Tefsir Rivayetlerinin Metnine Bakış
Kurân ayetleri ile ilgili olan rivayetler (tefsir, tevil veya batın manasını içeren rivayetlerin tümü), dağınık halde Şii ve Sünni hadis kaynaklarında gelmiştir.901 Kurân araştırmacısı imkân dahilinde zikri geçen rivayetlere ulaşmak için tüm hadis kaynaklarını taramalıdır. Hadis kaynaklarının yanı sıra bazı müellifler tefsir rivayetlerini toplama peşinde olmuş ve onlardan bazılarının kitapları da mevcuttur. Ehl-i Sünnet’in rivayetlere dayalı en meşhur tefsiri Celalettin Suyuti’ye ait ed-Durr’ul Mensur fit-Tefsir-i bil Mesur kitabıdır. Ondan daha önce Muhammed b. Cerir Taberi tefsir rivayetlerini Cami’ul-Beyan an Tevil-i Ayel-Kurân kitabında getirmiştir. Şia’nın rivayete dayalı tefsirleri arasından Tefsir-i Ali b. İbrahim Kummi, Tefsir-i Ayyaşi (halihazırda bu tefsirin yarısı mevcuttur), Tefsir-i Furat Kufi, Tefsir-i Numani, Tefsir-i Nur’us-Sakaleyn ve el-Burhan fi Tefsir’il-Kurân eserleri en meşhur olanlarıdır.
Hatırlatılması gereken önemli bir konu da şudur; müfessir bu tür tefsirlere müracaat ettiğinde bu tefsirlerin asıl kaynaklarını gözden geçirmekten de gaflet etmemelidir. Çünkü bu tefsirlerin kaynaklarından birçoğu tashih ve tenkih edilmiş şekilde mevcuttur.
Bu bahiste hatırlatılması gereken son bir nokta daha vardır: önceki bölümde de belirttiğimiz gibi ayetlerin tefsirinde dikkate alınacak olan rivayetlerin Masumlara (a.s) olan isnadı kesin olmalıdır. Tüm ayetlerin altında onları beyan edecek rivayetler bulunmadığı gibi mevcut olan rivayetlerin birçoğu da senedinin muteber olmaması sebebiyle tefsir kaynağı olamamaktadır. Dolayısıyla tefsirin sadece rivayetlere dayandırılması gerektiği inancı ve Peygamber (s.a.a) ve Masum İmamların beyanı olmadan Kurân tefsirinin caiz veya mümkün olmayacağı görüşü çürük bir tevehhümün ötesinde bir şey değildir. Aynı şekilde Sahabe ve Tabiin’in sözünü rivayetler ve sünnetten sayıp onları rivayet kaynağı unvanıyla dikkate almak doğru değildir. Gerçi önceki bölümde de ifade edildiği gibi rivayetler başka bir başlık altında tefsirde istifade edilen kaynaklardan sayılmaktadır.
Dostları ilə paylaş: |