Guney Afrika Yillik Rapor 2007
Bankacılık Sektörünün Kredi Değerlendirmesi
Yüklə 1,52 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bankacılık Sektöründeki Ortaklık Yapısı
- Güney Afrika Bankalarının Yurtdışı Faaliyetleri
- Güney Afrika Bankalarının Uluslararası Ortamda Görünümü
- 6,5 milyon ile SADC ülke vatandaşları
- İngiltere % 17,5’luk
- 27.177 olarak gerçekleşmiş
- Kullanılabilecek Elektrik Miktarı/ Elektrik Üretimi, 2009-2013
- Güney Afrika dünyadaki beşinci büyük kömür üreticisi ve dördüncü büyük kömür ihracatçısı ülke konumundadır.
- 4.8. Doğal Kaynaklar ve Madencilik
- Güney Afrika Maden Rezervleri (2011) Ürün Birim Rezervler
- , altın, platinyum, alüminyum silikat, ferrokrom, krom cevheri, manganez cevheri, ferromanganez, vanadyum, antimon, zirkonyum ve vermikülit
- Dünya ve Güney Afrika Altın Üretimi (2003-2012)
- Güney Afrika’nın Maden Üretimi ve İhracatı 2011 Ürün Birim
- GSYİH’ye katkısı % 14 civarında
Bankacılık Sektörünün Kredi Değerlendirmesi Moody’s Eylül 2012’de Güney Afrika Cumhuriyeti’nin A3 olan kamu borçlanma kredi notunu negatif görünümü muhafaza ederek Baa1’e düşürmüştür. Buna uyumlu olarak 5 büyük Güney Afrika Bankasının notunu (foreign currency deposit rating) 1 seviye düşürerek Baa1 olarak belirlemiştir. Aralık 2012’de ise Güney Afrika Bankacılık Sisteminin görünümünü durağan’dan negatif’e revize etmiştir. Standard and Poor’s Ekim 2012’de BBB+ olan kredi notu BBB’ye düşürmüş, görünümü ise “negatif” olarak muhafaza etmiştir. Buna bağlı olarak pekçok Güney Afrika Bankası’nın görünümünü negatif olarak revize etmiştir. Bankacılık Sektöründeki Ortaklık Yapısı Aralık 2011 itibariyle % 44,9 olan yabancı ortaklık oranı Aralık 2012 itibariyle % 43,2 olarak gerçekleşmiştir. Yabancı ortaklık oranındaki en önemli pay Barclays’ın ABSA Bank’a ait hisseleridir. 2005 yılında ABSA Bank’ın % 55 oranındaki hissesi Barclays tarafından satınalınmış, bu oran 2013 yılında % 62,3 oranına yükselmiştir. Standard Bank’ın en büyük yabancı ortağı ise % 20,2 ile Industrial and Commercial Bank of China olup, Bankanın toplam yabancı hissedar oranı ise % 49,1 düzeyindedir. Bankacılık sektöründeki yerli sermaye payı % 26,5 düzeyinde olup, % 30,4 oranında sermaye ise azınlık hissedarlarına aittir. Azınlık hissesine sahip olanlar yerli yada yabancı yatırımcılardan % 1’den az oranda hisse sahibi olanlar olarak tanımlanmaktadır. Güney Afrika Bankalarının Yurtdışı Faaliyetleri ABSA Bank’ın çoğunluk hissesinin Barclays tarafından satınalınmış olması sebebiyle ABSA’nın özellikle Afrika ülkelerindeki mevcudiyeti Barclay’ınkilerle birleştirilmiş ve ortak faaliyete yönelinmiştir. Bu kapsamda Barclays’ın bu birimlerdeki hisseleri, ABSA Bank’ı da kapsayan “Barclays Africa Group”a devredilmiştir. Standard Bank’ın yurdışı faaliyetleri Brezilya, Çin, Hong Kong, Japonya, Singapur, BAE, İngiltere ve ABD’de faaliyet gösteren temsilcilikleri aracılığıyla yürütülmektedir. Bunun yanında pekçok Sahra Altı Afrika ülkesinde temsilciliği bulunmaktadır. Standard Bank’ın off shore faaliyetleri ise Jersey Adaları, Man Adası ve Mauritius’daki ofisleri aracılığıyla yürütülmektedir. Standard Bank 2000 yılında Türkiye’nin yanısıra Balkanlar, Kafkaslar ve Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla İstanbul’da bir temsilcilik açmıştır. Ancak söz konusu temsilcilik 2006-2007 döneminde faaliyetini sonlandırmıştır. Halihazırda anılan Bankanın Türkiye’de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca kayıt altına alınmış bir temsilciliği bulunmamaktadır. Ancak Türkiye’deki faaliyetlerle ilgili ihtiyaç duyulan durumlarda, azınlık hissesine sahip oldukları Unlu &Co isimli finansal alanda danışmanlık hizmeti veren bir firma ile çalışmaktadırlar. Güney Afrika Bankalarının Uluslararası Ortamda Görünümü Dünya Ekonomik Forumu Global Rekabet Edebilirlik Raporu (World Economic Forum Global Competitiveness Report) 2013-2014’e göre 148 adet ülke muhtelif alanlardaki rekabet edebilirlik güçlerine göre sıralanmıştır. Bu rapora göre Güney Afrika Cumhuriyeti ortalamada dünyada 52. sırada bulunmaktadır. GAC’ın 1. seçildiği sıralamanın 4 alt başlığı bulunmaktadır. Bunlar; denetleme ve raporlama standartlarının gücü, şirket yönetimlerinin etkinliği, hisse senedi piyasalarının denetlenmesi ve hukuki haklardır. Bankaların gücü (soundness of banks) alt başlığında ise dünyada Kanada’nın ardından 2.nci sıradadır. Basel Bankacılık Denetleme Komitesi’nin G20 Liderlerine Basel III Reformlarının izlenmesi ve uygulanması konusunda sunmuş olduğu Ağustos 2013 tarihli raporda, Basel III Reformları kapsamındaki uygulamaların mevzuat değişiklikleriyle 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle hayata geçtiği hususu tablolara yansımıştır. Güney Afrika Bankacılık Gözetim Departmanı, Güney Afrika Cumhuriyetinin Basel III Reformlarıyla ilgili olarak gerekli mevzuat düzenlemelerini yaparak reformları 2013 yılı itibariyle hayata geçiren ilk 11 ülkeden biri olduğunu açıklamıştır. 4.6.2. Turizm Güney Afrika’da turizm sektörü, ülkede 1990’lı yılların başında başlayan değişim süreciyle birlikte kapılarını uluslararası turistlere açmaya başlamıştır. Güney Afrika, uygun iklimi, kumlu doğal plajları, dağları, doğal parkları, vahşi hayvanları ve ülkede yaygın olarak kullanılan İngilizce dilinin avantajı sayesinde turizm bakımından önemli avantajlara sahiptir. Ulusal Turizm Sektör Stratejisi kapsamında, Güney Afrika’nın 2020 yılına kadar dünyada en fazla seyahat edilen ilk 20 ülke sıralamasına girmesi hedeflenmektedir. Afrika kıtasında en çok turist çeken ülke olan Güney Afrika’da turizm sektörü, özellikle sahip olduğu istihdam potansiyeli bakımından, 2014 yılına kadar yıllık ortalama % 6 büyüme hedefleyen Güney Afrika Hızlandırılmış ve Paylaşılmış Büyüme Girişimi (AsgiSA) programı uyarınca da en çok önem atfedilen sektörlerden birisidir. Halen turizm sektörü GSYİH’ye yaklaşık % 8,1 oranında katkıda bulunmakta ve 1 milyon dolayında kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam imkanı sağlamaktadır. Hükümetin hedefi ise, 2014 yılına kadar turizm sektörünün GSYİH’ye katkısını % 14’e çıkarmaktır. 2012 yılında Güney Afrika’ya gelen yabancıların sayısı bir önceki yıla göre % 10,2 oranında artış göstererek 9,2 milyona ulaşmıştır. Bahsekonu rakamlar aylar itibarıyla incelendiğinde, 820 bin turist ile ülkenin en fazla Aralık ayında ziyaret edildiği anlaşılmaktadır. Turistlerin büyük bir çoğunluğunu yaklaşık 6,5 milyon ile SADC ülke vatandaşları oluştururken (% 70,2), denizaşırı ülkelerden gelen ziyaretçiler (% 27,3), diğer Afrika ülkeleri (% 2,3) ve bilgi edinilmemiş olan (% 0,3) turistler belirtilen oranlarda pay almaktadırlar. 2012 yılında Güney Afrika’yı ziyaret eden denizaşırı ilk sekiz ülke sıralamasında, 438 bin turistle İngiltere % 17,5’luk pay ile birinci sırada yer alırken, onu sırasıyla A.B.D. (% 13), Almanya (% 10,6), Çin (% 5,3), Fransa (% 4,9), Avustralya, Hollanda ve Hindistan takip etmektedir. SADC ülke vatandaşlarından Güney Afrika’ya en fazla Zimbabve, Lesoto, Mozambik ve Svaziland ülkelerinden giriş yapıldığı, diğer Afrika ülkeleri dağılımı incelendiğinde ise Nijerya, Kenya ve Gana’nın önde gelen ülkeler arasında yer aldığı anlaşılmaktadır. 2012 yılı verilerine göre, Güney Afrika’ya gerçekleştirilen ziyaretlerin % 90,4’ü (8,3 milyon) turistik amaçlı olup, % 2,2’si (205 bin) iş bağlantılı ve % 1’i (88 bin) öğrenim görme maksatlıdır. Ziyaretçilerin yaklaşık % 6,4’ünü (585 bin) transit yolcular oluşturmaktadır. Öte yandan, 2010 yılında ülkemize GAC’den gelen ziyaretçi sayısı 27.177 olarak gerçekleşmiş, 2011 yılı altı aylık dönemde de bu rakam 23.625 olarak kaydedilmiştir. Güney Afrika’da turistler tarafından en çok ziyaret edilen on yer aşağıda sunulmaktadır:
4.7. Enerji Elektrik enerjisi kullanımının en ucuz olduğu ülkelerden birisi olan Güney Afrika’da, üretilen elektrik enerjisinin % 93’ü kömürden, % 5’i nükleer santralden ve % 2’si ise su, petrol ve diğer kaynaklardan elde edilmektedir. Güney Afrika’daki elektrik enerjisi ihtiyacının % 95’ini sağlayan ESKOM, aynı zamanda tüm Afrika kıtası elektrik enerjisi ihtiyacının yarıdan fazlasını karşılamaktadır. Güney Afrika’da 35.200 MW net kapasite ile çalışan on üç adet kömüre dayalı enerji santrali, 1.840 MW kapasiteye sahip bir nükleer enerji santrali, altı adet hidroelektrik santrali (661 MW kapasiteli) ve iki gaz türbin santrali (342 MW kapasiteli) faaliyet göstermektedir.
Kaynak: Statistics South Africa Güney Afrika’da son yıllarda kaydedilen yüksek büyüme oranları elektrik talebinin artmasına yol açmış, ancak hükümetin elektrik üreticisi ESKOM şirketinin özelleştirilmesi konusunda yaşadığı tereddütlerin de etkisiyle, ulusal elektrik şebekesinde gerekli yatırımlar vakitlice yapılamamıştır. Bu nedenle, 2007 yılından itibaren ülkede düzenli elektrik kesintileri yapılmaya başlanmıştır. 2008 ve 2009 yıllarında bir önceki yıllara göre azalış gösteren elektrik üretiminin 2010 yılında % 3,8’lik artış oranı ile eski seviyesini yakaladığı ve 2013 yılında dağıtıma hazır elektrik üretiminin 233.105 Gigawatt-saat seviyesinde kaydedildiği gözlenmiştir. 2005 yılında, ESKOM tarafından, yaklaşık 102,7 milyar Randlık harcama ile 2018 yılına kadar 17.000 MW ilave elektrik enerjisi sağlayacak yatırımların yapılacağı açıklanmıştır. Mpumalanga eyaletinde bulun ve yaklaşık 20 yıldır kullanılmayan “Camden”, “Komati” ve “Grootvlei” enerji santrallerinin yeniden aktif hale getirilmesi için ESKOM tarafından yaklaşık 20,5 milyar Rand’lık bir harcama yapılmıştır. Bahsekonu santrallerin kullanıma açılması ile 3.800 MW’lik ilave bir elektrik enerjisinin sağlanması beklenmektedir. Öte yandan, elektrik enerjisi alanında, halihazırda inşaatı devam eden ve 2013-2014 döneminde tamamlanması hedeflenen (ancak tamamlama aşaması 2015-2016 dönemine ertelenen) Medupi ve Kusile (kömürle çalışan) termik santralleri projesi ile sırasıyla 4.788 ve 4.800 MW’lik elektrik üretimi sağlanabilecek olup, ülkenin elektrik üretim kapasitesinin artırılması amaçlanmaktadır. Ülkedeki elektrik enerji santralleri, ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. Bahsekonu yapısal sorunun çözümü için zaman zaman elektrik kesintilerine gidilmektedir. Son yaşanan enerji krizi nedeniyle ESKOM