Aslında 4'lü sisteme göre düzenlersek:
Zat: Ahadiyyet, Zatı Hak, Allah...
Ruh: Halife, Ruh, Aklı Küll, Adem, Eril, Padişah, Nefesi Rahman, Cebrail, Ruhul Kudüs, Ruhu Azam, İnsanı Kamil, Rahman, Toprak....
Nefis: Nefis, Nefsi Küll, Havva, Beşer, Dişi, Hür Eş, Rahim, Hava...
Heva: Şeytan, Vehim, Heva, Dünya, Madde, Ateş...
2'li Sisteme göre:
Etken: etki eden, Eril, Akıl....
Edilgen: etki alan, Dişi, Nefis....
Bu etken ve edilgen durum etki eden ve etki alana göre değişir, düzen buna bağlıdır. Etken üst mertebeler olan Ruh ve Akıl olur da edilgen Nefis olursa düzen, denge, yükselme, temizlik ve Mutmaine olur. Bunun tam tersi durumda yani Etken Nefis veya heva olursa düzensizlik, değişim, iniş ve emmare olur.
Ya Aklı külle doğru uruç-yükseliş, yada maddeye dönük olan Aklı cüze iniş olur.
Ey canı biz ve ben kaydından kurtulan!
Ey erkekte, kadında söze ve vasfa sığmaz ruh!
Erkek, kadın kaydı kalkıp bir olunca o bir, sensin.
Birler de aradan kalkınca kalan yalnız sensin. Mesnevi (I/1785–1786)
Âyinedir bu âlem, Herşey HAK ile kâim,
Mir’ât-ı Muhammed’den Allah görünür dâim! (Sh-218 Mir’at=ayna)
Her yeri hüsnün gülistân eylemiş,
Her tarafta bağ-u bostân eylemiş.
Ziynet etmiş zîr-ü pes evsâf ile
Her sıfattan zâtın ilân eylemiş.
Bunca evsaftan görünen bir cemâl,
Bir cemâli bunca elvân eylemiş.
Hep kitâb-ı Hakk'dır eşyâ sandığın,
Ol okur kim seyr-i evtân eylemiş.
Hüsnünü izhâr eder cümle sıfât,
Zâtına insânı bürhân eylemiş.
Hakk'ı istersen yürü insâna bak,
Şems-i zât yüzünde rahşân eylemiş.
Niyazi Mısri
Bize bu yazıyı ve harfleri biraya getirmek için fırsat veren ve herzaman ilminden yararlanmamıza izin veren Terzi Babama Şükranlarımı sunuyorum.
İbni Arabi Hz. K.S. Dualarımı sunuyorum. Yazımda eksik olan bilgi cüzi irademe aittir. Bundan dolayı babacığım ve haktan af diliyorum. İnşaallah Hak bu ilmimizi tamamına kavuşturur. Tüm kardeşlerime, abla ve abilerime selâmlar. Babacığımın ve Anneciğiminde Ellerinden Öpüyorum. Sevgi ve Saygılarımla.
------------------------
Dostları ilə paylaş: |