Güz dönemi kadin çalişmalarina giRİŞ: kavramlar (KÇ-I) dersleri plani ve iÇERİk metni

2014-2015 GÜZ DÖNEMİ KADIN ÇALIŞMALARINA GİRİŞ- UYGULAMA (KÇ II) DERS PLANI VE İÇERİK METNİ

(Zorunlu Ders)

1.Hafta: 26 Eylül 2014 Saat:17:30-20:30

Prof.Dr. Serpil SANCAR

Kadınların politik mücadele bağlamları neden birbirinden farklıdır?

Kaynaklar:

-Serpil Sancar, 2012, Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar, İletişim Yay, içinde Bl.1: “Modernleşmeye katılım ve farklı kadınlık deneyimleri” ve Bl. 2: “Uluslaşma süreçlerine kadınların katılımı”, ss. 23-80.

-Nancy Frazer, 2009, “Feminizm, Kapitalizm ve Tarihin Oyunu”, Feminist Yaklaşımlar 2010; ss. 173-93.
2.Hafta: 10 Ekim 2014 Saat:17:30-20:30

Prof.Dr. Serpil SANCAR

Türkiye’de kadınların politik mücadelelerini belirleyen etmenler

Kaynaklar:

-Serpil Sancar, 2011, “Türkiye’de Kadın Hareketinin Politiği: Tarihsel Bağlam, Politik Gündem ve Özgünlükler”, içinde Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Eleştirinin Birikimi, der. Serpil Sancar, Koç Üniversitesi Yayını, ss.53-109.

-N. Frazer, 2005, “”Mapping the Feminist imagination: From redistribution to recognition to representation”, Constellations, 12(3).

3.Hafta: 17 Ekim 2014 Saat:17:30-20:30
Prof.Dr. Serpil SANCAR
Türkiye’de kadın hakları siyasetinin güncel gündemi
Kaynaklar:

-İstanbul – Amargi, 2012, Feminizm Tartışmaları (bu derlemedeki Türkiye’deki farklı kadın hakları perspektifleri ile ilgili makaleler okunacak).

- Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Eleştirinin Birikimi, der. Serpil Sancar, Koç Üniversitesi Yayını, İstanbul, Eylül 2011 (bu derlemedeki Türkiye’deki farklı kadın hakları perspektifleri ile ilgili makaleler okunacak).

4.Hafta: 24 Ekim 2014 17:30-20:30-

Öğr. Gör. Dr. Fevziye SAYILAN

Feminist Pedagoji

5. Hafta: 31 Ekim 2014 17:30-20:30-

Öğr. Gör. Dr. Fevziye SAYILAN

Bilinç Yükseltme

Deneyim Aktarımı: Feminist gruplardan kadınlar anlatıyor.
Kaynaklar:
- Tisdell, E.J. “Post-Yapısalcı Feminist Pedagojiler,” Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim içinde. Der. Fevziye Sayılan, Dipnot Yay. Ankara 2012: 215-242.

-Hayes, E. “Kadınların Öğrenmesine Yeni Bir Bakış,” Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim içinde. Der. Fevziye Sayılan, Dipnot Yay. Ankara 2012: 275-285.

-Hart, M.U. “Bilinç Yükseltme Yoluyla Özgürleşme,” Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim içinde. Der. Fevziye Sayılan, Dipnot Yay. Ankara 2012: 243-256.

6.Hafta: 7 Kasım 2014 17:30-20:30-

Doç. Dr. Elif EKİN AKİŞT

Film gösterimi ve Tartışma:  Camille Claudel: tarihte görünür kadınlara ne oldu?

7.Hafta 14 Kasım 2014 17:30-20:30-

Prof. Dr. Güzin YAMANER
 Sanat, Edebiyat ve Cinsiyetçilik

-Uygulama metinleri, filmler ve sanatçılar aracılığıyla, dilin cinsiyeti üzerinden, edebiyatın ve sanatın cinsiyetçi dili tartışılacaktır. 
-Derse kadar aşağıdaki romanlardan mümkün olanlar okunabilir,  filmler izlenebilir ve sanatçıların yapıtlarına bakılabilir. 
* Janet Vinterson “Vişnenin Cinsiyeti”, “Tek Meyve Portakal Değildir.” 
* Maevy Beanchy “Yalnız Kadınlar Sokağı.” 
* Bret Eston Ellis “Amerikan Sapığı.” 
* Perihan Mağden “Anne Biz kimden Kaçıyorduk.” 
* Oğuz Atay “Tutunamayanlar.” 
* Elisabeth Kollontai “İşçi Arıların Aşkı.” 
"Piano" - Jane Champion, "Antonia'nın Yazgısı"- Marlen Gorris, "Şimdiki Zaman" - Belmin Söylemez
"Gözetleme Kulesi" - Pelin Esmer
Fellini Sineması, Almadovar Sineması, Andy Warhol ve Frida Kahlo üstüne düşünmek.

