Fərdi karyera planlaması və holland metodu
Karyera planlaması, yeni biliklər əldə etmək, özünü inkişaf etdirmək, yeni və daha çətin vəzifələr götürmək, vəzifədə yüksəlmək və s. kimi hədəflərə çatmaq üçün planlı addımlarla bilrikdə fərdin qısa və uzunmüddətli hədəflərinə dayanan uzun bir yoldur. Karyera ilə bağlı qərarların verilməsi fərdlərin həyatında böyük əhəmiyyətə malikdir.
Şəxsiyyətin seçdiyi karyera həyatı boyunca iş sahəsindəki müvəffəqiyyəti və məmnuniyyəti, müvəffəqiyyəti nəticəsində qazandığı pul, yaşayacağı yer və hətta hobbisi üçün bir amil olacaqdır.
Büyük ehtimalla ilk öncə detallı araşdırma etmədən, ne istədiyinizi müəyyən etmədən, seçimlərinizi dəyərləndirmədən ve sonra qərarınızı vermədən bir ev və ya maşın satın almaq kimi büyük məbləğdə xərcləmə etməzsiniz. Karyera planlaması oxşar bir prosesdir və uzunmüddətli müvəffəqiyyət və məmnuniyyətiniz üçün bəlkə də daha vacibdir.
Karyera Planlaması, fərdlərin və təşkilatların gələcək hədəflərinə çatmaq üçün necə davranmalı olduqlarını göstərir. Karyera planlaşdırması sayəsində fərdlər və təşkilatlar qısa, orta və uzun müddətli hədəflərinə görə özlərini harada görmək istədiklərinə qərar verirlər.
Bu çərçivədə hədəfləri nəticəsində qarşılaşacaqları imkanları qiymətləndirərək qərar verirlər və beləliklə daha inamlı addımlarla hədəflərinə doğru irəliləyə bilirlər.
Fərdi Karyera Planlaması, hədəflərini bilən və özlərini bilən insanlara çatışmazlıqlarını görmək və onları gücləndirmək imkanı təqdim edir.
Karyera Planı hazırlamaq və həyata keçirmək üçün nə etməlisiniz?
Kim olduğunuzu (Özünü qiymətləndirmə) və nə istədiyinizi müəyyən edin:
a) Şəxsiyyət analizi
b) Dəyərlər
c) Maraqlar
d) Güclü tərəflər
e) Hansı dəyərlərin və maraqların tələb olunduğunu və hansı daha vacib olduğunu müəyyənləşdirin
İlk və ən vacib addım özünüzü - SİZİN kim olduğunuzu və nə etmək istədiyinizi bilməkdir. Başlamaq üçün, şəxsiyyətinizin növünü (Dr John Holland metodu) və şəxsiyyət xüsusiyyətlərinizi, uyğunluğun nə qədər rahat olduğunu, işəgötürənin və vəzifənin gözləntilərini qarşılamaq üçün daha çox nəyin üzərində çalışmanız lazim olduğunu düşünün.Daha sonra, əsas motivasiyalarınızı (dəyərlərinizi) - məsələn, çətinliklər üzərinə götürmək, öyrənmək, böyümək, liderlik, muxtariyyət, status, başqalarına kömək etmək, başqaları ilə işləmək, tanınma, pul qazanmaq və s.), güclü tərəfləriniz (hazırda sahib olduğunuz və/və ya real olaraq inkişaf etdirə və ya əldə edə biləcəyiniz bacarıqlar) və işinizdə istifadə etmək istədiyiniz güclü cəhətlərinizi müəyyənləşdirin.
Psixoloq Dr John Holland tərəfindən hazırlanmış bir nəzəriyyəyə əsasən, şəxsiyyətin 6 növü mövcuddur. Qeyd edilən altı növ baş hərflərinə görə RIASEC (Realistic, Investigative, Artistic, Social, Enterprising, and Conventional) olaraq adlandırılır. Hollandın nəzəriyyəsinin ikinci hissəsi var. Bu hissəyə əsasən insanları şəxsiyyət növləri təsnif olunduğu kimi, peşələr eyni şəkildə təsnif edilə bilər. Belə ki, biz insanların təsnifatı və işgüzarlığı təsnif edə bilsək, onda şəxsiyyət növünə uyğun peələri təyin edə bilərik.
İndi RIASEC-ə nəzər salaq. Bəzi uyğun peşələrin siyahısı ilə birlikdə hər bir növün tərifi.
|