GüÇLÜ meclis güÇLÜ HÜKÜmet güÇLÜ TÜRKİye yaparsa yine ak parti yapar

Enerji ve Madencilik

AK Parti olarak enerjiyi stratejik bir sektör olarak görüyoruz. Arz güvenliği başta olmak üzere enerji politikalarına özel önem veriyor, ülkemizin uluslararası enerji ticaretinde stratejik konumunu güçlendiren rekabetçi bir enerji sistemine ulaşmayı hedefliyoruz.

Enerji alanında daha düşük maliyetli girdi sağlanmasını; enerjinin nihai tüketiciye sürekli, kaliteli, güvenli, asgari maliyetlerle arzını ve enerji temininde kaynak çeşitlendirmesini esas almaktayız.

Önümüzdeki dönemde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızı en üst düzeyde değerlendiren, enerji verimliliğini artırmayı önceleyen, nükleer teknolojiyi elektrik üretiminde kullanmayı öngören ve çevresel etkileri asgariye indiren enerji politikalarımıza ağırlık vermeye devam edeceğiz.

a. Neler Yaptık

İktidarlarımız süresince yeterli seviyede elektrik enerjisi üretim kapasitesinin oluşturulmasına, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesine, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına, üretim ve dağıtım tesislerinin özelleştirilmesine önem verdik.

2002-2017 yılları arasında önemli mevzuat düzenlemeleri yaptık. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanununu, Enerji Verimliliği Kanununu, Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ile Elektrik Piyasası Kanununu ve Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planını yürürlüğe koyduk.

Petrol ve doğalgaz alanında önemli düzenlemeleri hayata geçirdik.

Petrol ve doğalgaz ruhsatlarına ilişkin başta arama ve üretim faaliyetlerinin teşviki olmak üzere kapsamlı değişiklikler içeren Türk Petrol Kanununu çıkardık.

Uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi için Maden Kanununda kapsamlı değişiklikler yaptık.

Ülkemizdeki jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmasını düzenleyen Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunun yürürlüğe girmesini sağladık.

Ulusal Madenlerde Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu (UMREK) ve Türkiye Yerbilimleri Veri ve Karot Bilgi Bankası (TÜVEK)’i kurduk.

Enerjide dışa bağımlılığın azaltılmasına ve sanayide hammadde ihtiyacının karşılanmasına yönelik uygulamaları hayata geçirdik. Maden, enerji hammaddeleri ve jeotermal kaynak arama, enerji altyapısının güçlendirilmesi ve enerji verimliliği yatırımları için ayrılan kaynaklarımızı önemli oranda artırdık.

Enerji sektöründe 2002 yılında 4,5 milyar TL olan yıllık yatırım miktarını, 2017 yılında 11,6 milyar TL seviyesine çıkardık.

2002 yılında 31.846 MW olan kurulu gücü 2018 yılı Mart ayı sonu itibarıyla 86.868 MW’a çıkardık. Elektrik üretimini ise 129 milyar kWh seviyesinden 296 milyar kWh seviyesine ulaştırdık. Kişi başına elektrik tüketimi ise yıllık 2.046 kW saatten 3.650 kW saate yükseldi.

Yenilenebilir enerjiden daha fazla elektrik üretilmesini sağladık.

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modelini devreye aldık. YEKA modeli kapsamında 1.000 MW güneş ve 1.000 MW rüzgâr enerjisi kaynaklı elektrik santrallerinin kurulmasına ilişkin yarışmalar yapılmış ve rekor düşüklükte üretim fiyatları elde edilmiştir. Model çerçevesinde önümüzdeki yıllarda ülkemizin yenilenebilir enerji santrali ekipman üretim merkezi haline gelmesinin temeli atılmıştır.

2002 yılında hidrolik dâhil 12 bin 300 MW olan yenilenebilir enerji kaynaklı kurulu gücümüzü 2018 yılı Mart ayı sonu itibarıyla 40.438 MW’a yükselttik.

Hidroelektrik enerji kurulu gücümüzü son 16 yılda iki kattan fazla artırarak 27.502 MW’a yükselttik.

