75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, Ekim 1998 2
Bedenler Dinler ve Toplumsal Cinsiyet, Der. Marcos Sylvia, Çev. Sibel Özbudun, Balkı Şafak, İlker Çayla, Ütopya Yayınevi, Ankara 2005 3
BLANK Hanne, Bekaretin El Değmemiş Tarihi, Çev. Emek Ergün, İletişim Yayınları, İstanbul 2008 5
BUTLER Judith, Cinsiyet Belası ‘Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi’, çev. Başak Ertür, Metis Yayınları, İstanbul, 2008 5
Cogito “Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram” Ed. Şeyda Öztürk, Sayı:65-66/Bahar 2011, Yapı Kredi Yayınları, 2011, İstanbul 6
Cogito “Feminizm”, Ed. Şeyda Öztürk, Sayı: 58, İstanbul 2009 8
CONNEL R.W. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar ‘Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, çev. Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1998 10
DARGA A.Muhibbe, Anadolu’da Kadın - On Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar, Kraliçe, Yayına Hazırlayan: Emine Çaykara, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Ocak 2013 13
DİRENÇ Dilek, Kadın Yazarlardan Eski Masallar Yeni Meseller, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir 2008 15
Doğu Batı “Toplumsal Cinsiyet II”, Ed. Cansu Özge Özmen, Doğu Batı Yayınları, Sayı:64, Ankara, 2013 16
Doğu Batı, “Toplumsal Cinsiyet”, Ed. Cansu Özge Özmen, Doğu Batı Yayınları, Sayı:63, Ankara 2013 17
HABLEMİTOĞLU Şengül, Toplumsal Cinsiyet Yazıları ‘Kadınlara Dair Birkaç Söz’, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul, Ocak 2005 24
HUMM Maggie, Feminist Edebiyat Eleştirisi, Çev.: Özge Altay, Say Yayınları, İstanbul 2002 25
Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma ‘1-4 Mart 2004 Sempozyum Bildirileri, I.Cilt, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Ağustos 2014 28
Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma “1-4 Mart 2004 Sempozyum Bildiri Metinleri” III.Cilt, Ed. Ayşegül Güçhan, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul 2004 31
Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarası Buluşma II.Cilt, 1-4 Mart 2004 Sempozyum Bildirileri, Yedi Tepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul, Ağustos 2004 35
KADIOĞLU Ayşe, Zaman Lekesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Şubat 2006 38
KELLER Evelyn Fox, Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler, Çev. Ferit Burak Aydar, Metis Yayınları, İstanbul, Ocak 2007 40
Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar 2006-2007 Seçkisi”, İstanbul, Mart 2008 41
Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, Bgst Yayınları:36, İstanbul, Mart 2010 42
Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, Toplumsal Cinsiyet-1, Bgst Yayınları, İstanbul, Mart 2009 43
PAMUK Orhan, “Saf ve Düşünceli Romancı”, İletişim Yayınları, İstanbul, 2011 43
PARLA Jale, Don Kişot’tan Bugüne Roman, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000 44
BRAIDOTTI Rosi, Feminist Post-Postmodernizmin Eleştirel Bir Kartografyası…227
AKİS Yasemin, ÖZKIN Ülkü, SANCAR Serpil, Türkiye’de Feminizm ve Kadın Hareketi…245
ELÇİK Gülnur, İğdiş Edilmiş Güzellik…259
BOZOK Mehmet, Feminizmin Erkekler Cephesindeki Yankısı: Erkekler ve Erkeklik Üzerine Eleştirel İncelemeler…269
BİRKALAN-GEDİK Hande, Türkiye’de Feminizmi ve Antropolojiyi Yeniden Düşünmek: Feminist Antropoloji Üzerine Eleştirel Bir Deneme…285
ORANLI İmge, Ondokuzuncu Yüzyıl Avrupası’nda Irkçılık ve Cinsiyetçilik…339
KOĞACIOĞLU Dicle, Gelenek Söylemleri ve İktidarın Doğallaşması: Namus Cinayetleri Örneği…350
ARSAN Ezgi, ÜNALAN Ezgi, TÜRKOĞLU Seda, Cinsiyetçilik ve Medya: “Güzin Abla” Köşesinde Yeniden Üretilen Ataerkil Cins Kimlikleri…385
BAYRAKTAR Işıl, Türkiye’de Sosyal Güvenlik ve Kadın…403
CONNEL R.W. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar ‘Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, çev. Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1998
Giriş: Bir Örnek Olay…21
Ergenlik Çağında Bir Genç Kız ve Ailesi…22
Kamusal Dünya: Ücret, Eğitim, İş…28
Şiddet, Önyargı, Devlet…33
Birinci Kısım: Toplumsal Cinsiyetin Teorileştirilmesi
Çağdaş Teorinin Tarihsel Kökleri…47
Dünyaevi Âhlak…48
Bilim ve Radikalizm…52
Cinsiyet Rolleri ve Sentezler…55
Feminizm ve Eşcinsel Kurtuluş Hareketi…59
Tepki ve Paradoks…65
Mevcut Çerçeveler…69
Dışsal Teoriler: “Önce Sınıf”tan “Toplumsal Yeniden Üretim” Dolayımıyla “İkili Sistemlere”…70
Cinsiyet Rolü Teorisi…77
Kategorik Teori…86
Pratik Temelli Bir Teoriye Doğru…94
Beden ve Toplumsal Pratik…100
Doğal Farklılık Açmazı…100
Aşkınlık ve Olumsuzlama…115
Bedenin Pratik Dönüşümleri…120
İkinci Kısım: Toplumsal Cinsiyet İlişkilerinin Yapısı
Ana Yapılar: Emek, İktidar, Kateksis…131
Yapı ve Yapısal Analiz…132
Emek…141
İktidar…150
Kateksis…156
“Sistem” ve “Kompozisyon”a Dair Bir Not…161
Toplumsal Cinsiyet Rejimleri ve Toplumsal Cinsiyet Düzeni…165
Kurumlar…165
Aile…167
Devlet…173
Sokak…181
Toplumsal Cinsiyet Düzeni…184
Toplumsal Cinsiyetin Tanımına ve Kurumsallaşmasına Dair Bir Not…190
Tarihsel Dinamikler…194
Tarihsellik ve “Kökenler”…194
Tarihin Seyri…203
Kriz Eğilimleri…213
Üçüncü Kısım: Kadınlık ve Erkeklik
Cinsel Karakter…225
Birimsel Modeller ve Cinsiyet Farklılığı Araştırması…225
Erkeklik/Kadınlık Ölçekleri…230
Çokkatlı Modeller: Tipolojiden İlişkiye…235
Yapıların Etkisi…241
Hegemonik Erkeklik ve Ön Plana Çıkarılan Kadınlık…245
Gün Işığındaki Esrar-Toplumsal Cinsiyet Oluşumu ve Psikanaliz…254
Toplumsallaşma…255
Klasik Psikanaliz: Dinamik Bilinçdışı…261
Varoluşçu Psikanaliz…279
Pratik Olarak Kişilik…288
Kişilik, Toplum ve Yaşam Öyküsü…288
Kişiliğin Tarihsel Dinamiği…294
Kişilik Politikası…300
Dördüncü Kısım: Cinsel Politika
Cinsel İdeoloji…315
Söylem ve Pratik…315
İdeolojik Süreçler…321
Kültürel Dinamikler…326
İdeologlar ve Çıkarlar…331
Politika Pratiği…338
Cinsel Politikanın Kapsamı…338
Çıkarların İfadesi…343
İşçi Sınıfı Feminizmi…346
Kurtuluş Hareketlerinin Doğuşu ve Dönüşümü…352
Bugün ve Gelecek…361
Günümüz…361
Stratejiler…365
Sonuç: Toplumsal Cinsiyete Dair Toplum Teorisiyle Kurulabilecek Bir Dünya Üzerine Notlar…372
DARGA A.Muhibbe, Anadolu’da Kadın - On Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar, Kraliçe, Yayına Hazırlayan: Emine Çaykara, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Ocak 2013
Önsöz…11
YKY Baskısına Önsöz…15
Başlarken…19
Seçilmiş Biblografya-Dilbilgisine Ait ve Diğer Kısaltmalar…27
1.BÖLÜM TARİH ÖNCESİ ÇAĞLARDA ANADOLU’DA KADIN
Mucizenin Kaynağı, Berektli ve Her Şeye Hâkim (Şengül G.Aydıngün)…43
Latmos Dağları Ana Tanrıçası…50
İlk Tunç Çağı’nda Kadın (MÖ 3200-2000)…52
İlk Tunç Çağı’nın Ana Tanrıça Kavramı: İdol…60
2.BÖLÜM ANADOLU TARİHİ ÇAĞLARINDA KADIN KÜLTEPE-KANİŞ
Asur Ticaret/Pazar Yerleri-Koloni Çağı/Erken Hitit Dönemi (MÖ 2000-1750)…71
Kanis/Nesa…78
Acemhöyük…82
Rubatum-“Beyçe/Şehir Kraliçeleri”…85
Evlilik Müessesi…89
KARUM-Pazar Yerlerindeki Asurlu ve Yerli Anadolu Kadınlarının İş Hayatları ve Mektupları…94
Takı ve Kumaşlar…117
3.BÖLÜM HİTİT EGEMENLİĞİ (MÖ 1650-1190)
Hititçede Kadın ve Kadın Akrabalığını İfade Eden Kelimeler…125
Eski ve Orta Hitit Çağında Kraliçeler…128
Büyük İmparatorluk Çağı Kraliçeleri…134
Sapinuva’nın Kraliçesi: Taduhepa (Aygül Süel)…137
Kral Çocuğu, Büyük Kız, Egemen Kraliçe: Güçlü Kadınlar…146
Büyük Kraliçe Puduhepa…155
Puduhepa’nın Mühürleri…166
Kraliçe ve Dini Görevleri…170
Krali Evlenmeler…180
Halk Kadını…186
Evlilik Müessesi, Boşanma, Zina, Veraset ve İş Hayatı…188
Boşanma…189
İş Hayatı…191
Kült Törenlerinde Görevli Kadınlar…197
Fal, Büyü ve Kehanet…206
Şarkıcı Kadınlar…207
Kraliçe ve Kadın Giysileri, Takıları…209
Giysiler…211
Takılar…215
Hitit Erkeği ve Kadın…218
4.BÖLÜM GEÇ HİTİT DÖNEMİ’NDE ERKEN BİZANS!A KADIN (MÖ 1190-MS 726)
Geç Hitit Döneminde Kadın (MÖ 1190-620/600)…227
Maraş Stellerindeki Karı Koca Sevgisi…233
Demir Çağında Anadolu Kadını: Urartu, Frig ve Lidya (Erkan Konyar)…241
Urartu Kadını…246
Frigler…255
Lidya’nın Kadınları…258
Efes’te Helenistik Öncesi Dönemdeki Ünlü Kadınlar: VII.Kleopatra ve IV.Arsinoe (Hilke Thür)…268
IV.Arsione’nin Efes’teki Mezarı…271
Yunan/Hellen Uygarlığında Kadın…275
Hetreler…280
Roma Uygarlığında Kadının Yeri…284
Kadınlara Özel Bir Bayram: Thesmophria (Emine Çaykara)…296
Roma Döneminde Efesli Kadınlar (Elisabeth Trinkl)…318
Efesli Kadınların Şehirdeki Görünümleri…318
Nekropollerin İzinde Efesli Kadınlar…321
Erken Bizans Döneminde Kadın (Gülru Tanman)…327
Hristiyanlık, Kadın ve Montanizm…331
Ebe, Hemşire, Çalışan Kadınlar…333
Konstantipolis’in Kadınları…334
Theodora ve Anikia İuliana…338
Bitirirken…341
Yazar Biyografileri…349
