Fərhadi Püstə azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti

Riskləri aşağıdakı kimi təsnifləşdirmək olar. 
1. Təbii risklər. Bunlara zəlzələ, tufan, daşqın, su-
nami, meşə yanğınları, epidemiya və s. aiddir. 
2. Siyasi risklər. Bunlara hərbi münaqişələr, müha-
ribələr, inqilablar, müsadirələr, milliləşmə və s. aiddir. 
3. Nəqliyyat riski. Bura reyslərin təxirə salınması, 
nəqliyyatda qəzaların baş verməsi, gediş haqlarının qaldı-
rılması və s. aiddir. 
4. İqtisadi risklər. Bura əmlak, istehsal, ticarət və 
maliyyə riskləri aiddir.
Əmlak riskinə əmlak hüququnun itirilməsi, əmlakla 
bağlı təxribatçılıq və qəza hallarının baş verməsi aiddir. 
İstehsal riskinə texniki avadanlıqların xarab olması 
və sıradan çıxması, texnikanın mənəvi və fiziki aşınmaya 
məruz qalması və s. aiddir. 
Ticarət riskləri göndərilmiş malların gəlib çatma-
ması, yola salınmış malın dəyərinin alıcı tərəfindən ödə-
nilməsindən imtina olunması, malların xarab olması, mal-
ların saxlama müddətinin ötməsi, malların qiymətinin də-
yişməsi, istehlakçıların alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşmə-
si, əmtəəyə olan tələbatın aşağı düşməsi və s. aiddir. 
Maliyyə riski dedikdə isə, pul vəsaitlərinin itkiləri 
ilə əlaqədar risklərdir. Maliyyə riskləri ölkə səviyyəsində 

---

280 
və müəssisə səviyyəsində (mikro və makro səviyyədə) baş 
verir. Ölkə səviyyəsində (makro səviyyədə) maliyyə risk-
ləri pulun inflyasiyası, deflyasiyası, valyuta məzənnəsinin 
dəyişməsi ilə əlaqədar risklərdir. 
Mikrosəviyyədə maliyyə risklərinə müəssisələr ara-
sında maliyyə hesabatlarının başa çatmaması, debitorun if-
lasa uğraması, büdcə və qeyri-büdcə təşkilatlarına ödənil-
məli olan vəsaitlərə gecikmə faizlərinin hesablanması, 
kreditlərin geri qaytarılması halları ilə əlaqədar risklərdir. 
Riskin baş verib-verməməsi sahibkarın iradəsindən 
asılı ola və olmaya bilər. Risklər baş vermə ehtimalına gö-
rə qarşısı alınan və qarşısı alınmaz risklərə bölünür. 
Qarşısı alınan risklərin baş verməməsi müəssisə rəh-
bərlərinin iradəsindən asılı ola bilər. Məsələn, əmlak risk-
lərində qəza, təxribatçılıq risklərinin, istehsal risklərində 
istismar şərtlərinə əməl etməməyə görə texnikanın sıradan 
çıxması riskinin, ticarət risklərində malların xarab olması, 
saxlanma müddətinin ötməsi ilə əlaqədar risklərin baş 
verməsinin qarşısının alınması müəssisə rəhbəri tərəfindən 
mümkündür.