T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
KAHRAMANMARAŞ
HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
AİLE HEKİMLİĞİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME ŞUBESİ
ASM ve AHB
DEĞERLENDİRME REHBERİ
2016 ©
KAHRAMANMARAŞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
AİLE HEKİMLİĞİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME ŞUBESİ
1.BASKI
İLETİŞİM:
KAHRAMANMARAŞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
Adres: Yörük Selim Mh. No:19, 46000 Kahramanmaraş Hanefi Öksüz Kalp Hastanesi Civarı
Telefon :0 344 225 16 10 Faks:0 344 225 81 88
Elektronik Ağ : http://www.kmhsm.gov.tr Elektronik Posta : ahidhsm@gmail.com
AİLE HEKİMLİĞİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME ŞUBESİ
Mehmet TOSUN
Aile Hekimliği İzleme ve Değerlendirme Şube Müdürü
Dahili Telefon: 1203
Elektronik Posta : mehmet.tosun@saglik.gov.tr
Birim Sorumlusu (Aile Hekimliği Disiplin) Ayşe AŞÇI Dahili:1175
Birim Sorumlusu (İzleme ve Değerlendirme) Gülsen DÖNER Dahili:1162
Bu rehber İzleme ve Değerlendirme Ekiplerine, Aile Hekimlerine ve Aile Sağlığı Elemanlarına yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır.
EK-1
Aile Sağlığı Merkezi Fiziki Ve Teknik Şartları
Yerinde sağlık hizmeti: Aile hekimi ve/veya aile sağlığı elemanının, Halk Sağlığı Kurumu tarafından
tespit edilen cezaevi, çocuk ıslahevi, huzurevi, korunmaya muhtaç çocukların barındığı çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları gibi toplu yaşam alanlarına Kurumca belirlenen usul ve esaslara göre giderek, yerinde vereceği sağlık hizmetini ifade eder.
-
Dış tabela var mı?(Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun sayfasında yayınlanan ASM tabelaları ile Aile Hekimlerinin kaşelerine ilişkin usul ve esaslar Ek-1 ‘de anlatılmıştır.) ........................................................... Örnek 1:
DIŞ TABELA STANDARTLARI
-
Birinci basamak sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşlarında kullanılacak isim tabelaları yaklaşık 50 metre uzaklıktan okunabilecek netlikte, binanın büyüklüğü ile orantılı ve mimari özelliğine uygun, iklim şartlarına dayanabilir malzemeden, ışıklı veya ışıksız olarak yapılır. Tarihi özelliği bulunan binalarda tabela kullanımı hususunda binanın özelliği dikkate alınmalıdır.
-
Binanın birden fazla cephesi varsa en fazla iki cephesine tabela asılmalıdır.
-
Sağlık kurumunun faaliyette bulunduğu saatlerde tabelalar ışıklandırılabilir veya dışarıdan aydınlatılabilir olmalıdır.
-
Tabelalar "Kurumsal Kimlik Uygulamasına paralel olarak (yatay, dikey, kare tabela örnekleri) tabela örneklerinden binanın yapısına uygun olan seçilmeli, örneklerdeki tasarım ve renklere uygun olmalıdır.
-
Tabelalarda sıralama; Sağlık Bakanlığı, yer ismi (il, ilçe, belde/ köy ismi gibi) ve kurum veya birim türü (özel isim veya birden çok kurumun olduğu yerlerde örneğin 1 Nolu, 2 Nolu, 3 Nolu vb.) şeklinde olmalıdır.
-
Tabelalarda Sağlık Bakanlığı logosu ve yazı dışında başka unsurlara yer verilmemelidir.
Giriş Tabelası: En az 30x50 cm olmalıdır. Tabeladaki yazılar aynı büyüklükte ve karakterde, beyaz zemin üzerine siyah renkte olmalıdır. Aile sağlığı merkezinde çalışan aile hekimlerinin adı, soyadı ve Aile Sağlığı Merkezinin çalışma saatleri tabelaya yazılır.