8.Hafta 21 Kasım 2014 17:30-20:30-

Doç.Dr. Funda ŞENOL CANTEK

Kamusal Alan/Özel Alan: Kamusal-özel alan ayrımının tarihçesi anlatılacak. Bu ayrıma yönelik eleştiriler ve alternatif mekansal stratejiler hakkında tartışmalar yapılacak. Kamusal-özel alan ayrımının toplumsal cinsiyet ilişkilerine etkisi konuşulacak. Mekan ve cinsiyet ilişkisi kamusal-özel alan bağlamında konu edilecek.

Kaynaklar:

-BORA, A. (2004) "Kamusal Alan Sahiden "Kamusal" mı?"Kamusal Alan, Meral Özbek (ed) (İstanbul: Hil Yayın): 529-538.

-ALKAN, Ayten (2009) Der., Cins Cins Mekan, İstanbul: Varlık Yayınları.

Ek okumalar:

-Elif Ekin Akşit, (2009) "Kadınların Hamamı ve Dönüşümü," Cins Cins Mekan, Ayten Alkan (ed.) İstanbul: Varlık Yayınları, 136-167.

-Elif Ekin Akşit, (2009) “Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de Kamusallık Kavramının Dönüşümü ve Dışladıkları” SBF Dergisi 64/1, 1-21.

-Partha Chatterjee, Ulus ve Parçaları, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.

9.Hafta 28 Kasım - 10.Hafta 5 Aralık 2014 17:30-20:30

Yrd. Doç. Dr. Emel Memiş

-Türkiye’de kadın emeği konulu çalışmaların tarihçesi

-Türkiye’de kadın istihdamına yönelik sorun alanları ve çözümlemesine yönelik politikalar

-Türkiye’de kadın yoksulluğuyla mücadelede sosyal politika araçları

-Kapitalizm, Kadın Emeği ve Yoksulluk Kaynakları: Türkiye’de Kadın Emeğine İlişkin Özgüllükler, Politikalar ve Uygulamalar
Kaynaklar
-Memiş, Emel ve Özay, Özge. (2011), “Eviçi Uğraşlardan İktisatta Karşılıksız Emeğe: Türkiye Üzerine Yapılan Çalışmalara İlişkin Bir Değerlendirme”,  Birkaç Arpa Boyu...21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar, S. Sancar (der.), (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları).
-Toksöz, Gülay. (2004), "Sayımız Çok Az": Sendikalarda Kadınlar, Neoliberalizmin Tahribatı: Türkiye'de Ekonomi, Toplum ve Cinsiyet, der. N. Balkan, S. Savran, Metis, ss.234-53.
-Ecevit, Yıldız. (2011), “Türkiye’de Kadın Emeği Konulu Çalışmaların Feminist Tarihçesi”,  Birkaç Arpa Boyu...21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar, S. Sancar (der.), (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları).
-Uçar, Ceren. (2011), Kadın Yoksulluğu ile Mücadelede Sosyal Politika Araçları ve Etkinlikler, KSGM Uzmanlık Tezi.

11.Hafta: 12 Aralık 2014 17:30-20:30-

Doç. Dr. Gülriz UYGUR

Hukuk Kavramı, Hukuk ve Kadınların Yaşamları: Feminist devlet ve iktidar kavrayışları, formel eşitlik ve hak anlayışına dayalı liberal devlet ve hukuk eleştirisi, feminist hukuk tartışmaları, toplumsal denetim ve disipliner iktidar açısından kadınlara yönelik suçlar ve kadınların işledikleri suç ve sapma biçimleri.

Kaynaklar
-Frances Elisabeth Olsen: Feminizm ve Eleştirel Hukuk Kuramı, Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2006
-Patricia Smith: Feminist Hareketler, Direniş Yapıları ve Hukuk, Ankara Barosu Hukuk Kurultayı 2006
-Catharine A. MacKinnon: “Law in the Everday Life of Women”, Women’s Lives-Men’s Law’s, Cambridge 2005.
-Janet Rifkin: “Toward a Theory of Law and Patriarchy”, Feminist Legal Theory, Philadelphia 1993.
-Nadine Taub-Elizabeth M. Schneider: “Women’s Subordination and the Role of Law”, The Politics of Law, New York 1990.

ERKEKLİK ÇALIŞMALARI

Prof. Dr. SERPİL SANCAR

AÜ/KÇ –YL 2014-2015 GÜZ DÖNEMİ DERSİ

1.Hafta: Erkeklik çalışmalarına giriş -Serpil Sancar

2. hafta: Modern erkekliklerin inşası ve patriarkinin kurumları (piyasa, sınıf, aile, devlet, vb) – Prof. Dr. Serpil Sancar

3. haftalar: Connell’dan Hearn’a erkeklik çalışmalar: Erkeklik nasıl oluşur?- Yrd. Doç. Dr. Mehmet Bozok (Maltepe Üniversitesi)

Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar –Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis Yayınları. ss. 28-46.

Connell, R. W. (1998 [1987]). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Soydemir, C. (çev.). İstanbul: Ayrıntı. ss. 131-164; ss. 241-253.

Hearn, J. (2004). From Hegemonic Masculinity to the Hegemony of Men. Feminist Theory, 5(1), 49-72.

Türk, H. B. (2008). Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek: Erkeklik Çalışmaları İçin Bir İmkan Olarak Pierre Bourdieu. Toplum ve Bilim, 112, 119-146.

4. hafta: Modern felsefede erkeklik ve eril tahakküm Yrd. Doç. Dr. Özlem Duva (Dokuz Eylül Üniversitesi)

5. hafta: Feminizm ile erkeklik çalışmaları ilişkisi: Erkekçilikten pro-feminizme ve cinsiyetçilik karşıtlığına:– Yrd. Doç. Dr. Mehmet Bozok (Maltepe Üniversitesi)

Bozok, M. (2009). Feminizmin Erkekler Cephesindeki Yankısı: Erkekler ve Erkeklikler Üzerine Eleştirel İncelemeler. Cogito, 58, 269-284.

6.Modern erkekliklerin inşası: Edebiyat ve sinemada erkeklik

Yrd. Doç. Dr. Murat Göç(Pamukkale Üniversitesi), “Erkeklik krizi ve sinemada kaybeden erkekler”

7. hafta: Erkekliklerin temsili:

Yrd. Doç. Dr. Çimen Güney Erkol (Özyeğin Üniversitesi), “Türk edebiyatında erkeklik roller ve kriz”.

8. Hafta: Doç. Dr. H. Bahadır Türk (Çankaya Üniversitesi)

H. Bahadır Türk, Hayali Kahramanlar Hakiki Erkekler: Çizgi Roman ve Fotoromanda Erkeklik Temsilleri Üzerine Denemeler, İletişim Yayınları.
Elif E. Akşit, "Hatırlamanın Film Hali: Battal Gazi'nin Kadın İzleyicileri ve Savaş Miti," Amargi: Geriye Kalan Zaman, Kış 2010. 
9.Ulus inşası, milliyetçilik ve militarizmin cinsiyetçi dokusu-

Çiğdem Akgül, Militarizmin Cinsiyetçi Suretleri, Devlet, Ordu ve Toplumsal Cinsiyet, Dipnot Yayınları.

Pınar Selek, Sürüne Sürüne Erkek Olmak, İletişim Yayınları.

N. Yeşim Sünbüloğlu, Erkek Millet Asker Millet Türkiye'de Militarizm, Miliyetçilik, Erkek(lik)ler, İletişim Yayınları.

Nagel, J. (2009). “Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik”. İçinde, Bora, A. (Çev.). Altınay, A. G. (Der.) Vatan, Millet, Kadınlar. İstanbul: İletişim. ss. 65-102.

10. Eril bedenin inşası: mekan, beden, spor, futbol, vb

11. hafta: Tüketim kültürü ve erkeklik:

Doç. Dr. Şahinde Yavuz (KTÜ- İletişim Fakültesi), “Erkekliğin tüketim ekseninde yeniden tanımlanışı: Erkek yaşam tarzı dergileri”

12. hegemonik erkeklik ve “ötekiler” - Heteroseksualite, homofobi, Eşcinsellik, lgbt hareketi- Remzi Altunpolat, Mehmet Tarhan

13. hafta: Muhalif erkeklik örgütlenmeleri - Kürşad Kızıltuğ

14. hafta: Genel değerlendirme

MEDYA VE TOPLUMSAL CİNSİYET

Prof. Dr. ÇİLER DURSUN

KÇ-YL DERSİ

Dersin Amacı

Medya ve toplumsal cinsiyet dersi, iletişim ve medya sosyolojisi alanında toplumsal cinsiyetle bağlantılı konuları ve sorunları ele alan farklı yaklaşımları ve yöntemleri sergilemeyi amaçlamaktadır. Medyanın üretim süreçleri, metnin kendi yapısı ve alımlayıcılar tarafından okuma pratikleri olmak üzere üç temel araştırma ekseninde toplumsal cinsiyet farkından kaynaklı meselelerin eleştirel ve ana akım yaklaşımlar tarafından ele alınma biçimleri arasındaki farklar ortaya konularak öğrencilerin iletişim ve medya sosyolojisi bağlamında analitik düşünmeleri teşvik edilecektir.

Dersin Öğrenme Kazanımları:

• 
  Medya eleştirisinin ne anlama geldiğini toplumsal eleştiri ile bağlantısı üzerinden kavratır.
  
• 
  Geleneksel medya eleştirisi ile eleştirel medya yaklaşımını karşılaştırmalı olarak sergiler
  
• 
  Medyada farklı çözümleme düzlemlerinde kadın sorunları feminist bir yaklaşımla nasıl ele alınabilir kavratır.
  
• 
  Medya sektöründe üretim süreçlerinde kadın emeğinin durumunu tartışmaya olanak verir
  
• 
  Medya metinleri karşısında kadın okur/izleyici pratiklerini eleştirel bir gözle okumaya imkan tanır.
  

HAftalık Konular (İçerik) Ve Kullanılan Öğretim Yöntem Ve Teknikleri

Hafta- Konu

1. Hafta: Toplumsal eleştiri ile medya eleştirisi arasındaki bağlantı nasıl kurulabilir?

2. Hafta: Eleştirel ve geleneksel ana akım yaklaşımların medya ve kitle iletişim süreçlerine dair temel görüşlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi

3. Hafta: Medya ve iletişim çalışmalarında kadın sorunlarının güncel durumuna dair genel bir değerlendirme

4. Hafta: Eleştirel perspektifte kültür- ideoloji- iletişim bağlamında feminist yaklaşımların belirmesi ve güçlenmesi

5. Hafta: Kültürel çalışmaların 1970'lerden günümüze feminist medya çalışmalarına katkıları

6. Hafta: Medya metinlerinde toplumsal cinsiyet rolleri ile ilgili temel sorunlar

7. Hafta: Medya metinlerinde feminist çözümlemelerden örnekler

8. Hafta: Medya ve iletişim sektöründe kadın emeğinin geçmişten günümüze durumunun değerlendirilmesi

9. Hafta: Medya üretim süreçlerinde kadın emeğinin çalışılmasına dair örnekler

10. Hafta: Toplumsal cinsiyet rollerinin medya metinlerinin anlamlandırılması ile bağlantısı

11. Hafta: Alımlama çalışmaları bağlamında feminist çözümleme örnekleri

12. Hafta: Yeni medya teknolojileri karşısında toplumsal cinsiyet farkının yarattığı yeni konular ve sorunlar

13. Hafta: Yeni medya teknolojileri çözümleme yöntemlerinde feminist yaklaşımların örnekleri

14. Hafta: Öğrenci sunumları

15. Hafta: Öğrenci sunumları

16. Hafta: Final

Ölçme Değerlendirme

Dersin işlenişi sırasında kullanılan ölçme değerlendirme yöntem ve teknikleri: Öğrencilerin dersin okuma listesindeki ilgili haftanın kaynaklarını okuyup okumadıklarını denetlemek üzere öğrencilere yaptırılan 5'şer dakikalık sunuşlar, tartışmalara katılım

Değerlendirme sistemi
Final 1	60
Ödev 1	40
Toplam	100%

Derste Kullanılan Kaynaklar

1. E. Mutlu. Kitle İletişim Kuramları. Ütopya, 2005.

2. Nick Stevenson. Medya Kültürünü Anlamak. Ütopya, 2006.

3. Mehmet Küçük, der. Medya, İktidar İdeoloji. Ark/Bilim ve Sanat yay.

4. Çiler Dursun, TV Haberlerinde İdeoloji, İmge kitabevi: Ankara, 2014-09-03

5.Çiler Dursun, İletişim Kuram Kritik, İmge kitabevi, 2013

5. Elizabeth A van Zoonen, The Women’s Movement and the Media: Constructing the Public Identity, European Journal of Communication, European Journal of Communication, vol. 7, s. 453-476.

6. Karen Ross, Women at Work: Journalism as en-gendered practice, Journalism Studies, 2(4), s.531-544

7. Cyntia Carter and Linda Steiner, Critical Readings:Media and Gender, Open University Press, 2004

8. Dilek İmançer, Medya ve Kadın, Ebabil yay., 2000.

9. C.Kay Weaver ve Cynthia Carter (ed.), Violence and the Media, Open University Press, 2006.

10. Steeves, H.Leslie, "Feminist Teoriler ve Medya Çalışmaları", Medya İktidar İdeoloji (içinde), M. Küçük (der.), Ankara: Ark Yayınevi

11. Sevda Alankuş, (derl.) BİA, “Kadın Odaklı Habercilik”, IPS İletişim Vakfı Yayınları, 2007.

12.MacKinnon, K., Representing Men: Maleness and Masculinity in the Media. London: Arnold., 2003

13. Çiler Dursun, "Kadına Yönelik Şiddet Karşısında Haber C30 Fe: Feminist Eleştiri, Ankara Üniversitesi Yay. Cilt: 2 Sayı: 1 Sayfa: 19-32 DOI: 10.1501/Fe0001_00000000

14. Mutlu Binark, Yeni Medya Çalışmaları, Ütopya, 2007.

15. Nur Betül Çelik, Televizyon Kadın ve Şiddet, Ankara, KİV yayınları, 2000.
“HETEROSEKSİZM ELEŞTİRİSİ VE ALTERNATİF POLİTİKALAR”

KÇ-ABD

YL GÜZ DÖNEMİ

Dersin Yürütücüsü

Alev Özkazanç - KaosGL

DERS PLANI

Dersin Tanımı
Bu derste toplumsal cinsiyet çalışmalarında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılığının toplumsal cinsiyet ile ilişkisi tartışmaya açılacaktır. Eşcinsel, biseksüel, trans oluşun tarihsel süreci, politize olma süreçleri derse konu edilecek,

Lgbt hareketinin ve feminizmin tarihsel temellerinin üzerinde durulacak; bunların toplumsal, kültürel, siyasal ve ekonomik birer inşa olarak kadınlık ve erkeklik hallerine yaklaşımları incelenecek; benzer bir anlayışla, heteronormatifliği sorunsallaştırıp tartışmaya açacağız. Queer teorilerinin başlangıç seviyesinde tanıtımı yapılıp adı geçen hareketlerin toplumsal bir dönüşüm için ne gibi olanaklar sağlayabileceği, imkanları kesişimleri, tahayyülleri konu edilecektir.

Tarihler	Konu
1.hafta 24 Eylül	Etkinlik Esmeray
2.hafta 1 Ekim	Tanışma- Lgbt kavramlar
3.Hafta 8 Ekim	Toplumsal cinsiyet kategorileri nasıl yaratılır sürdürülür
4.Hafta 15 Ekim	Cinsel yönelim ve Cinsiyet kimliğinin gelişimi, Sağlık, Psikiyatri ve Tıbbın İdeolojisi -
5.hafta 22 Ekim	Lgbt hareketinin tarihi, Lgbt hareketin yazılı tarihi,Kaos GL dergisi özel tarihi
29 Ekim	Resmi tatil.
6.hafta 5 Kasım	Ayrımcılık, nefret/sucu/söylemi, insan hakları
7.Hafta 12 Kasım	Heteroseksüel toplumlaştırma aracı olarak eğitim alanı
8. Hafta 19 Kasım	Trans-perspektifler Toplumsal cinsiyet/queer/feminist teoriler transgender’ı ve transeksüel’i nasıl tartışırlar? Ne tür yeni bakış açıları geliştirilebilir?
9.Hafta 26 Kasım	Muhafazakar Gökkuşağı ve Oksimoron
10.Hafta 3 Aralık	Cinsellik Coğrafyaları Kent mekan
11.Hafta 10 Aralık	Ekonomi çalışma hayatı - istihdam
12.Hafta 17 Aralık	Queer Başlangıçlar Queer nedir? Neden toplumsal cinsiyet ve cinsellik çalışmasında geçerli bir perspektiftir? queer bakış açısı nedir?
13.hafta 24 Aralık	Kesintiler ve Kümelenmeler Toplumsal cinsiyet, feminist ve queer teorileri kullanarak toplumsal değişim yaratabilir miyiz?Nasıl?

TÜRK MODERNLEŞMESİNİN CİNSİYETİ (YL DERS)

Doç.Dr. Elif Ekin AKŞİT