|
(4)Esas Yasa, 4'üncü maddesinin (2)'nci fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (2)'nci
fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
“(2) Gelirin saptanmasında, yukarıdaki ( 1 )'inci fıkranın (f) bendinin (ii) ile (ii)(h)
bendinin (ix) ve (xii) alt bendlerinde belirtilen faaliyetlerden dolayı elde edilen gelirler hariç,
( 1)'nci fıkrada açıklanan gelirlerin gerçek ve safi kazanç tutarları gözetilir."
(5) Esas Yasa, 4'üncü maddesinin (4)'üncü fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (4)'üncü
fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
“(4) Yukarıdaki (1)'inci fıkranın (h) bendinin (xii) alt bendinde belirtilen faaliyetlerden elde
edilen safi kazanç, ilgili vergilendirme dönemindeki iade veya herhangi bir isim altındaki
ödeme iţlemlerinden önceki toplam brüt haslata uygulanacak yüzde yirmi ( % 20) ortalama
safi kâr oranı esası üzerinden hesaplanır ve işletmenin bu faaliyetleri dışındaki işlemlerinden
doğan zararlar bu safi kazançtan indirilmez."
(6) Esas Yasa, 4'üncü maddesinin (4)'üncü fıkrasından hemen sonra aşağıdaki yeni (5)'inci
fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
“(5) Yukandaki (1)'inci fıkranın (f) bendinin (ii) ve (iii) alt bendler inde belirtilen
yükümlülerin öngörülen faaliyetlerinden elde ettikleri safi kazançları , taşınmaz malların
elden çıkarılmaları tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi tarafından saptanan rayiç kıymete veya satış bedeline, hangisi fazla ise, uygulanacak yüzde yirmi beş (%25)ortalama safi kâr oran esası üzerinden hesaplanır ve bu Yasanın 31'inci maddesinin t 1 )'inci f ıkrasının (i) bendi kurallan saklı kalma koşuluyla, bu tür faahyetlerden veya bu faaliyetler dışındaki işlemlerden doğan zararlar, hesaplanan bu safi kazançtan indirilmez."
3. Esas Yasa, 8'inci maddesinin (2)'nci fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (2)'nci fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
"(2) (A) Başka bir ikametgâhı olmayan ve Sosyal Konut Yasasının öngördüğü bir sosyal konut veya arsası alımı veya bir sosyal konut inşaası için yükümlü tarafından borçlanıp beyanda talep edilen ve ilgili vergilendirme dönemi içinde fiilen ödendiği kanıtlanan ve Vergi Dairesi tarafından onaylanan borcun 300,000 TL'sini almayan faizleri.
Ancak, gelirleri sadece ücretlerden oluţan hizmetlilerin vergi yükümlülüklerinin saptanmasında, ilgili vergilendirme dönemi içinde ödenen borç faizleri yerine, bir önceki vergilendirme dönemi içinde ödenen faiz miktarları dikkate alınır.
(B) Sosyal konut faiz indiriminden yararlanmak için, sözkonusu taşınmaz malı iktisap etme veya inşaatın bitim tarihinden başlayarak üç ay sonrasına kadar bu amaçla borçlanılması koşuldur. 23/1978
(C) Bu fıkra amaçları bakımından "Sosyal Konut"deyimi,
Sosyal Konut Yasasında ona verilen anlamı tar; "yükümlü" deyimi ise, vergilendirmeye bağlı kişinin kendini ve evli olması halinde ise sürekli beraber yaşaayan karşı ile kocanın her ikisini birden anlatır ve aynı amaç için karşı kocadan her biri tarafından faiz ödenmesi halinde her biri için yapılacak indirim toplamı yukarıdaki (A) bendinde belirtilen sınırı aşamaz. Taşınmaz malın sosyal konut mezuatı ölçüleri dışında olması halinde sözkonusu indirim orantılığı olarak hesaplanır.
(Ç) Bu fıkra kurallarndan yararlanan yükümlüler, taşınmaz malı elde etme veya kullanma
tarihinden başlayarak 10 yıl içinde herhangi bir nedenle malı elden çıkarmaları veya hak
sahipliliğini kaybetmeleri halinde, sözkonusu indirim hakkını kaybederler ve o yıla kadar
verilmiş olan indirimler toplamı bu hakkın kalktığı yılda vergilendirilir."
4.(1) Esas Yasa, 12'nci maddesin'in (2)'nci fıkrası kaldınlmak ve yerine aşağıdaki yeni (2)'nci fıkra
konmak suretiyle değiştirilir.
“(2) Yükümlü evli ise ve sürekli olarak Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetinde kendisi ile birlikte
yaşıyorsa, karısı için bu maddenin (1)'inci fıkrası kuralları uyannca saptanan indirim
miktarının yüzde altısına (%6) eţit bir indirim yapılır. Bu miktarın hesaplanmasında birler ve
onlar haneleri rakamları sıfırlara dönüştürülür."
(2) Esas Yasa, 12'nci maddesinin (3)üncü fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni (3)'üncü
fıkra konmak suretiyle değiţtirilir:
“(3) Yükümü boşanrnış ise, bu maddenin (1)'inci fıkrası kuralları uyarınca saptanan indirim
miktarının yüzde dördünü (%4) aşmamak koşulu ile mahkeme emri uyarınca karısı için ödediği
nafaka miktarı kadar bir indirim yapılır. Bu miktarı hesaplanmasında birler ve onlar haneleri
rakamlan sıfırlara dönüştürülür."
5. Esas Yasa, 13'üncü maddesinin (l)'inci fıkrası kaldırılmak ve yerine aşağidaki yeni (l)'inci fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
“(1)Bu maddenin (1) inci ve (3) üncü fıkra kuralları ile 18'inci madde kuralları saklı kalmak
koţuluyla, bir vergilendirme dönemi içinde herhangi bir zamanda çocuksahibi olan bir
yükümlü, vergi matrahının hesaplanmasında aşağıda belirtilen indirimlerden birine hak
kazanır:
-
İlgili vergilendirme dönemi bakında onaltı yaşında veya daha küçük yaşta olan ve herhangi bir okulda tüm zamanını vererek eğitim görmeyen veya herhangi bir ilkokulda eğitim gören her çocuk için, yılda, 12'nci maddenin (1)'inci fıkrası kuralları uyarınca saptanan indirim miktanın yüzde beşine (%5) eşit bir indirim;
Ancak, evlenmemiş ve hiçbir geliri olmayan kız çocukları için yaş haddi aranmaz.
-
İlgili vergilendirme dönemi başında yirmi yaşında veya daha küçük yaşta olan ve Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyetinde herhangi bir orta öğretim kurumunda tüm zamanını vererek eğitim gören veya yurt ödevini yedek subay rütbesi dışında ifa eden ve vergiye bağlı geliri olmayan veya onsekiz yaşında daha küçük yaşta olan ve Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti dışındaki orta öğretim kurumlarından herhangi birinde eğitim gören veya sürekli sakat ve yetersiz durumunda olan her çocuk için, yılda, 12'nci maddenin(1)'inci f ıkrası kuralları uyannca saptanan indirim miktarının yüzde altısına (%16) eşit bir indirim.
-
İlgili vergilendirme dönemi başında onsekiz yaşından küçük ve yirmiyedi yaşından büyük olmayan ve Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti dahilinde veya haricinde resmi bir yüksek öğretim kurulnunda tüm zamanını vererek eğitim gören her çocuk için, yılda, 12'nci maddenin (1)'inci fıkrası kuralları uyarınca saptanan indirim miktarının yüzde onunu (% 10) aşmayan ve vergi yükümlüsü tarafından harcanan eğitim giderlerine eşit bir indirim miktarı.
(Ç) Bu fikranın (A) (B) ve (C) bendlerindeki indirim miktarlarının hesaplanmasında
birler ve onlar haneleri rakamlan sınıfı dönüştürülür."
6. Esas Yasa,14üncü maddesi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni 14üncü madde konmak suretiyle değiştirilir.
14.(1) Gelirleri, bu Yasanm 4'üncü maddesinin (1 )'inci fıkrasının (C) bendi kurallan
kapsamındaki ücretlerden oluşan ve vergi kesintisine bağlı olan yükümlüler ile 47'nci
madde uyarınca götürü usulde vergilendirilen yükümlülerin matrahlarının saptanmasında,
sözkonusu gelirlerin veya kazançların safi miktarları üzerindeki yüzde yirmi (%20)
oranında özel indirim yapılır.
(2) ( 1 )'inci f ıkrada belirtilen yükümlüler dışındaki yükümlülerin matrahla.rının
hesaplanmasında safi kazançlan üzerinden yüzde on (% 10) oranında da özel indirim
yapılır.
(3) Bakanlar Kurulu, her yıl Ocak ayında alacağı bir kararla, ( 1 )'inci ve (2)'nci fıkralarda
belirtilen oranları yüzde otuza (%30) kadar artnnaya yetkilidir.
(4) Bu Yasanın 12'nci maddesinin (1) inci fıkrasındaki indirim miktarının hesaplanmasında
yukandaki ( 1 )'inci fıkrada öngörülen özel indirim esas alınır."
7. Esas Yasa 15'inci maddesi kaldınlmak ve yerine aşağıdaki yeni 15'inci madde konmak suretiyle
değiştirilir.
15. (1)İlgili vergilendirme dönemi basında sürekli olarak çalışma gücünün en az yüzde ellisini
Kaybetmiţ ve bu durumnları Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti Sağlık Kurulu Raporu ile belgelenmiş olan yükümlülerin vergi matrahlarının hesaplanmasında, yılda
bu Yasann 12'nci maddesinin (1)'inci fıkrası kurallan uyarınca saptanan indirim
miktarının yüzde onbeşine (% 15) eşit bir indirim yapılır. Sakatlığın yüzde yüz orannda
olması halinde bu indirim oranı yüzde otuz (%30) olarak hesaplanır.
(2) İlgili vergilendirme dönemi başında altmbeş yaşını doldurmuş ve yukarıdaki (1)'inci fıkra
kurallarında öngörülen indirimlerden yararlanmayan yükümlülerin vergi matrahlarnın
hesaplanmasında, yılda, 12'nci maddenin (1)'inci fıkrası kuralları uyarınca saptanan
indirim miktarının yüzde beşine (% 5) eşit bir indirim yapılır.
(3) Bu maddede öngörülen indirimlerin hesaplanmasında birler ve onlar hanelerindeki
rakamlar sıfırlara dönüştürülür.
8. (1) Esas Yasa, 31'inci maddesinin (1)'inci fıkrasının, (1)inci bendi kaldınlmak ve yerine aşağıdaki yeni bendi konmak suretiyle değitirilir:
"(i) Taşınmaz mal alımı ve satımı veya parselasyonu veya infası ve satımı ile uğraşan gerçek veya
tüzel kişiler dışındaki yükümlülerin, bu Yasanın 4'üncü maddesinin (5)'inci fıkrasında belirtilen
faaliyetlerden dolayı sağladıkları ve ortalama safi kâr oranı esası ile saptanan safi kazançtan bu
Yasanın 6'ncı maddesinin ( l2)'nci fıkrasında öngörülen indirim düşüldükten sonra kalan miktar
üzerinden ve taşınmaz malı elden çıkarmaları anında Tapu ve Kadastro Dairesi tarafından yüzde
yirmi (%20).
Bu şekilde ödenen vergi, yükümlüğün taşınmaz mal satış kazançlanndan sağladığı kazancın
kesin vergi yükümlülüğü teşkil eder ve bu Yasanın 2'nci maddesinin ( 1 )'inci f ıkrası ile bu
maddenin (7)'inci fıkrası kurallarına bakılmaksızın, yükümlünün diğer gelirleri ile birleştirilmez ve
bu âmaçla kesilen vergilerin iadesi veya diğer gelirlerin vergilerine mahsubu yapılmaz.
(2) Esas Yasa 31'inci maddesinin ( l )'inci fıkrasının (i)bendinden hemen sonra aşâğıdaki yeni (j)
bendi konmak suretiyl değiştirilir: "(J) Taşınmaza mal alımı ve satımı veya" parse lasyonu veya
infası ve satımı ile uğraşana gerçek veya tüzel kişi statüsündeki yükümlüleri, bu Yasanın 4'üncü
maddesinin(5)''inci fıkrasındaki faaliyetlerden dolayı sağladıklan ve ortalama safi karzanç oranı
esası uygulanması sonucu saptanan safi kazanç üzerinden ve bu maddenin (7)'nci fıkrası kurallan
saklı kalmak koşuluyla, taşınmaz malı elden çıkarmaIan anında Tapu ve Kadastro Dairesi
tarafından yüzde yirmi beş (% 25)".
(3) Esas Yasa, 31'inci maddesinin (4)'üncü fıkrası kaldınlmak ve yerine aşaağıdaki yeni (4)'üncü
fıkra konmak suretiyle değiştirilir:
"(4) Bu Yasa ve Kurumlar Vergisi Yasası kapsamına giren gerçek ve tüzel kişiler, ithal ettikleri
her türlü malı gümrükten çekmeleri anında, Gümrük ve İstihsal Vergileri Tarife Yasası uyarınca
gümrük vergisine matrah olan kıymet esası üzerinden gelir vergisi veya kurumlar vergisi
yükümlülüklerine mahsuben, malı ithal eden esas ithalâtçıdan, ilgili Gümrük Dairesi tarafından
asgari yüzde bir ( % 1 ), azami yüzde alt? (%6) oranında vergi kesintisi yapılır. İthal edilen mal
türlerine göre yapılacak kesinti oranı Bakanlar Kurulunca saptanır.
Ancak, ithalâtı yapanın tamamen ve münhasıran kişisel eşya veya işletmesindc kullanılmâk amacıyla ithal ettiği demirbaş eşyalar için vergi kesintisi yapılmaz.
Bu fıkra amaçları bakımından "mal' deyimi elle tutıılabilen herhangi bir taşınır
alı anlatır."
9. Esas Yasa, 49'uncu maddesi kaldınlmak ve yerine aşağıdaki yeni 49'uncu madde konmak suretiyle
değiştirilir:
49.(1) Bakanlar Kurulu yapacağı Tüzüklerle Gelir götürü usulde vergilendirmesi karara
bağlananlann vergiye bağlı götürü safi kazançlannı ve prensiplerini, köy, kasaba ve
yerleşme mahalleri itibanyla ve iş kolları ve kategorilerine göre saptar. Bu götürü safi
kazançlar 2.500.000.- TL'sinın altında ve 10.000.000.- TL'- sının üstünde olamaz
"Götürü
Gelir Vergisi
Tüzüğü (2) Bakanlar Kurulu, götürü gelir vergisinin safi kazançlannı, uygun gördüğü hallerde, ilgili
vergilendirme dönemi başında düzenleyip Resmî Gazete'de yayımlayacağı Tüzüklerle bir
öncekinin on katını aşmamak koşuluyla değiştirebilir.
10. Esas Yasa, 52'nci maddesi kaldınlmak ve yerine aşağıdaki yeni 52'nci madde konmak suretiyle değiştirilir:
"Matrah
dilimleri ve
vergi
oranları 52. (1) Bu Yasa kesin vergi yükümlülüğne ilişkin kuralları ile 31'inci maddesinin (7)'nci fıkrası ve
32'nci maddesinin (5)'inci fıkrası kuralları saklı kalmak koşuluyla, gelir vergisi, aşağıda
belirtilen yıllık matrah dilimleri ve vergi oranlarında tarh edilir:
Yıllık Matrah Dilimleri Vergi Oranlari
İlk 1,000,000.- TL için %25
Sonra gelen 1,000,000.- TL için %30
Sonra gelen 2,000,000: TL için %40
Sonra gelen 5,000,000: TL için %45
Daha sonraki matrahlar için % 50 oranı uygulanır.
(2) Bakanlar Kurulu, Devlet PlânlamaÖrgütü tarafından açıklanan enfasyon rakamlarını
dikkate alarak, her vergilendirme dönemi başında alacağı bir kararla, yıllık matrah
dilimlerini beş katını aţmamak koţuluyla yükseltebilir.
(3) Verginin hesaplanmasında, 50 kurula kadar olan matrah ve vergi kesir leri dikkate alınmaz;
50 kurul ve daha fazla olan kesirler liraya tamamlanır."
11. Bu Yasa, I Ocak tarihinde başlayan 1989 vergilendirme döneminden başlayarak yürürlüğe girer.
| 