Dizin…353
Teşekkürler…357
DİRENÇ Dilek, Kadın Yazarlardan Eski Masallar Yeni Meseller, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir 2008
Birinci Bölüm: Eski Masallar Yeni Meseller
Başlarken: Eski Masallardan Yeni Metinler…1
I.Eski Kanonlara Yeni Bakışlar…11
II.Eski Masallara Yeni Meseller…39
İkinci Bölüm: Yeni Kuşaklardan Yeni Masallar
III.The Robber Bridegroom
Masallardan Romana: Sonları Sorgulamak…61
IV.”A Defense of Circe”
Yeni Anlatıcı Yeni Kirke: Büyücü Kadından Bilge Kadına…81
V.”Circe”
Geleneksel Kadın Yeni Kirke:
Mitlerden Mutfağa, Tanrıçadan Ev Kadınına…99
VI.”Circe/Mud Poems”
Yeni Kirke Yeni Hikaye: Kirke’nin Büyüsünden Dilin Büyüsüne…113
VII.”The World is Not a Meditation”
Mitlerden Şiire: Sonları Sorgulamak…133
Bitirirken: Eski Masallardan Yeni Hayatlar…149
Doğu Batı “Toplumsal Cinsiyet II”, Ed. Cansu Özge Özmen, Doğu Batı Yayınları, Sayı:64, Ankara, 2013
KÖSE Elifhan, Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet İkiciliği Üzerine Eleştirel Yaklaşımlar ya da Doğa “Doğal mıdır?”…37
BORAVALI Murat, TURAN Ömer, Haklar ve Özgürlükler Perspektifinden Başörtüsü: Bir Demokrasi Sorunu…53
CİVELEK H.Yaprak, Kırmızı Kuşağın Kuramsallığı:Ataerkil Söylem ve Anadolu Kırsalı’nda Kadın…87
ÇALIŞKAN Özgür, Ötekileştirilen Kimliklerin Melezleşmesi: Hebûn LGTB Grubunun Fanzinleri Üzerine Bir Çözümleme…123
TARİH
ARAZ Yahya, Erken Model Osmanlı Toplumda Evden Ayrı Düşmek: Gidenler ve Arkada Kalanlar Üzerine Bir Değerlendirme…149
AKŞİT-VURAL Elif E. Annelik, Feminizm, Tarih…181
SİNEMA
HAMARAT Hülya, TAKIMCI Dilek, Türk Sinemasında Çalışan Kadın Temsili…203
OKTAN Ahmet, KÜÇÜKKALAN Yavuz, Kadının Şeytanî Kimyası: “Üçüncü Sayfa ve “Kıskanmak” Filmlerinde Kadın Tipolojileri…221
Doğu Batı, “Toplumsal Cinsiyet”, Ed. Cansu Özge Özmen, Doğu Batı Yayınları, Sayı:63, Ankara 2013
DEMİR Metin, Çevre Olarak Konumlandırılmış Kadını ve Doğayı Birlikte Düşünmek: Ekofeminizm…11
ÖĞÜTLE Vefa Saygın, Bir Sosyal Mekanizma Olarak Toplumsal Cinsiyet: H. Hartmann’a Eleştirel Realist Bir Yorum…45
HANIMLARA MAHSUS TARİHÇE
GENÇOĞLU ONBAŞI Funda, Kadınlar Halk Fırkası: Doğudan Yükselen Işık…75
GAZİOĞLU Elif, Sıhhat Ve İçtimai Muavenet Vekilliği’nden “Kadından Sorumlu Devlet Bakanı”na: Hükümet Programlarında Kadın Temsilleri ve Kadınlara Yönelik Söylem…93
GÜNAYDIN Ayşegül Utku, Kadın Direncinin Bir Göstergesi ve Kadınca Bir Savunma Refleksi: Serbest Zaman ve Sanat…109
BEDEN POLİTİKALARI
ARPACI Murat, Modernitenin Eşiğinde Toplumsal Cinsiyet Rejimi: Pastoral İktidr, Beden Politikaları ve Evlilik…131
BAYHAN Vehbi, Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet…147
ÇELER Zafer, Annenin Serüveni: Kadının Anne Olarak Toplumsal Kurgulanışı…165
Kendini sosyalleştirme, 64; Bilişsel tutarlılık, 65; Cinsiyet rolü gelişiminde üç dönem 66; Eleştiriler, 67
Toplumsal cinsiyet şeması (gender schema) kuramı…68
Sosyal öğrenme ve bilişsel gelişim kuramlarının birleştirilmesi, 68; Toplumsal cinsiyet şeması, 69; Cinsiyetleri tipleştirme (ayrıştırma) (sex typing), 70; Cinsiyeti tipleştirmeyen (ayrıştırmayan) çocuklar yetiştirme, 71; Bem Cinsiyet Rolü Envanteri, 72; Androjenlik kavramı, 74
Toplumsal cinsiyet şemasıyla bilgi işleme kuramı…77
Genel cinsiyet şeması, kendi cinsiyeti şeması ve diğer cinsiyet şeması, 77; Şematik bilgi işlemede hata, 78; Toplumsal cinsiyet şemalarının gelişimi, 79
Diğer bilişsel yaklaşımlı kuramlarla benzerliği ve farklılığı…80
Eleştirisi, 80
Toplumsal cinsiyet kalıpyargısının öğeleri modeli, 81
Sosyal rol (social role) kuramı…81
Sosyal rol ve davranışlar, 82; Sosyal rol kuramı ve sosyobiyolojik yaklaşım, 83
Hangi kuram daha doğrudur, cinsiyet rolünü daha iyi açıklar?, 92
3)Toplumsal Cinsiyet Kalıpyargıları, Önyargıları ve Cinsiyet Ayrımcılığı
Kalıpyargılar (stereotypes)…96
Önyargılar…98
Ayrımcılık (discrimination)…101
Toplumsal cinsiyet kalıpyargıları…101
Toplumsal cinsiyet kalıpyargılarının özellikleri…105
Toplumsal cinsiyet önyargıları ve ayrımcılığı…115
Günümüzde değişen cinsiyet kalıpyargıları, önyargıları ve ayrımcılığı…120
Kadınların ve erkeklerin kendilerine ve birbirlerine ilişkin algıları ve tutumları…125
Cinsiyet kalıpyargılarının, önyargılarının ve ayrımcılığının sonuçları…131
4)Kitle İletişim Araçlarında Cinsiyetlerin ve Cinsiyet Rollerinin Ele Alınışı
Televizyon…134
Reklamlar…136
Çocuk kitapları…137
Gazete ve dergiler…139
Karikatürler…141
Müzik klipleri…142
5)Cinsiyet Farklılıkları: Kadınlar ve Erkekler Gerçekten Farklı Mıdır?
İki Yaklaşım: Benzerlikler ve farklılıklar…145
Araştırmalar…147
Derleme çalışmaları ve meta-analizler…148
Klasik bir araştırma: Maccoby ve Jacklin’in taramaları…150
Araştırma sonuçları: Belirlenen farklılıklar…151
Çocukluk döneminde gözlenen bazı cinsiyet farklılıkları…151
Saldırganlık, 152; Olumlu sosyal davranış (yardımseverlik ve ilgi-bakımvericilik), 152; Okul başarısı, 153; Başarı güdüsü, 153; Heyecansal duyarlık, 153; Psikolojik ve gelişimsel sorunlar, 153; Uyma ve bağımlılık, 155; Oyun ve arkadaşlık, 155
Yetişkinlikte gözlenen bazı cinsiyet farklılıkları…156
Küçük grup davranışları ve liderlik, 166; Yardım etme davranışı, 168; Benlik, 169; Yalnızlık, 172; Arkadaşlık, 175; Kendini açma, 175; Aşk, 177
Cinsel tutumlar ve davranışlar…179
Risk alma, 180; Fiziksel sağlık, 181; Beden imgesi, 182; Cinsiyet farklılıklarına ilişkin tartışmalar: Cinsiyet farklılıklarının araştırılması gerekli midir?, 186; Kadın ve erkek ne kadar farklıdır?, 189
6)Cinsiyet Kalıpyargılarının ve Cinsiyet Rollerinin Sonuçları
Ev işlerinin paylaşımı…194
Çalışma yaşamı…201
Ruh sağlığı…207
Fiziksel sağlık…216
Erkeklerin yaşadıkları sınırlılıklar…219
Başarı/statü normu, 220; Güçlülük normu, 221; Kadın gibi (kadınsı) olmama normu, 223