Eşleştirme Projesi tr 08 ib en 03

Selüloz asetat (CA) ve selüloz triasetat (CT)

CA ve CT lifleri hidrofob özelliktedir ve bu nedenle dispers boyalarla, bu boyaların PES liflerine uygulanmasına çok benzer şartlar altında boyanabilmektedir.

Selülozasetat, dispers boyalarla çektirme yöntemi kullanılarak, zayıf asidik ortamda (pH 5-6), non-iyonik ya da anyonik disperger maddeler ilave edilerek boyanabilir. Boyama normalde 80-85 °C’da yapılmaktadır.

CT’ın boyama ve bitim işlemine özgü unsurlar, saf sentetik liflerin özelliklerine daha çok benzemektedir. CT da CA gibi, dispers boyalarla, egaliz maddeleri ilavesiyle zayıf asidik ortamda boyanmaktadır. CT için uygulanan boyama yöntemleri şu şekildedir:

• 
  Kesikli boyama yöntemi - genellikle 120°C’de gerçekleştirilir, ancak bu koşullar sağlanamıyorsa bir boyama hızlandırıcısı (bütilbenzoat ya da bütilsalisilat esaslı) ilavesi gerekir.
  
• 
  Termosol yöntemi
  

Lifli karışımların boyanması

Doğal/sentetik lif karışımlarının tekstil sanayiindeki önemi, sentetik liflerin üstün teknolojik özellikleriyle doğal liflerin hoş dokunuşunu birleştirmeleri nedeniyle giderek artmaktadır.

Lif karışımları üç farklı yönteme göre elde edilebilir:

• 
  kesikli elyaf formundaki farklı liflerin, iplik üretiminin eğirme aşamasında karıştırılması;
  
• 
  farklı liflerin ayrı ayrı eğrilmesi ve oluşan ipliklerin birlikte bükülerek karışım ipliğinin elde edilmesi;
  
• 
  farklı liflerin ayrı ayrı eğrilmesi, ve dokuma aşamasında bir ya da daha fazla lifin çözgü, diğerlerinin de atkı ipi olarak birleştirilmesi.
  

Lif karışımlarının boyanması, tek türdeki bir lifin boyanması ile kıyaslandığında, her zaman daha uzun ve daha zor bir işlemdir. Bu dezavantajlarına rağmen, boyama adımı terbiye işlemlerinin mümkün olduğunca sonuna doğru gerçekleştirilmektedir.

Lif karışımlarının boyanmasında aşağıdaki yöntemler kullanılabilmektedir:

• 
  iki lifin de aynı renk tonunda boyanması ya da aynı boya kullanılarak iki farklı koyulukta boyanmasıı;
  
• 
  sadece bir lifin boyanması (boya diğer lifler tarafından absorbe edilmez);
  
• 
  farklı liflerin farklı renk tonlarında boyanması.
  

Lif karışımlarının boyanması kesikli, yarı kesikli ve kesiksiz yöntemlere göre yapılabilmektedir. En yaygın lif karışımları hakkında bilgiler takip eden bölümlerde sunulacaktır.