktadır. Çünkü öncelikle tefsirin dayanağı bu tanımda belirtilmemiştir; yani bu tanımda kavramların hangi kaideye dayanarak beyan edileceğine ve Yüce Allah’ın muradının hangi ölçüyle keşfedileceğine işaret edilmemiştir. Öte yandan “medlul”un çoğulu olan “medalil/delaletler” sözcüğü de aynen “mana” sözcüğü gibi hem sözün anlamı hem de maksadı hakkında kullanılan bir kavramdır.⁷⁵ Medalil kelimesinin “mekasid” sözcüğünden sonra zikredilmesi herhangi bir müşkülü halledecek bir faydası olmamakla birlikte zararlıdır. Çünkü onun “mekasid” kelimesinin ardından zikredilmiş olması ikinci manayı (muradı keşfetmek) taşımasını daha münasip kılmaktadır. Sonuçta o da mekasidden (maksatlar) daha fazla bir mana ifade etmemektedir. Onun mefhumlar anlamında sıklıkla kullanılıyor olması “mekasidin keşfi” ibaresinin tefsirin ikinci aşamasına has olmasını zayıflatmakta ve bir tanım için gerekli olan vazıhlığı azaltmaktadır.