Fənn: Verilənlər bazasının sistemləri Qrup: 32 Kurs: Müəllim: Orucova Gülşən Tələbə

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ELM və TƏHSİL NAZİRLİYİ
SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ
Sərbəst-iş
Fənn: Verilənlər bazasının sistemləri
Qrup: 632
Kurs: 4
Müəllim: Orucova Gülşən
Tələbə: Həsənova Nuranə
Fakultə: Mühəndislik
Ixtisas: İnformasiya texnologiyalari
SDU-2023
Randomlaşdırma Üsullar
“Randomlaşdırma” ümumiyyətlə “təsadüfi etmək” və ya “təsadüfi etmək” deməkdir. Təsadüfi bir şəkildə təşkil ediləcək və ya sifariş veriləcək bir prosesi və ya məlumatları təsvir etmək üçün istifadə olunan bir termindir. Randomizasiya tez-tez müxtəlif tətbiq sahələrində istifadə olunur. Budur bəzi nümunələr:
Kompüter proqramlaşdırması: Təsadüfi nömrələr və ya məlumatları qarışdırmaq üçün kompüter proqramlarında təsadüfiləşdirmə istifadə olunur. Bu, təsadüfi elementləri seçmək, oyunlar yaratmaq, məlumatların təhlili və bir çox başqa proqramlar yaratmaq üçün faydalıdır.
Kriptoqrafiya: Təsadüfi nömrələr və ya açarlardan istifadə edərək təhlükəsizlik alqoritmləri yaratmaq üçün təsadüfiləşdirmə istifadə olunur. Bu, məlumatların qorunması üçün vacibdir.
Statistika: Təcrübələrin nəticələrini obyektiv qiymətləndirmək üçün təsadüfiləşdirmədən istifadə edilir. Məsələn, sorğunun nəticələrini interaktiv etməklə, nəticələri daha etibarlı edə bilər.
Oyunun təkmilləşdirilməsi: Video oyunlarında, düşmənlərin hərəkətlərini və ya oyunun çətinliyini artırmaq üçün təsadüfiləşdirmə istifadə edilə bilər.
Təsadüfiləşdirmə prosesi müəyyən bir sıra və ya nümunəni pozmaq və arzuolunmaz proqnozlaşdırılmanın qarşısını almaq üçün istifadə olunur. Bu, bir çox tətbiqlərdə, xüsusən də təhlükəsizlik, məxfilik və müxtəlif simulyasiyalar üçün vacibdir.
Randomlaşdırma üsulları.
Randomlaşdırma üsulları nəticəsində açar hər hansı təsadüfi bir ədədə çevrilir və bu ədəddən ünvan kimi istifadə olunur.
Randomlaşdırmanın aşağıdakı üsulları mövcuddur:

• Say sisteminin əsasının dəyişdirilməsi;

2) Qalıqla bölmə-verilmiş açarın bütün açarların ümumi sayına yaxın olan sadə ədədə nisbəti tapılır. Əməldən alınan qalıq ədədi açarlar üçün ünvan kimi istifadə edilir;
Bükmə (sıxlaşdırma-hərf tipli açarlarda da istifadə ounur)-verilmiş açar bir neçə hissəyə bölünür. Bu hissələrin rəqəm kodları üzərində əməliyyat aparılır. Nəticədən ünvan kimi istifadə edilir.Nümunəyə baxaq-
Fərz edək ki, verilmiş açar simvol tiplidir:
Abbasov_Abbas_Abbas_oğlu_ _ _ _
3) Açarda təkrarlanan hərflər və ya rəqəmlər silinir.
Təkrarlanan simvollar silindikdən sonra qalan hissə açar kimi istifadə olunur. Randomlaşdırma üsullarının çatışmayan cəhəti ondan ibarətdir ki, bir neçə müxtəlif açara bu üsullardan biri tətbiq olunduqda eyni ünvana çevrilir. Bu halda açarlara sinonimlik açarlar deyilir. Aydındır ki, düzgün nətiə almaq üçün sinonimliyi ləğv etmək lazımdır. Odur ki, bu üsullar tətbiq edilməzdən öncə müqayisə aparılır. Hansı üsulda az sinonimlik aşkar edilirsə, o üsuldan istifadə edilir. Praktikada, adətən eyni zamanda 2 və daha çox üsul tətbiq edilir.