tarafından 8 Aralık 2014 tarihinden itibaren etkili olmak üzere 3 aylık elektrik kesintilerine gidileceği yönünde bir açıklama yapılmıştır. Dünyanın en büyük kömür rezervlerine sahip ülkelerinden birisi olan Güney Afrika’da yılda yaklaşık 250 milyon ton civarında kömür üretilmektedir. Ülkenin elektrik ihtiyacının yaklaşık % 90’ı kömür bazlı elektrik santrallerinde üretilmektedir. Güney Afrika dünyadaki beşinci büyük kömür üreticisi ve dördüncü büyük kömür ihracatçısı ülke konumundadır. Zengin kömür rezervleri nedeniyle enerji ihtiyacı büyük oranda kömürden karşılanan Güney Afrika’da toplam kömür üretimin yaklaşık % 80’ini gerçekleştiren üç şirket (Ingwe, Anglo Coal ve Sasol) ülkedeki kömür madenciliği pazarına hakim durumdadır. Özel kömür madenciliği alanında dünyadaki altıncı en büyük özel firma konumundaki Sasol, aynı zamanda kömürden petrol elde edilmesi teknolojisinde de dünya lideri konumundadır. Güney Afrika’nın çok sınırlı olan petrol rezervleri (2007 yılı itibariyle tahmini 15 milyon varil) ülke ihtiyacını karşılamadığı için büyük oranda petrol ithalatçısı konumundadır. Ancak, Güney Afrika, yaklaşık 500.000 varil/gün ile Afrika kıtasında Mısır’dan sonra en büyük rafineri kapasitesine sahip ülke konumundadır. Ülkede dört tane büyük petrol rafinerisi bulunmaktadır. Bunlar Sapref (172.000 v/g), Enref (118.750 v/g), Calref (110.000 v/g) ve Natref (87.547 v/g) rafinerileridir. Sapref ve Enref rafinerileri Durban’da, Calref Cape Town’da, Natref ise Sasolburg’da bulunmaktadır. BP, Shell, Caltex (Chevron Texaco), Engen ve Total Güney Afrika petrol piyasasına hakim olan çokuluslu şirketler konumundadır. 4.8. Doğal Kaynaklar ve Madencilik Maden rezervleri açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birisi olan Güney Afrika altın, platin grubu metaller, manganez, krom, alüminyum silikat ve vanadyum rezervleri açısından dünyada bir numaralı ülke konumundadır.
Kaynak: Minerals Bureau Güney Afrika’da madencilik ve mineral endüstrisi de büyük ölçüde altın, elmas, kömür ve platin grubu metalleri kapsamakta olup, milli ekonomiye önemli katkısı bulunmaktadır. Birincil ekonomi sektörleri arasında madencilik en büyük sanayi kolu konumundadır. GAC dünyada bazı mineral ve mineral bileşiklerinin en önde gelen tedarikçilerinden biri durumundadır. 2007 yılında, 50’si altın, 31’i platin grubu metaller, 96’sı kömür ve 344’ü elmas olmak üzere 1.414 maden ocağında 53 farklı mineral üretilmiştir. 2012 yılında, madencilik sektörü GSYİH’nın % 8,3’ünü (31,7 milyar $) oluşturmuştur. Bu miktar 2007 yılına göre yaklaşık % 50 lik bir artışa işaret etmektedir. Ancak, bu artışın büyük ölçüde Çin ve diğer Uzakdoğu ülkelerinin talebindeki artışa bağlı olarak ortaya çıkan fiyat artışlarından ve aşırı talepten te kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Sektörün ülke ekonomisinin itici gücü ve ihracat gelirlerinin temel kaynağı olduğu dikkate alınarak çarpan etkisi de eklenerek 2012 yılında GDP’nin % 17 sini karşıladığı tahmin edilmektedir. Madencilik sektörü yatırımları toplam yatırımların % 12 sini özel sektör yatırımlarının % 20 sini oluşturmaktadır. Johannesburg Borsası toplam endeksin % 25’ini, hisse senetleri toplam değerinin yaklaşık % 25 ini oluşturmaktadır. Yine 2012 yılında 30 milyar dolar ihracat gerçekleştiren sektör toplam ihracatın yaklaşık % 40’ını oluşturmuştur. Toplam mineral ihracatının % 81 ini altın, platinyum, demir