Uzun yıllardır üzerinde konuşulan nükleer enerjide somut adımlar attık. Mersin ve Akkuyu’da 4.800 MW gücünde ve Sinop’ta 4.480 MW gücünde olmak üzere 2 adet nükleer santralın yapılması için anlaşmalar imzalanmış olup 2018 yılı başında Akkuyu Nükleer Santralinin inşasına başlanmıştır. Bu iki santrale ek olarak 3. santral için çalışmalar devam etmektedir.

Avrupa İletim Sistemi ile entegrasyon sağlayarak elektrik enerjisi ticaretini mümkün hale getirdik.

Madencilik sektörünün 2002 yılında yüzde 0,8 olan GSYH içerisindeki payını yüzde 1,5 seviyesine kadar çıkardık.

2002 yılında 0,6 milyar dolar olan maden ihracatımızı, 2017 yılında 4 milyar dolara yükselttik.

2002 yılında doğal gaz kullanan il sayısı sadece 6 iken bugün 78 ilimiz ve 400’ün üzerinde ilçemizi doğal gaz kullanabilir hale getirdik.

Doğal gaz tüketimindeki mevsimlik, günlük ve saatlik değişiklikleri düzenlemek ve arz güvenliğini sağlamak amacıyla Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Projesini devreye aldık. Kuzey Marmara ve Değirmenköy Yeraltı Depolama Tesislerinin depolama kapasitesini artırdık.

Ülkemizin doğal gaz arz güvenliğine katkı sağlayacak Hatay-Dörtyol ve Ali Ağa Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma (FSRU) terminalini devreye aldık.

2007 yılında işletmeye alınan Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Boru hattıyla Yunanistan’a doğal gaz ihraç etmeye başladık.

Azerbaycan’dan gelen petrolü; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek Ceyhan deniz terminaline taşıyan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattını faaliyete geçirdik.

Azerbaycan ile Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesinin gerçekleştirilmesine yönelik hükümetler arası anlaşmayı imzaladık ve projenin yapımına başladık. Proje genelinde yüzde 93’ün üzerinde ilerleme sağlanmış olup 2018 yılı Haziran ayı içinde işletmeye alınacaktır.

Petrol ve doğal gazda arama faaliyetlerinin artırılması amacıyla, arama faaliyetlerinin aksamadan yürütülmesini teminen 2012 yılında bir sismik araştırma gemisi alınmasını sağladık. Ayrıca, tam donanımlı sismik arama gemisi yerli imkânlar ile yapıldı ve ilgili kurumlarımızın kullanımına sunuldu.

Türkiye’nin ilk sondaj gemisini ülkemize kazandırdık. Artık, derin denizlerde petrol ve doğal gaz arama sondajları yapabileceğiz.

Doğal kaynakların araştırılması ve üretime kazandırılmasında önceki dönemlerle kıyaslanamayacak ölçüde ilerleme kaydettik. Maden ve jeotermal kaynak aramaları için ayrılan ödenek 2002 yılında 17 milyon TL iken, bu tutarı 2018 yılında 451 milyon TL’ye çıkardık. 2002-2018 döneminde, petrol ve doğalgaz aramaları için ayrılan yıllık ödeneği 105 milyon TL’den 1,6 milyar TL’ye çıkardık.

2002-2017 döneminde gerçekleştirilen arama faaliyetleri sonucunda bilinen linyit kömürü rezervini 8,3 milyar tondan 17,3 milyar tona çıkardık. 2005 sonrası tespit edilen linyit rezervleri toplamı 9 milyar tonun üzerindedir. Altın, çinko, bakır, zeolit, feldspat, kuvars, mermer gibi birçok madende önemli rezervler ve jeotermal sahalar tespit edilmesini sağladık.

b. Neler Yapacağız

AK Parti olarak önümüzdeki dönemde vatandaşlarımıza ve üreticilerimize ucuz, kaliteli, güvenli enerji sağlamayı sürdüreceğiz. Bu kapsamda; rekabetçi, şeffaf, tüketicinin korunduğu, piyasa ve çevresel sürdürülebilirliği de dikkate alan öngörülebilir bir enerji piyasası önceliğimiz olmaya da devam edecektir.

Önümüzdeki dönemde sahip olduğumuz yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızı mümkün olan en üst düzeyde değerlendirmeyi amaçlıyoruz. Enerji ve doğal kaynaklara ilişkin teknolojilerin hem Ar-Ge yapılarak hem de teknoloji transferi ile yerli üretiminin sağlanması temel hedeflerimizdendir.

Yerli ve yenilenebilir kaynaklara öncelik verilerek kaynak çeşitlendirilmesini sağlayacağız, bu kaynaklarımızdan azami ölçüde faydalanılmasını teşvik edeceğiz.

Yenilenebilir enerji alanında teknoloji transferi sağlayarak yeni ve yerli teknoloji kullanımını artıracağız. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı için yerinde tüketimi teşvik edecek düzenlemeler gerçekleştireceğiz.

Yenilenebilir üretim tesislerinin kurulumları hızlandırılacak ve YEKA-Güneş ile YEKA-Rüzgâr uygulamalarını yaygınlaştırmaya devam ettireceğiz. Böylece, yerlileştirme, teknoloji transferi, yerli üretim ve Ar-Ge faaliyetlerini geliştireceğiz.

Hidroelektrik kapasitemize de 10 bin MW’lık kapasite eklemeyi hedeflemekteyiz. Güneş, rüzgâr, jeotermal gibi yenilenebilir enerji alanında envanterimizi yenileyip, kapasitemizi geliştirecek çalışmaları hızlandıracağız.

Dolgu hacmi bakımından Türkiye’nin 2. büyük, 1.200 MW’lık kurulu gücüyle 4. büyük barajı olacak Ilısu Hidroelektrik Santralinde bu yıl su tutulmaya başlanacak ve yıllık ortalama 4 milyar kWh elektrik üreteceğiz.

270 metre gövde yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, Dünya’nın 3. yüksek barajı olacak Artvin Yusufeli Barajını tamamlayacağız.

Elektrik iletim şebekesinin altyapısının güçlendirilmesine ve modern bir şebeke haline dönüştürülmesine yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz.

Komşu ülkelerle elektrik ticareti kapasitemizi artıracağız.

2018 yılı sonuna kadar tüm illerde doğal gaz arzını tamamlayacağız. Hâlihazırda yürütülen çalışmalar ile birlikte 2019 yılı sonuna kadar 222 ilçemize doğal gaz ulaştırmış olacağız.

Doğal gaz depolama kapasitesini artırmaya devam edeceğiz. Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Tesisinin kapasitesi 1,2 milyar m³’ten 5,4 milyar m³’e çıkartacağız. Silivri doğal gaz depolama tesisinin kapasitesi ise 2,84 milyar m³’ten 4,6 milyar m³’e çıkaracağız. Türkiye’nin doğal gaz depolama kapasitesini yıllık tüketimimizin yüzde 20’sine ulaştıracağız.

Enerji üretiminde dışa bağımlılığın azaltılması hedefiyle uyumlu olarak; Akdeniz ve Karadeniz başta olmak üzere yurt içi ve yurt dışı petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde ön alıcı bir strateji izleyeceğiz.

Enerji üretiminde kullanılabilecek yerli kaynakların arama çalışmalarını hız kesmeden artıracağız. Linyit kömürü ve jeotermal gibi yerli kaynakların potansiyelinin tespitine yönelik arama faaliyetlerini azami düzeye çıkaracağız.

Yerli kömürün değerlendirilmesi için temiz kömür teknolojilerinin uygulanması çalışmalarına hız vereceğiz. Yeni nesil termik santrallerle yerli kömür kaynaklarını azami verimlilik esası göz önünde bulundurularak değerlendireceğiz.

Kamunun ruhsat sahibi olduğu kömür sahalarının uygun modellerle yatırıma açılmasını sağlayacağız.

Yerli kömür kaynaklı elektrik enerjisi üretiminin artırılması ile birlikte en az 5.000 MW ilave kapasiteli yerli kömür yakıtlı tesis inşa edeceğiz. Yıllık asgari 60 milyar kWh yerli kömür kaynaklı elektrik enerjisi üretimi gerçekleştireceğiz.

Linyit Arama Projesi gibi Taşkömürü Arama Projesi hazırlanarak arama faaliyetlerine başlanmasını sağlayacağız.

Üretim ve istihdamı artıracak yeni iş modelleri ile birlikte taşkömürünün ülke ihtiyacını karşılayacak hale getirilmesini sağlayacağız.

Enerji verimliliği ile daha az karbon salınımı sağlayıp bir yandan çevreyi korurken diğer yandan da daha az girdi kullanımıyla rekabet gücümüzü artıracağız.

Enerji verimliliği konusunda toplumun bilincinin ve farkındalığının artırılması çalışmalarına devam edeceğiz. Hazırladığımız Enerji Verimliliği Ulusal Eylem Planının uygulanması ile 23,9 Milyon TEP ve bunun karşılığı olarak 8,4 milyar dolar tasarruf sağlayacağız.

Enerji verimliliğimizi uluslararası kriterlere uygun düzeye yükselterek bu alanda bir iç pazar oluşumunu sağlayacağız.

Başta konutlar olmak üzere mevcut binalarda enerji verimliliği konusundaki yatırımları destekleyeceğiz. Enerji verimliliği alanında KOBİ’lere ve konutlara dönük özel destek programları geliştireceğiz.

Enerjiyi verimli tüketen ürünlerin verimsiz ürünlere oranla kullanımının artırılması çalışmalarını destekleyeceğiz.

Madencilik sektörünün geleceği için tüm yasal adımları atmaya devam edeceğiz. Sektörün çevre mevzuatına uyumunu geliştireceğiz.

Bu alanda, Türkiye Hammadde Tedarik Stratejisini belirleyeceğiz. Arama, üretim, ithalat ve ihracat politikalarımızı bu çerçevede gözden geçireceğiz. Ülkemizin ihtiyacı olan madenlerin yurtdışında aranması ve işletilmesi ile ilgili hukuki düzenlemeler ve faaliyetler gerçekleştireceğiz.

Madenciliğin daha güvenli ve etkin yapılabilmesi için yeni modelleri devreye alacak ve madencilikle ilgili kamu kurumlarını yeniden yapılandıracağız.

Madencilik sektöründe iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin artırılmasına yönelik olarak maden kanunu ve diğer ilgili kanunlarda yaptığımız düzenlemeleri etkili bir şekilde uygulayacağız.

Madencilik faaliyetlerinde iş güvenliği kültürünün oluşturulması ve güvenli madencilik faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla Maden Güvenlik Kurumunu kuracağız.

Proje ve planlama güvenliği, çevre güvenliği, yatırım ve sermaye güvenliği, rezerv güvenliği, bilgi güvenliği ve iş güvenliği gibi hususlarda “Güvenli Madenciliğin Yol Haritası” çalışmasını yapacağız.

Madenlerde risk analizi ve risk yönetimine geçeceğiz.

Ülkemizin sahip olduğu doğal kaynakların arama ve üretim çalışmalarına devam edeceğiz. Bu kapsamda kamu ve özel sektörün 2019 yılı sonuna kadar 6 milyon metrenin üzerinde maden arama sondajı yapmasını sağlayarak ülkemizin maden rezervlerini artıracağız.

Ülkemizin sahip olduğu kaynakların tam olarak ortaya konması adına Türkiye jeofizik ve jeokimya haritalarını tamamlayacağız.

Ekonomik değere sahip ve katma değer sağlayacak demir, bakır, altın gibi maden sahaları için yatırıma imkân verecek ihale politikası ve süreçlerini oluşturmaya devam edeceğiz. Demir cevheri, mermer ve bor başta olmak üzere sanayi hammaddelerinin yurtiçinde arama ve üretimine öncelik vereceğiz.

Türkiye ekonomisi için temel ve kritik olan hammaddelerin güvenli teminine yönelik strateji oluşturacağız. Kritik hammadde, maden ve minerallerin ülke dışına çıkarılmasında düzeni sağlayacak bir sistem kuracağız.

Sanayi hammaddeleri ile kritik ve stratejik madenler için eylem planı oluşturacağız. Aynı zamanda, bu madenlerin aranması, araştırılması ve ekonomiye kazandırılmasına yönelik proje ve programlar düzenleyeceğiz.

Sektörel önceliklere bakılarak Bor ve türevlerinin geliştirilmesi ve sanayide aktif kullanımını sağlayacağız. Bor’un kullanım alanını genişletmeye yönelik araştırma faaliyetlerini artıracağız. Ülkemizde Bor’a dayalı sanayinin gelişimini desteklemek, sürdürülebilir yenilikler ve ekonomik değer sağlamak amacıyla kısa adı BOROSİB olan BOR Organize Sanayi İhtisas Bölgesi’ni kuracağız.