EtkiLİ ve güzel konuşma ders notlar

Konuşma
“Konuş ki seni görebileyim.” (Hamann)
En kestirme tanımı ile konuşma; duygu, düşünce ve isteklerimizi görsel, işitsel elemanlar vasıtası ile karşımızdakine aktarmaktır, açıklamaktır, açığa vurmaktır.
Konuşma, hem varlığınızın şartı hem de kişiliğinizi meydana getiren baş etmenlerden biridir. Aile etrafında, okul, iş ve uğraş faaliyetlerinde kısaca bireysel ve toplumsal ilişkilerin her ortamında “konuşan” veya “dinleyen” hâllerin içerisinde bulunmaktasınız.
Konuşma, yalnızca birtakım kelimeleri ses aracılığı ile başkalarının kulaklarına aktarma olmadığı gibi dinleme de yalnızca işitmek anlamına gelmemektedir. Gerçekte tüm kişiliğimizle konuşmakta, “kulağımızla duyarak zihnimizle dinlemeyi gerçekleştirmekteyiz. ”İşte bu sebepledir ki bugün kimi yabancı ülkede sadece konuşma değil, dinlemekte bilimsel bir eğitim konusu ve uygulaması hâline gelmiştir.
Hiçbir şey, konuşma yolu ile konuşandan dinleyene hiçbir zaman tam anlamıyla kusursuz olarak iletilemez. Konuşmayı bir kişinin duygu ve düşüncelerini, kelimelerini kalıba aktararak başkasının zihnine transferi şeklinde anlamak çok yanlıştır. Her ne kadar böyle bir iletişim tamlığı oldukça istenen bir şeyse de gerçekleşmesi bütünüyle imkânsızdır. Konuşma, konuşanın ve dinleyenin zihninde tecrübelerini anımsamasına yardımcı olarak anlamlar, duygu ve düşünceler uyandırma maksadıyla bir uyarım şeklidir. Hiç kimse, bir başka birine bir hikâyeyi olduğu gibi bütün gerçekliği ile anlatamaz. En usta hikâye anlatıcısı, anlatmak istediği hikâyeyle dinleyicinin kendi kendisine anlatmasına imkân verecek yolda uyarılmasını sağlamaktan öteye geçemez. Konuşmacı olarak yapılabilecek en doğru şey, dinleyicilerin zihinlerinde kendi tecrübelerine dair birtakım öğeleri uyandırıp harekete geçirebilecek resim - işitsel simgeler kullanmaktır. Bu sebeple iyi bir konuşmacı olmak özen gerektirir.
İyi bir konuşmacının özellikleri şöyle sıralanabilir:
İyi bir konuşmacı, gözlem gücünü geliştirmiştir (Etrafına duyarlı olması gerekir.).
Duyuları uyanık, canlı ve gerçek dünya ile sıkı sıkıya ilişkili olduğu için konuşması anlam bakımından zengindir.
İyi bir konuşmacı, tercih ettiği konuşma alanlarında geniş bir bilgi birikiminin yardımından faydalanır.
İyi bir konuşmacı, maksadına doğru yönde ve mantıki bir akış içinde düşünme kabiliyetini geliştirir. Alanına yönelik gerekli olan bilgi birikimine sahip olsa da bunu doğru bir şekilde karşı tarafa aktarmayı bilmeyen konuşmacı maalesef etkin olamaz.
İyi bir konuşmacı, hem kendi kabiliyetlerini hem de karşısındaki kişinin yani dinleyicinin kabiliyetlerini ve ilgi alanlarını bilir. Bilhassa değişik düşüncelere sahipse bu görüşlerini yumuşatmak için “bana öyle geliyor ki, bana kalırsa, benim kanaatime göre” biçiminde hitaplarda bulunabilir.
İyi bir konuşmacı dinleyicisini yakından tanır. Neleri, nasıl ve ne ölçüde söylemesi gerektiğini bilir.
İyi bir konuşmacı konuşmada kişiliğin önemini bilir. Konuşmacı ne derecede çekici bir kişiliğe sahipse düşüncelerini ve duygularını dinleyicileriyle paylaşma, onları bu doğrultuda etkileme gücü de o oranda artar.
İyi bir konuşmacı, konuşma eylemini oluşturan fiziksel elemanların önemini bilir. Sesin tonları ve dalgalanmaları, jestler, hareketler, duruşlar, yüz anlatımları konuşma eylemini oluşturan elemanlardır. Dinleyicileri etkilemek için bu elemanların ustaca kullanılması gerekir.
İyi bir konuşmacı, kendisinin hassas bir eleştiricisidir. Konuşmacı, kendi konuşmasını inceleyerek etkin ve başarısız bulduğu yönleri belirler. Bunların sebeplerini araştırıp neleri yapması veya yapmaması gerektiğini saptayarak işinde daha etkin bir yola gidebilir.
İyi bir konuşmacı, ahlaksal sorumluluklarının olduğunu hatırından çıkarmaz. İnsani etkinliğin aşağı yukarı her alanında benimsenen dürüstlük, doğruluk konusu ile ilgili kuralları konuşma eylemi için de aynı ölçüde geçerlidir.
Konuşmacı kanaatlerini, duygularını ve birikimlerini karşı tarafa iletirken “üslup” adı verdiğimiz farklı yollar kullanmaktadır. Üç tür üslup bulunmaktadır. Bunlar: