Hukukun temel kavramlari

Üçüncü zümre, ikinci zümrede mirasçı bulunmazsa, üçüncü zümredekiler mirasçı olur. 
Üçüncü zümrede dört zümre başı vardır. Her biri mirasın ¼ ünü alır. Üçüncü zümrede miras 
ikinci zümredeki gibi mirasçılara geçer. Önce zümre başı, onun ölümü halinde altsoyu mirasçı 
olur. Zümre başının miras bırakandan önce ölmesi ve altsoyunun olmaması durumunda, zümre 
başının miras payı  aynı  daldaki diğer zümre başına intikal eder. Onun da hayatta olmaması 

---

270 
 
durumunda miras, diğer daldaki zümre başına ve onun da hayatta olmaması durumunda onun 
altsoyuna geçer. 
Üçüncü zümrede de zümre başlarının olmaması durumunda miras altsoydaki mirasçılara 
geçer.  Ancak  üçüncü  zümre  murisin  sağ  kalan  eşiyle  birleşirse  üçüncü  zümrenin  yalnızca 
birinci  sıradaki  altsoyu  (amca,  hala,  dayı,  teyze)  mirasçı  olur.  Onların  da  hayatta  olmaması 
durumunda onların çocukları yasal mirasçı olur. Ancak miras bırakanın eşi hayattaysa bunlar 
mirasçı olamaz. 
Türk  Medeni  Kanununa  Göre  Saklı  Paylı  (Mahfuz  Hisseli)  Mirasçılar  ve  Payları 
Şöyledir (m. 506): 
a)Miras bırakanın altsoyu için yasal miras payının yarısı (1/2). 
b)Miras bırakanın ana ve babasından her biri için yasal miras payının dörtte biri (1/4). 
c)Miras bırakanın sağ kalan eşi için altsoyu veya ana baba zümresiyle birlikte mirasçı 
olması  durumunda  miras  payının  tamamı,  diğer  durumlarda  yasal  miras  payının  dörtte  üçü 
(3/4). 
Yasal mirasçılardan yukarıda yer verilenlerin dışında kalanlar, örneğin miras bırakanın 
kardeşleri ve onların altsoyu (yeğenleri) ile büyük ana ve babaları ve onların altsoyu, yani miras 
bırakanın amca, hala, dayı ve teyzesi saklı paylı mirasçı değildir. 
Yasal mirasçılar, birinci dereceden mirasçılar (altsoy), ikinci dereceden mirasçılar (ana 
ve baba), üçüncü derecede mirasçılar (büyük ana ve baba). 
Miras  bırakanın  birinci  dereceden  mirasçıları,  altsoyudur.  Altsoyun  mirasçılığına  bir 
sınır  yoktur.  Diğer  bir  anlatımla  miras  bırakanın  çocukları,  torunları,  torun  çocukları,  torun 
torunları(…) miras bırakanın birinci dereceden mirasçılarıdır. Çocukların miras payları eşittir. 
Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini her derecede halefiyet (ardıllık) yoluyla 
altsoyları alır (TMK, m. 495). 
Birinci derecede mirasçısı yani altsoyu bulunmayan miras bırakanın ikinci dereceden 
mirasçıları ana ve babasıdır. Ana ve babanın payları da eşittir. Ana veya babadan biri miras 
bırakandan  önce  ölmüşse,  onun  yerini  her  derecede  halefiyet  yoluyla  kendi  altsoyları 
(çocukları, torunları, kardeşleri, kardeş çocukları) alır (TMK, m. 496). Ana ve babanın her ikisi 
de miras bırakandan önce ölmüşlerse mirasın tamamı, onların altsoyuna, yani miras bırakanın 
kardeşlerine geçer. Miras, kardeşler tarafından eşit olarak paylaşılır. 
Miras  bırakanın  birinci  ve  ikinci  derecede  mirasçısı  bulunmuyorsa  miras,  üçüncü 
dereceden mirasçılara geçer. Üçüncü dereceden mirasçılar, miras bırakanın büyük anaları ve 
büyük babalarıdır. 
 
 

---

271 
 
Eşin Mirasçılığı 
Sağ  kalan  eş  de  mirasçıdır.  Eşlerden  birinin  ölümü  üzerine,  önce  mevcut  mal  rejimi 
tasfiye edilir. Sağ kalan eş, zümre mirasçısı değildir. Yasa, sağ kalan eş için farklı bir düzenleme 
getirmiştir.  Miras  bırakanın  bıraktığı  mal  varlığı  üzerinde  sağ  kalan  eşin  yasal  miras  payı, 
mirasa ortak olan zümre mirasçılarına göre değişmektedir. Sağ kalan eşin mirasçılığı boşanma 
kararına kadar devam eder. Miras bırakan, açmış olduğu boşanma davası kesinleşmeden ölürse, 
sağ kalan eş, ölen eşinin mirasçısı olur. Sağ kalan eşin miras payı (Bilgili/Demirkapı 2017: