Kosova eğİTİM, BİLİm ve teknoloji bakanliğI

KOSOVA EĞİTİM, BİLİM VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI

KOSOVA OKULÖNCESİ

(3–6 YAŞ GRUBU)

EĞİTİM PROGRAMI

Priştine,

Mart 2007

Redaksiyon:

Ramush Lekaj

Nazan Safçı

Lektör:

Nazan Safçı

İsa Sülçevsi

UNMIK
INSTITUCIONET E PËRKOHSHME VETËQEVERISËSE
PROVISIONAL INSTITUTIONS OF SELF-GOVERNMENT
PRIVREMENE INSTITUCIJE SAMOUPRAVLJANJA
GEÇİCİ ÖZYÖNETİM KURUMLARI
QEVERIA E KOSOVËS GOVERNMENT OF KOSOVO VLADA KOSOVA KOSOVA HÜKÜMETİ
MINISTRIA E ARSIMIT, E SHKENCËS DHE E TEKNOLOGJISË	MINISTRY OF EDUCATION, SCIENCE & TECHNOLOGY		MINISTARSTVO ZA OBRAZOVANJE, NAUKU I TEHNOLOGIJU		EĞİTİM, BİLİM VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
Kabineti i Ministrit	Offise of the Minister		Kancelarija Ministra		Bakanlık Ofisi

GENELGE
Kosova’da Okulöncesi (3-6 yaş grubu) Eğitim Programı Uygulanması
SAYI: MASHT 13/ 2006

TARİH: 25.04.2006
UNMIK 2001/19 sayılı Kosova Geçici Özyönetim Kurumları Yürütme Kararı 1.3 maddesi ç fıkrası ve İlk ve Ortaöğretim Kanunu 6.1 maddesi (b) fıkrası ile 7.1 maddesi gereğince Kosova Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı işbu Genelgeyi yayınlıyor.

Madde 1
Amaç
İşbu genelgenin amacı, eğitim sisteminin yeniden yapılanması sonucu olarak geliştirilen Kosova’da Okulöncesi (3-6 yaş grubu) Eğitim Programı uygulanmasıdır.

Madde 2
Eğitim Programı
Kosova’da Okulöncesi (3-6 yaş grubu) Eğitim Programı işbu Genelgenin ekinde sunulmuştur.

Madde 3
Uygulama

3.1. Kosova’da Okulöncesi (3-6 yaş grubu) Eğitim Programı 2006/2007 öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlar.

3.2. Kosova’da Okulöncesi (3-6 yaş grubu) Eğitim Programının uygulanması ile yürürlükte olan tüm diğer programlar yürürlükten kaldırılır.

Madde 4
Yürürlüğe Girmesi
İşbu Genelge Bakanın imzalamasıyla yürürlüğe girer.


Agim Veliu, Bakan

İÇİNDEKİLER

I. OKULÖNCESİ EĞİTİM FELSEFESİ .................................................	9
II. OKULÖNCESİ EĞİTİM İLKELERİ ..................................................	11
III. OKULÖNCESİ EĞİTİM UZAK HEDEFLERİ .................................	13
IV. ETKİNLİK ALANI ............................................................................	15
IV.I. Beden Eğitimi ve Sağlık .................................................................	15
IV.I.1. 3-6 Yaş Grubu Çocukların Genel Hedefleri .................................	17
4.1.2. 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri ........................................................	18
4.1.3. Çocukların Olası Etkinlikleri ..........................................................	18
4.1.1. Kazanımlar .....................................................................................	18
4.1.2 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri .........................................................	22
4.1.3. Çocukların Olası Etkinlikleri ..........................................................	22
4.1.1. Kazanımlar .....................................................................................	22
4.1.8 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri .........................................................	26
4.1.9. Çocukların Olası Etkinlikleri ..........................................................	26
4.1.10. Kazanımlar ...................................................................................	26
IV.1.11. Alanlar Arası Entegrasyon .........................................................	29
IV. II. Ana Dili .........................................................................................	31
IV. 2.1 3-6 Yaş Grubuna Yönelik Genel Amaçlar ...................................	33
IV.2.2 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri ......................................................	34
IV.2.3 Çocukların Olası Etkinlikleri ........................................................	34
IV.2.4 Kazanımlar ....................................................................................	34
IV.2.5 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri ......................................................	36
IV.2.6 Çocukların Olası Etkinlikleri ........................................................	36
IV.2.7 Kazanımlar ....................................................................................	36
IV.2.8 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri ......................................................	41
IV.2.9 Çocukların Olası Etkinlikleri ........................................................	41
IV.2.10 Kazanımlar ..................................................................................	41
IV. II. 11 Alanlar Arası Entegrasyon ........................................................	47
IV. III. Sanat Eğitimi ..............................................................................	49
IV. 3.1 3-6 Yaş Grubuna Yönelik Genel Hedefler ...................................	51
IV. III/1. Müzik Eğitimi ............................................................................	52
IV.3/1.2 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	52
IV.3/1.3 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	52
IV.3/1.4 Kazanımlar .................................................................................	52
IV.3/1.5 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	54
IV.3/1.6 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	54
IV.3/1.7 Kazanımlar .................................................................................	54
IV.3/1.8 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	56
IV.3/1.9 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	56
IV.3/1.10 Kazanımlar ...............................................................................	56
IV. III/1.11 Alanlar Arası Entegrasyon ....................................................	59
IV. III/2. Resim Eğitimi ............................................................................	61
IV.3/2.2 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	61
IV.3/2.3 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	61
IV.3/2.4 Kazanımlar .................................................................................	61
IV.3/2.5 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	64
IV.3/2.6 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	64
IV.3/2.7 Kazanımlar .................................................................................	64
IV.3/2.5 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri ...................................................	66
IV.3/2.6 Çocukların Olası Etkinlikleri .....................................................	66
IV.3/2.7 Kazanımlar .................................................................................	66
IV. 3. 2. 11 Alanlar Arası Entegrasyon ....................................................	67
IV. IV. Matematik ...................................................................................	69
IV. 4.1 3-6 Yaş Grubuna Yönelik Genel Hedefler ...................................	71
IV. 4.2 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	73
IV. 4.3 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	73
IV. 4.4 Kazanımlar ...................................................................................	73
IV. 4.5 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	76
IV. 4.6 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	76
IV. 4.7 Kazanımlar ...................................................................................	76
IV. 4.8 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	79
IV. 4.9 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	79
IV. 4.10 Kazanımlar .................................................................................	79
IV. 4.11 Alanlar Arası Entegrasyon .........................................................	82
IV. V. Kendini ve Dünyayı Tanıma .......................................................	85
IV. 5. 1. 3-6 Yaş Grubuna Yönelik Genel Hedefler .................................	87
IV. 5.2 3-4 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	88
IV. 5.3 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	88
IV. 5.4 Kazanımlar ...................................................................................	88
IV. 5.5 4-5 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	92
IV. 5.6 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	92
IV. 5.7 Kazanımlar ...................................................................................	92
IV. 5.8 5-6 Yaş Grubu Özel Hedefleri .....................................................	96
IV. 5.9 Çocukların Olası Etkinlikleri .......................................................	96
IV. 5.10 Kazanımlar .................................................................................	96
VI. 5.11 Alanlar Arası Entegrasyon .........................................................	101

I. OKULÖNCESİ EĞİTİM FELSEFESİ

Yapılan en gelişmiş psikolojik ve pedagojik araştırmalar, çocuğun ilk 6 yaşının kişilik oluşumunda çok önemli etkisi olduğunu göstermiştir.

Çocuğun 6. yaşına kadar olan gelişiminin daha başarılı olması amacıyla bilim adamları ve araştırmacılar, çocukların okulöncesi eğitimine karşı toplumların sorumluluk duygusunu geliştirecek çalışmalar yapmaktadırlar. Ancak, okulöncesi eğitim ve gelişmeyi inceleyen bilim dalları, “Nitelikli okulöncesi eğitim nasıl olmalıdır?” sorusuna evrensel bir yanıt bulamamıştır.

Kosova’da okulöncesi eğitim felsefesinin bilimsel kazanımlar, gelişmiş deneyimler ve ülkenin koşulları ve amaçları ile aynı seviyede olması için, söz konusu eğitim felsefesi, bir yandan bu kazanımları entegre bir sistem içerisinde birleştirmeli, diğer yandan olumlu yerel deneyimleri gelişmiş ülke deneyimleriyle uyumlaştırmalıdır.

Okulöncesi eğitim felsefesinin tabanını, eğitim çocuğun yaşamının başlangıcından itibaren, tüm okulöncesi dönem ve takip eden dönemler süresince devam eder anlayışı oluşturmaktadır.

Üç ve altı yaş grupları çocukların eğitimi, onların bedensel, duygu­sal, duyuşsal, zihinsel ve sosyal sağlıklarının gelişmesini sağlar. Çünkü kişilik oluşumu erken çocukluk dönemlerinde başlayıp yaşamın daha sonraki dönemlerine kadar devam eder. İşte bu yüzden okulöncesi eğitim sürecinin geçiştirilmesi eğilimlerinin özrü kabul edilemez ve bu süreç çocuğun sağlık bakımı ve sağlıklı büyütülmesi olarak tanımlanamaz. Bu eğilimin bilimsel dayanağı yoktur; o halde Kosova’daki eğitim deneyimlerinde bu zararlı eğilimin kabul görmemesi gerekir.

Okulöncesi eğitim felsefesinin diğer bir düşüncesi de bu yaş grubu çocuklarının genel özelliklerinin dikkate alınmasıdır. Aynı şekilde çocukların kalıtsal potansiyellerine bağlı bireysel farklılıkları, gelişme hızı ve niteliğini, öğrenme özellikleri, önbilgi seviye ve niteliği, becerileri, alışkanlıkları vb. özelliklerinin hoşgörü ile karşılanması teşvik edilir. Bu özellikler çocuğun yaşayıp geliştiği aile içindeki konumu, çeşitli okulöncesi eğitim kurumları, çocuğun toplumsal çevresi gibi mikro sosyal çevrelerinin geliştirdiği ve tamamen öznel olan özelliklerdir.

Okulöncesi eğitim felsefesi çocukların olanak, ilgi, gereksinim ve becerilerini esas alarak, onların bilgi edindikleri, becerilerini geliştirdikleri, çeşitli alışkanlıklar kazandıkları, kendilerini çevreleyen dünyadan deneyimlere sahip oldukları çocuk merkezli eğitim koşullarının sağlanmasına olanak sağlar.

Etkin oyun, okulöncesi çocukların en hayati etkinliğidir. Oyun, çocukların devinişsel ve bilişsel becerilerini ve yaşıtlarıyla etkileşim içerisinde arkadaşlık alışkanlıklarını ve toplumsal becerilerini ve bireysel veya toplumsal meselelere meydan okumaları için zihinsel ve ahlaki açıdan gelişimini sağlar. Okulöncesi çocukların etkili ve ilgi çekici oyunları sağlıklı yaşam ve sosyal ortam etkileşimi olanakları sağlar.

Okulöncesi eğitim felsefesi, demokratik ve insani bir havada gelişir. O, her çocuğun yaşadığı sosyal ortamda serbest gelişmeyi ve sosyo­kültürel özgürlüğü destekler. Bu felsefe, analize açık olup okulöncesi eğitimde alternatif stratejilerin hayata geçirilmesine ve yetişkinlere (ebeveyn, öğretmen vb.) yönelik eğitim esneklik sağlar.

Okulöncesi eğitim felsefesi, aile içi eğitim özelliklerini sürekli dikkate alarak, eğitim süreci etkenleri (aile içi veya okulöncesi eğitim kurumu içi) ve çeşitli etkenler arasında karşılıklı etkileşimin gerekliliğini doğrular.

Çocuklar ve yetişkinlerin anlamaları gereken önemli bir husus ise, çocukların öğrenme sürecinin çok yönlü ve karmaşık olduğudur. Söz konusu süreçte çocuklar birbirlerinden, yetişkinlerden ve yetişkinlerin de çocuklardan öğreneceklerinin olduğunu anlamalıdırlar. O halde belli bir hedefe ulaşmak için farklı yolların mevcut olduğunu ve bu yüzden çocuklara fikir veya düşüncelerin dayatılmaması, tersine düşüncelerle ilgili bir şeyleri yapıp denemeye ve fikir ile deneyimlerini başkalarıyla paylaşmaya teşvik edilmelidir.

Okulöncesi eğitim felsefesinin unutulmaması gerek önemli bir hususu da bu felsefenin çocuklarda öğrenme ve eğitim yoluyla erdemli davranışlar geliştirmeyi amaçladığıdır.

Okulöncesi eğitim felsefesi, çocukların hızla gelişen dünyada karşılaşacağı meselelere meydan okuyacak kişiliğin bir bütün olarak gelişmesinin teşvikini amaçlamaktadır.
II. OKULÖNCESİ EĞİTİM İLKELERİ

• 
  Kurumsallaşmış okulöncesi eğitim, eğitim sisteminin okulöncesi eğitim kurumlarında gerçekleşen ilk halkasını oluşturur.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumları, okulöncesi çocukların eğitimini ve düzgün büyümelerini sağlar.
  

• 
  Kendi etkinliklerini okulöncesi eğitim kurumları, aile, topluluk ve ilgili kurumlarla etkileşim içerisinde gerçekleştirirler.
  

• 
  Aile, okulöncesi eğitim kurumları ve topluluk arasındaki ortaklık çocuk eğitiminde uyum ve sürekliliği (yatay süreklilik ilkesi) sağlar.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumu, eğitim etkinliklerini çocuk ailesinin deneyim ve bağlamına dayandırır. Eğitim etkinlikleri yaş gruplarına göre kesin sınırlarla ayrılmazlar; tersine kademeli olarak bir yaş grubundan bir üst yaş grubuna doğru, süreklilik içerisinde (dikey süreklilik ilkesi) geliştirilir.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumları etkinliklerinin merkezinde, kendi öznelliği (olanak, gereksinim, ilgi vb.) ve özel duygularıyla çocuk bulunur.
  

• 
  Her yaş grubuna yönelik etkinlik alanları birbirleriyle ilişkide olup, ortak hedef olan okulöncesi eğitimi gerçekleştirmeyi amaçlarlar.
  

• 
  Okulöncesi çocuklar, yapısallaştırılmış içerikler aracılığıyla öğrenir, becerileri gelişir ve alışkanlıklar edinir.
  

• 
  Oyun, kurumsallaşmış okulöncesi eğitimin gerçekleştiği en hayati etkinliğidir.
  
• 
  Kurumsallaşmış okulöncesi eğitim, eğitim etkinliklerini çocuğun çeşitli yaşantılarına dayandırıp gerçekleştirir.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumları demokratik olup, cinsiyet, etnik köken, din, ırk vb. farklar gözetmeksizin tüm çocuklara fırsat eşitliği sağlar.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumları herkese açık olup, özel gereksinimli çocuklara da eğitim olanakları sağlarlar.
  

• 
  Aile ve ebeveynler olanaklar içerisinde, çocuklarının olası istek ve gereksinimlerine en uygun eğitim etkinliklerini seçebilirler.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumu içerisinde öğretmenler, çocukların gelişmişlik düzeyine uygun eğitim etkinliklerini gerçekleştirmede pedagojik özgürlüğe sahiptir ve pedagojik sorumluluğu taşır.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumlarında, çağdaş yöntemlerle gerçekleştirilen programlanmış etkinlikler yapılır.
  

• 
  Okulöncesi eğitim kurumu esnek, herkese açık ve okulöncesi çocukların eğitimi yararına olacak her değişikliği yapmaya hazırdır.