Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SERGİOS VE BAKHOS KİLİSESİ

bak. KÜÇÜK AYASOFYA CAMİİ

SERKLDORYAN

bak. CERCLE d'ORIENT

SERMED

(l794, istanbul- 1848,îstanbul)Divanşsi-iri.

Adı Mehmed'dir. Gençliğinde Kethüda Kalemi'nde başladığı resmi görevi çeşitli memuriyet ve kâtipliklerle sürdü. İhtisab ve Ebniye-i Hassa memurluklarında bulundu. Karantina kâtibi iken 1839'da azledildi. Büyük kısmını İstanbul'da geçirdiği ömrünün son iki yılında zaptiye kâtipliği yaptı. Mezarı Karacaahmet'tedir.

Sermed'in mürettep bir Divan'ı vardır. Ancak asıl şöhretini şarkılarıyla yapmıştır. Divan'mdz II. Mahmud'a (hd 1808-1839) ithafen yazdığı mesnevi tarzında uzun ba-

l

«)e-s^K Hafisi

C f-= ;**— f j,- j_a i

'•-• r"? 'ur''"^>r?. •"'

Sermed'in

Divan'ının

başlık

sayfası.

M. Sabrı

Koz

koleksiyonu

hariyesinde İstanbul'u pek güzel tasvir e-der. Özellikle Kâğıthane'de bir seyranı anlattığı bölümler, sanki birer canlı tablodur (Düşünürken o zaman mestâne / Geliyor hatıra Kâğıdhâne// Dedim aheste piyade gideyim / Oturup bari güzel seyr edeyim //...// Geldi üç çifte kayıkla yekta /Birgu-lâm vardı beraber hempa // Var idi dilde ziyâde şevki /İnce-saz dinlemek imiş zev-

zel sesli beş on hanende). Konusu İstanbul olan bazı gazellerinde de çeşitli semtler ve özelliklerini bulmak mümkündür ("Gidilir bile bu gecede Fenerbahçesi'ne").

Sermed'in Divan'muz yer alan şarkılarından 8'i İstanbul'un semtlerini konu alır. Bunlar Bahariye, Çubuklu, Göksu (2), Boğaziçi, Sa'dâbâd, Çağlayan semtleri ile İcadiye Kasrı'nı anlatan müstakil şiirlerdir. Her birinde bu yerler çeşitli yönleriyle mıs-ralara geçirilmiştir (Gidersen MirâhûrKöşkü 'nde durma /Dolaş gel gayrı bir yerde oturma / Açılmış fulyalar bir rütbe sürme /Bahâriyye'de zevk eyle efendim).

Sermed'in özellikle tasvirleri, Divan Ede-biyatı'nın klasik çerçevesinin dışında anlatımlar içerir (Gelip yağh piyade ile hattâ / Yanında var idi bir şuh-ı rânâ / Tutuşup el ele çıkıp da hattâ / Çubuklu 'da seni gördüm gezerken). Şarkılarında İstanbul'un denizle iç içe oluşu hemen hissedilir (İstediğin var ise yanma al/Bu hususu sakın etme ihmâl/Boğaziçi'n dolaşırız fi'l-hal / Bu gece gel bize mehtâb edelim). Sermed, kendisinden bir yüzyıl önce Nedim'in(->) yaptığını başarmış, İstanbul'u hemen pek çok cephesiyle yine İstanbul Türkçesi ile şarkılarında bir oya gibi işlemiştir. Ne var ki devrin siyasi ve sosyal çalkantıları arasında bu şuh edalı şiirler unutulup kalmıştır.

İSKENDER PALA