Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

RAĞBET VAPURU

Şehir Hatları işletmesi vapuru. Şirket-i Hayriye'nin(->) 60 baca numaralı buharlı yolcu vapuruydu. Eşi 59 numaralı Kamer' le birlikte şirketin çift uskurlu ilk vapuru oldu.

1907'te İngiltere, Newcastle'da, Armst-rong Shipb. Cop. tezgâhlarında yapıldı. 328 grostonluktu. Uzunluğu 41,2 m, genişliği 7,3 m, sukesimi 2,9 m idi. 2 adet tri-pil 370 beygirgücünde buhar makinesi vardı. Çift uskurlu olup saatte 10,5 mil hız yapıyor, yazın 853, kışın 750 yolcu alıyordu. 1907'de hizmete girdi. I. Dünya Savaşı yıllarında 1915'ten 1920'ye kadar 5 yıl kadar hastane gemisi olarak bahriyenin emrinde çalıştı. 1945'te bütün Şirket-i Hayriye vapurları gibi Denizyolları'na devredildi, l Şubat 1966'da hizmet dışı bırakıldı. Ertesi yıl Talat Bayram'a sökülmek üzere satıldığında 60 yıllık bir tekneydi.

ESER TUTEL

RAHMİ BEY

(27'Aralık 1865, İstanbul - 29Nisan 1924, istanbul) Bestekâr.

Beyazıt'ta, Divan-ı Âli Mahallesi'nde doğdu. Rüştiyeyi babasının görevli bulunduğu Gümülcine ve Bursa'da, idadiyi İstanbul'da bitirdikten sonra 1886'da Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne'den mezun oldu. Çeşitli devlet görevlerinde bulunduktan sonra, ûlâ (sivil korgeneral) rütbesiyle 1913'te emekliye ayrıldı.

Devlet memurluğu sırasında bir süre Vefa Lisesi'nde resmi yazışma dersleri verdi. Darü'l-Elhân'da(->) (İstanbul Belediye Konservatuvarı) müdürlük görevinde de bulunan Rahmi Bey, İstanbul'un işgal yıllarında bu okul kapatılınca bazı Hıristiyan okullarında Türkçe derslerim okuttu. Dönemin olumsuz ekonomik şartları yüzünden geçim zorluğu içinde 58 yaşındayken Sahrayıcedit'teki evinde öldü. Mezarı Eyüp Kırkmerdivenler'dedir.

Rahmi Bey çocukluğunda musiki öğrenmeye başladı. Medeni Aziz Efendi'nin öğrencisi oldu. Türk musikisi okuyuşuna örnek nitelikte güzel bir sesi vardı. Ney ve msfiye sazlarını kendi kendine öğrendi. Musiki üzerinde çok etraflı çalışmalarda bulunmamasına rağmen, dönemin en yüksek edebiyat ve musiki meclislerinin müdavimi olmakla elde ettiği birikimle, çizgiüstü bir bestekârlık düzeyine erişti. Recaizade

Mahmud Ekrem, Muallim Naci, Ali Ekrem Bolayır, İsmail Safa, Abdülhak Hâmid ve Tevfik Fikret gibi ünlü sanatçıların yer aldığı edebiyat toplantılarının musiki kanadım Rahmi Bey temsil ediyordu. Başta Tanburi Cemil Bey(-») olmak üzere Rauf YektaC-0, Udi Nevres Beyi», Ali Rifat Ça-ğatay(->), Muallim İsmail Hakkı Bey(->) ve Levon Hancıyan(->) gibi dönemin en önde gelen musiki ustaları üe kurduğu sanat arkadaşlığı, kendisine musikiyi pratik biçimde, fakat en yüksek düzeyde izleyebilme ve icra edebilme ortamını sağladı. Her biri İstanbul musiki dünyasının yapıtaşları olan bu musikicilerin katılımıyla düzenlenen toplantıların ve konserlerin ayrılmaz bir parçası oluşu, Rahmi Bey'e bestekârlık bilgileri yönünden de bir birikim sağladı.

Rahmi Bey'in öğrencilik yıllarından başlayarak yazdığı şiirler eserlerinin büyük bir bölümünde kendi güftelerini bestele-mesiyle kalıcı oldu ve musikiyle bütün-leşti. Kendi güfteleri dışında Nedim'in ve Recaizade Mahmud Ekrem'in 3'er şiiri üzerinde çalıştı. Şarkılarında geleneksel kurallara bağlı olmakla birlikte, seçtiği güfte-lerdeki duygu unsurlarının gerektirdiği her türlü yeniliği ve değişikliği çekinmeden denedi. Türk musikisi geleneğinde örneğine pek rastlanmayan tarihi ve siyasi nitelikte olayları şarkılarla tespit etme ve anlatma denemesi de ilgi çekicidir. Geçti o gamlı eyyâm-ı sermâ/Oldu baharın âsânpey-dâ / Giymiş yeşiller kühsâr-ı sahra / Güller çiçekler açmış serapa /Bülbüller olmuş hep nağme-pirâ beşliğinden kurulu şarkısını II. Meşrutiyetin etkisi altında bestelemiştir. Yaşadığı birçok olayı şarkılarında dile getirmiştir. "Ey mutrıb-ı zevk-aşinâ" mısraıy-la başlayan ünlü şarkısını, parasızlık çektiği günlerde, bir musikişinas dostuna düğün hediyesi olarak bestelemesi ilgi çekicidir. Suzinak şarkılar repertuvarının şaheserlerinden biri olan "Bir sihr-i tarâb nağme-i sâzmdaki te'sîr" zemin mısralı şarkısını ise, memuriyette kazandığı bir ba-