ve kömür ihracatı oluşturmaktadır. Zengin maden kaynaklarına sahip Güney Afrika’da tamamı iç piyasada tüketilemeyen madenlerin önemli kısmı ihraç edilmektedir. Güney Afrika, altın, platinyum, alüminyum silikat, ferrokrom, krom cevheri, manganez cevheri, ferromanganez, vanadyum, antimon, zirkonyum ve vermikülit madenlerinde dünyanın en büyük ihracatçı ülkesi konumundadır. Diğer önemli ihraç madenlerini ise kömür ve titanyum oluşturmaktadır. Madencilik sektöründe önemli bir konuma sahip olan altın, aynı zamanda Güney Afrika ekonomisi için de büyük önemi haizdir. Güney Afrika, uluslararası altın piyasasının en önemli aktörlerinden biri olmakla birlikte, altının ülke ekonomisindeki rolü ve dünya toplam altın üretiminde Güney Afrika’nın payı yıllar geçtikçe azalmaktadır. 1970’lerde dünyadaki toplam altın üretiminin yaklaşık % 90’ı Güney Afrika tarafından gerçekleştirilirken, bu oran günümüzde % 11’e kadar düşmüştür. Güney Afrika, 1898 yılından beri dünyadaki en büyük altın üreticisi ülke konumunda iken 2007 yılında dünya altın üretimindeki liderliğini Çin’e bırakmış, 2013 yılına gelindiğinde 6. Sıraya kadar gerilemiştir. 2007 yılında Çin’in toplam altın üretimi 276 ton olarak gerçekleşirken, Güney Afrika’nın altın üretimi ise 254 ton olarak gerçekleşmiştir. Dünya ve Güney Afrika Altın Üretimi (2003-2012)
Kaynak: Department of Minerals and Energy, Chamber of Mines of South Africa G.Afrika dünyadaki en büyük platin grubu metal (PGM) (dünya toplam rezervlerinin % 88’i) rezervlerine sahiptir. İhracatta ve üretimde altının yerini platinyum almış ülke ekonomisini belirleyen maden haline gelmiştir. Manganezde dünya toplamının %80’i, kromda % 72’si, altında % 40’ı G.Afrika’da bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, G.Afrika ferro-krom, PGM ve vanadyum metallerinde dünya toplam üretiminin % 40’ından fazlasını sağlamaktadır. GAC aynı zamanda dünyanın önde gelen krom, vermikülit ve alumino-silikat üreticisi ülkelerinden olup, altın, manganez, titanyum ve fluorspar üretiminde ilk üç sırada yer almaktadır. Yıllar itibariyle Güney Afrika’nın altın üretiminin azalmasına karşın, platin grubu metaller üretimi artış göstermektedir. 2001 yılı itibariyle platin grubu metallerden elde edilen ihracat gelirleri altının üzerine çıkmış, 2005 ve 2006 yıllarında da platin grubu metallerin üretimi ilk defa altın üretimini geçmiştir. G.Afrika dünya ferro-krom ihracatının % 50,9’unu ve aluminyum-silikat ihracatının % 34,4’ünü karşılamakta ve PGM, altın, vanadyum ile manganez cevherinde dünyada önde gelen ihracatçı ülkeler arasında yer almaktadır. Diğer önemli ihraç ürünleri arasında ferro-manganez, ve fluorspar bulunmaktadır.
Kaynak: Department of Minerals and Energy Madencilik sektörü ülke ekonomisi için hayati bir öneme sahip olmasına karşın, sektörün GSYİH’ye katkısının yıllar itibariyle azalmakta olduğu görülmektedir. 1980’li yıllarda madencilik sektörünün GSYİH’ye katkısı % 14 civarında iken 2009 yılı itibariyle madencilik sektörünün GSYİH’ye katkısı % 9,7, 2011 yılında ise % 8,3 olarak gerçekleşmiştir. Anılan sektörün GSYİH’ye katkısı 2011 yılının ikinci çeyreği itibarıyla % 5,6 olarak kaydedilmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak sektörde istihdam edilenlerin sayısı 1985 yılında 650 bin kişi iken 2007 yılı itibariyle bu rakam 455 bin kişiye gerilemiştir. Yüklə 1,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||