xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Gaz molekulasi ilgarilanma harakatining o'rtacha kinetik energiyasi 88,21 guruh talabasi
Gaz molekulasi ilgarilanma harakatining o'rtacha kinetik energiyasi
88,21 guruh talabasi
Rustamova Azizaxon
Molekulyar fizika limidir. Molekulyar fizika jismni tashkil qilgan atomlar, molekulalar va ionlar xarakati va organish bilan bogladi;
Zarralar osirlashib turadi (zarralar orasida tortishish va itarishish kuchlari mavjud);
Molekulyar kinetik nazariyaning asosiy xolatining dalillari:
Zamonaviy mikroskaplar yordamida molekulalar kuzatilganda, ular alohida atomlardan tashkil topganligini kuzatish mumkin.
Molekula deb massa) bitta atomdan yoki bir nechta atomdan tashkil topishi mumkin. Masalan suv molekulasi (H2O) 3 ta atomdan tashkil topgan. Unda 1 ta kislorod va 2 ta vodorod atomi bor
Molekulalarning massasi va olchamlarini juda aniqlikda opgina usullar mavjud. Biroq bu usullar juda murakkab. Lekin molekulalarning massasini va o yilda ingliz botanigi R. Broun kattalashtiradigan lupa yordamida suvda muallaq turgan gulchangni kuzatib, suv ichida juda kichkina gulchang zarrasining uzluksiz va xaotik xarakatini payqadi. Broun dastlab zarralarning xarakatini ularning jonli bolishini aniqladi. Broun organish bilan koullandi. Broun xarakatining xaotikligi va cheksiz uzoq muddat sodir boliqligi xamda temperatura kotgan asrning ikkinchi yarmida suyuqlikda muallaq turgan broun zarralari ularga suyuqlik molekulalari kelib urilishi natijasida xarakatlanadi deb faraz qilingan edi. Suyuqlik molekulalari broun zarralariga xamma tomondan uriladi. Biroq, bu urilish xar doim xam kompensasiyalanmaydi. Biror vaqt momentida qaysidir tomondan molekulalarning urilishi boshqa tomonga qaraganda kuchliroq bongra urilishning zonalishda xarakatlana boshlaydi. Natijada zarralarning tartibsiz xarakati sodir bo1906 yillarda A. Eynshteyn bu gipotezaga tayanib, broun xarakatining qat 1913 yillarda fransuz fizigi J. Perren tajribada tekshirdi. Perren tajribasining toriligini tasdiqladi. 3- rasmda broun zarralarining harakat traektoriyasi kog- lib xisoblanadi.
GAZ MOLEKULALARINING TEZLIGI
1920 lib tajribada molekulalarning ilgarilanma xarakat tezligini nemis fizigi O. Shtern aniqladi. Shtern tajribasi quyidagicha. Shternning molekulalar tezligini aniqlash uchunfoydalangan qurilmasi 4 arasmda kolib, tashqi silindr katta burchak tezlik bilan aylanadi.
IDEAL GAZNING MOLEKULYAR KINETIK NAZARIYASINING ASOSIY TENGLAMASI.
Gazlar qattiq jismlardan va suyuqliklardan nisbatan kichik zichligi, siqiluvchanligi, katta tezlikdagi diffuziyasi, ularga berilgan xar qanday xajmni egallashi bilan farq qiladi.
Gazlarning bu xarakterli xossalarini ularning molekulyar tuzilishi xaqidagi quyidagi asosiy farazlar bilan tushuntirish mumkin: 1) gaz molekulalari (ularning o biridan ancha katta masofalarda turadi; 2) gazlar orasidagi tortishish kuchi juda kichik.
Gaz molekulalarining ilgarilanma xarakati ortacha kvadratik tezlik formulasi.
IDEAL GAZ XOLATINING TENGLAMASI.
Gaz xolatining parametrlari (massa, bosim, xajm, va temperatura) ni bogtiboringiz uchun rahmat!