Örnek 1: Valilikçe belirlenen mesai saatlerine göre hizmet sunan aile sağlığı merkezi için tabela örneği:
AİLE HEKİMİ / HEKİMLERİ
|
-
Aile hekiminin adı, soyadı :
-
Aile hekiminin adı, soyadı :
-
.....
|
|
AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ ÇALIŞMA SAATLERİ:
|
AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ TLF. NO:
|
Hafta içi 08:00 -17:00
|
|
-
Binanın çevresi temiz ve bakımlı mı? (Müstakil binalar için uygulanır.)
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (3) Bakanlığa tahsisli bulunan ve Kurum tarafından aile hekimlerine kiralanmış müstakil bina olarak kullanılan aile sağlığı merkezlerinin ilk çevre düzenlemesi müdürlük tarafından yapılır. Daha sonraki bakımları aile hekimleri tarafından devam ettirilir.
-
Binanın dış cephe boyası, temiz ve bakımlı mı? (Müstakil binalar için uygulanır.)
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
h) Aile sağlığı merkezinin iç alanlarının boya ve bakımı tam olmalıdır. Dış cephe boyası ve tamiratı ile ilgili gerekli talepler belirlenerek Halk Sağlığı Müdürlüğüne gönderilmelidir.
-
Özürlü ve yaşlı hastaların giriş ve çıkışlarını mümkün kılan kolaylaştırıcı tedbirler alınmış mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
g) Tercihen binanın giriş katında kurulurlar. Engelli ve yaşlı vatandaşların giriş ve çıkışlarını mümkün kılan, kolaylaştırıcı tedbirler alınır.(Rampa, rampa korkuluğu, asansör, merdiven korkuluğu, giriş katında özürlü polikliniği.)
-
ASM yönetici hekimi belirlenmiş mi?
-
Yönetim karar defteri mevcut mu? (Sayfaları onaylanmış mı? Tek hekimli ASM’de de bulunmalıdır.)
Tek hekimin bulunduğu birimlerde alınan karar aile hekimi ve aile sağlığı elemanınca imzalandıktan sonra TSM sorumlu hekimine de onaylatılmalıdır.
-
Kararlar usulüne uygun şekilde yönetim karar defterine kaydedilmiş mi?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 26 - (1) Aile sağlığı merkezinde birden çok aile hekimi hizmet veriyor ise, aile hekimleri kendi aralarında bir yönetim planı oluşturarak yönetici belirler ve yönetici ismini müdürlüğe bildirirler.
Yönetici seçimi zorunlu haller dışında yılda bir kez yapılır. Yönetim tarafından alınan kararlar karar defterine işlenir. Yönetici, aile sağlığı merkezinin işletilmesinden birinci derecede sorumlu olduğu gibi bu merkezin müdürlük ve toplum sağlığı merkezi ile koordinasyonunu sağlamakla da görevlidir. Yöneticinin diğer aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları üzerinde herhangi bir idari görev ve sorumluluğu bulunmaz.
Bağışıklama hizmetleri
MADDE 7 - (1) Bağışıklama hizmetleri aile hekimi tarafından yürütülür. Genişletilmiş bağışıklama programı kapsamında ve/veya Bakanlık ve Kurum tarafından yürütülen kampanyalar doğrultusunda ihtiyaç duyulan aşılar, bölgesindeki toplum sağlığı merkezi tarafından aile hekimlerine ulaştırılır. Aile hekimleri aile sağlığı merkezinde soğuk zincir şartlarının sürdürülmesi için gerekli tedbirleri alır.
Birden çok aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimlerinin müştereken muhafaza ettikleri aşılar için üçer aylık aralıklarla bir aile hekimi ve bir aile sağlığı elemanı soğuk zincir sorumlusu olarak belirlenir. Aile sağlığı merkezinde yalnızca bir aile hekimliği biriminin bulunması halinde sorumluluk bu birimdeki aile hekimi ile aile sağlığı elemanına aittir. Yönetim karar defterine yedeği de yazılmalıdır.
Not: Yönetim karar defteri TSM tarafından mühürlenmiş ve son sayfaya sayfa adedi yazılıp onaylanması gerekir. Alınan her karar için oy çokluğu sayısının belirtilmesi kişilerin ad-soyad ve imzalarının tam olduğunun gösterilebilir olması gerekir.
-
Isınma nasıl sağlanıyor?
-
Hizmet ve bekleme alanlarının sıcaklığı 18-27 C arasında mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
ğ) Tıbbi hizmet alanları ile bekleme alanlarında iç ortam sıcaklığı 18-27 0C arasında tutulur, muayene odasının iç ortam sıcaklığı için alt sınırın 0 0C olması gerekir. Isıtma soba hariç diğer araçlarla sağlanır.
** Ortam sıcaklığını ölçmek için dijital termometreler kullanılmalıdır.
-
Yangına yönelik gerekli tedbirler (ASM'nin her katı için duvara sabitlenmiş en az 6 lt yangın söndürme tüpü) alınmış mı?
-
Yangın söndürme tüplerinin periyodik kontrolleri yapılıyor mu?
-
Yangın talimatnamesi mevcut mu?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin teknik donanımı
MADDE 24 - (5)
Aile hekimleri, aile sağlığı merkezinde yangına karşı alınması gereken tedbirleri alır, tıbbi atıklar ve çöpler için 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerekli tedbirleri alır.
SAĞLIK BAKANLIĞI YANGIN ÖNLEME VE SÖNDÜRME YÖNERGESİ
Taşınabilir Söndürme Tüpleri
Madde 96- Söndürme tüplerinin sayısı mekanlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Her bağımsız bölüm için en az 1 adet olmak üzere, ve her 200 m
2 taban alanı için 1 adet ilave edilerek uygun tipte 6 kg' lık yangın söndürücü bulundurulması esas alınır.
Söndürme tüpleri dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak görülebilecek şekilde işaretlenerek her durumda kolayca girilebilir yerlere yerleştirilir.
Taşınabilir söndürme tüpleri için, söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde ve zeminden asma halkasına olan uzaklığı yaklaşık 90 cm' yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.
YANGIN YÖNETMELİĞİ
Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg'dan daha ağır ve 12 kg'dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm'yi aşmayacak şekilde montaj yapılır. Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taşınabilir yangın söndürme cihazlarının TS 862-EN 3 kalite belgeli olması şarttır.
-
İlk kontrol edilecek bölüm basınç ibresidir. Yangın söndürme cihazında (yukarıda resimde görüldüğü gibi) basınç durumunu gösteren ibresi bulunmaktadır.
Basınç ibresi yeşil rengin üzerinde ise Cihaz herhangi bir yangın durumunda kullanılabilir durumdadır. Basınç ibresi sağ taraftaki kırmızıya geçmişse, (içindeki yangın söndürme tozunu atabilecek basınç olmadığından) yangını söndürmeyecektir. Anlaşmalı firma hemen aranmalı ve bakıma gönderilmelidir.
-
İkinci kontrol edilmesi gereken bölüm (yukarıda resimde görüldüğü üzere) sarı renkte görülen mühürlü güvenlik piminin açılmamış olmasıdır. Açık olan pimler zamanla basınç kaçağı yaratacağından bir müddet sonra ihtiyaç duyulduğunda yangını söndüremeyecektir.
Açık olan pimler görüldüğünde anlaşmalı firma ile irtibata geçerek yangın söndürme cihazının bakımı yapılmalıdır.
-
Üçüncü kontrol edilecek bölüm anlaşmalı firma tarafından yangın söndürme cihazının alt tarafı veya yan tarafına yapıştırılan kontrol etiketidir. Etiketin üzerinde dolum tarihi ve son kullanma tarihi belirtilmektedir. İlk dolum tarihi ile bitim tarihi arasında 6(altı) ayda bir yapılan kontrol bandrolü yine burada bulunur
Tarihi biten yangın söndürme cihazlarını
tutanakla birlikte, bağlı olduğu kurum veya kuruluşa bilgi vermek zorundadır.
-
ASM toplam alanı mevzuat şartlarını karşılıyor mu? (tek aile hekimi için 60 metrekare , birden fazla hekimin bulunması durumunda her hekim için 20 metrekare Silave edilir. )
-
Bekleme alanı k aç metrekare?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
i. Binanın kolay ulaşılabilir, güvenli, uygun havalandırma, ısıtma ve aydınlatma imkânlarına sahip, toplam alanının tek aile hekimi için 60 metrekare olması gerekir. Birden fazla hekimin birlikte çalışması durumunda her aile hekimi için 20 metrekare ilave edilir. Bir aile sağlığı merkezinde 2-6 aile hekimliği birimi olmasına azami dikkat gösterilir.
-
Bekleme alanında bir AH için 5, diğer her AH için 3 adet bekleme koltuğu var mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
b).Bekleme ve danışma bölümü bulunur. Bir hekim için bekleme alanında en az 5, daha sonraki her hekim için ilaveten en az 3'er adet olmak üzere yeterli sayıda bekleme koltuğu bulundurulur. Bekleme koltuğunun kolay temizlenebilir ve ergonomik yapıda olması; ahşap, PVC veya metal malzemelerden yapılmışsa oturulan ve yaslanılan alanların bir döşeme malzemesi ile kaplanmış olması gerekir. Bekleme alanında Kurumca gönderilen güncel afiş ve broşürler düzenlenmiş panoda asılı olarak bulundurulur, panoda asılamayacak olanlar çerçeveli olarak bulundurulur. Hasta ve hasta yakınlarının dilek ve önerilerini kolaylıkla ulaştırılabilmesini sağlayacak dilek ve öneri kutuları bulundurulur ve anahtarı bağlı bulundukları TSM’lerine verilir.
-
ASM'nin çalışma günleri ve saatleri binanın dış cephesinde tabelanın altında görünür şekilde asılı mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
MADDE 10 - (2) Mesai saatleri ve günleri, çalışma yerinin şartları da dikkate alınmak
suretiyle çalıştığı bölgedeki kişilerin ihtiyaçlarına uygun olarak aile hekimi tarafından teklif edilir ve müdürlükçe uygun görülmesi halinde onaylanır. Yapılacak ev ziyaretleri ve gezici/yerinde sağlık hizmetleri çalışma süresine dâhil edilir. Çalışılan günler ve saatler aile sağlığı merkezinin dış levhasının yakınında ve görülecek bir yerine asılarak kişilerin bilgilenmesi sağlanır.
-
Kurumca gönderilen afiş ve broşürler panoya asılı mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
b) Bekleme ve danışma bölümü bulunur. Bir hekim için bekleme alanında en az 5, daha sonraki her hekim için ilaveten en az 3'er adet olmak üzere yeterli sayıda bekleme koltuğu bulundurulur. Bekleme koltuğunun kolay temizlenebilir ve ergonomik yapıda olması; ahşap, PVC veya metal malzemelerden yapılmışsa oturulan ve yaslanılan alanların bir döşeme malzemesi ile kaplanmış olması gerekir. Bekleme alanında Kurumca gönderilen güncel afiş ve broşürler düzenlenmiş panoda asılı olarak bulundurulur, panoda asılamayacak olanlar çerçeveli olarak bulundurulur. Hasta ve hasta yakınlarının dilek ve önerilerini kolaylıkla ulaştırılabilmesini sağlayacak dilek ve öneri kutuları bulundurulur.
-
Mevzuat hükümlerine göre hizmet sunumunda öncelikli gruplara yönelik uyarıcı işaretler veya yazılar mevcut mu?
Sağlık Bakanlığının Poliklinik Muayenelerinde Öncelik sırası alacak gruplar ile ilgili 2010/73-80 sayılı Genelgesine göre;
Genel hizmetin aksamasına meydan vermeyecek şekilde poliklinik muayenelerinde öncelik sırası alacak gruplar :
-
Acil vakalar (Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale yapılması gerektiğine hekim tarafından karar verilen vakalar),
-
Özürlüler (Değişik 2010/80 sayılı Genelge),
-
Hamileler,
-
65 yaş üstü yaşlılar,
-
Yedi yaşından küçük çocuklar,
-
Harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malül ve gaziler,
-
Sağlık kuruluşunun içinde gerekli yönlendirme ve uyarı işaretleri uygun bir biçimde konumlandırılmış mı? (Tek katlı ASM'ler için bu değerlendirme yapılmaz.)
-
Kullanılan odaların/alanların isim tabelaları mevcut mu?
Aile Sağlığı Merkezi Tabelaları ile Aile hekimlerinin Kaşelerine İlişkin Usul ve Esaslar
İÇ TABELA 2:
En fazla 10x25 cm. ebadında, tabeladaki yazı karakterleri siyah renkte ve yerden 180 cm. yükseklikte, kullanılan odanın giriş kapısının sağ tarafına asılır, odanın kullanım amacını gösterir olmalıdır.
-
MUAYENE ODASI
|
LABORATUVAR
|
21) Sağlık hizmeti sunulan alanlara ait zemin kaplaması kolay ve temizlenebilir nitelikte mi?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
ı) Aile sağlığı merkezinin sağlık hizmeti sunulan alanlarına ait zemin kaplamasının kolay temizlenebilir nitelikte olması gerekir
22) Tıbbi müdahale odası var mı?
23) Tıbbi müdahale odasının lavabosu var mı?
24)Tıbbi müdahale odasında muayene ve müdahale masası var mı?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
ç) Tıbbi müdahale odası, hastaya tıbbi girişimlerin yapılabileceği büyüklükte, lavabosu bulunan bir odadır. Bu odada aşı, enjeksiyon, küçük cerrahi müdahalelerin yapılmasına uygun muayene ve müdahale masası, muayene ve acil müdahale malzemeleri, jinekolojik muayene masası ile dezenfeksiyon ve sterilizasyon cihazlarının bulunması gereklidir.
25)Tıbbi müdahale odasında bulunması gereken malzemelerin durumu
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin teknik donanımı
MADDE 24 - (1) Aile sağlığı merkezinde aşağıda belirtilen asgari tıbbi cihaz ve malzemenin faal olarak bulundurulması zorunludur. (Bakınız Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği Madde 24)
***Buzdolabı Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesine göre No-Frost, çift kapılı ve en fazla 10 yıllık olmalıdır.
26) Bebek bakım ve Emzirme alanı/odası oluşturulmuş mu?
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Aile sağlığı merkezinin fiziki şartları
MADDE 23 - (1) Aile sağlığı merkezlerinde aşağıda belirtilen asgari fiziki şartlar aranır.
e) Aile sağlığı merkezi içerisinde kullanıma hazır, bütün aile hekimliği birimlerince de kullanılabilecek mahremiyet kurallarının uygulandığı, bebek bakım ve emzirme alanı veya odası bulunur.
27) Soğuk Zincir Değerlendirmesi
AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Bağışıklama hizmetleri
MADDE 7 - (1) Bağışıklama hizmetleri aile hekimi tarafından yürütülür. Genişletilmiş bağışıklama programı kapsamında ve/veya Bakanlık ve Kurum tarafından yürütülen kampanyalar doğrultusunda ihtiyaç duyulan aşılar, bölgesindeki toplum sağlığı merkezi tarafından aile hekimlerine ulaştırılır. Aile hekimleri aile sağlığı merkezinde soğuk zincir şartlarının sürdürülmesi için gerekli tedbirleri alır. Birden çok aile hekiminin görev yaptığı aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimlerinin müştereken muhafaza ettikleri aşılar için üçer aylık aralıklarla bir aile hekimi ve bir aile sağlığı elemanı soğuk zincir sorumlusu olarak belirlenir. Aile sağlığı merkezinde yalnızca bir aile hekimliği biriminin bulunması halinde sorumluluk bu birimdeki aile hekimi ile aile sağlığı elemanına aittir.
-
Buzdolabının dış kapağında aşı şeması asılı mı?
Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi
T.C. Sağlık Bakanlığı Çocukluk Dönemi Aşı Takvimi
Aşılar
-
Hafızalı termometre var mı?
-
Termometre faal mi?