I bob. Muammoning ilmiy nazariy asoslari

Maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalar tafakkurini tekshirish

"Segen taxtasi"
Ushbu topshirikni bolani tekshirishda birinchi bo'lib berish tavsiya etiladi, chunki u bolalarda qiziqish uyg'otadi.
Umuman, barcha bolalarning, xususan aqli zaif bolalarning tafakkur jarayonlarini tekshirish uchun ko'llanilishi mumkin. Segen doskasining tuzilishi quyidagicha: 10 ta geometrik figurani olib maxsus karton yoki fanerda shu geometrik figuralar shaklida chuqurchalar o'yiladi. Uchburchak, to'rtburchak, kvadrat, aylana, romb, to'g'ri to'rtburchak, trapetsiya kabi geometrik figuralarni tushuntirish asosida bolalardan tegishli chuqurchalarga joylashtirish talab etiladi. Ish tartibi quyidagicha: datslab tajriba o'tkazuvchi bolalarga chuqurchalarga joylashtirilgan taxtachani ko'rsatadi. Shundan so'ng u taxtachadagi figuralarni to'kib tashlaydi va bolalardan yana figuralarni o'z joylariga joylashtirishni so'raydi. Bu usul ayniqsa, chuqur aqli zaif bolalarni bog'cha yoshida o'rganishga yordam beradi. Bola gapirmasligi ham mumkin. Buusulning turli variantlari bor. 2 yoshli bolalar uchun 4 ta figurali, undan kattabolalaruchun esa, 10 ta figurali varianti bor. Aqlan normal bolalar 2 yoshdan boshlab bu ishni to'g'ri bajara oladilar. Aqliy nuqsonlilar, ayniqsa chuqur aqli zaif bolalar geometrik figuralarni paypasalaydilar, og'izlariga olib ko'radilar, ularni stolga urib taqillatadilar. Maqsadsiz harakat qiladilar, sinov va xato usullardan foydalanadilar. Bu bolalar ko'rsatilgan yordamdan foydalana olmaydilar. Tajriba o'tkazuvchining berayotgan ko'rsatmasini idrok qilish, tushunib etishi ham diagnotsik ahamiyatga ega. Usulning sodda tuzilishga egaligi sababli, har bir o'qituvchi, tarbiyachilar mutsaqil ravishda yasab foydalanishlari mumkin.
Metodika ko'rsatmani tushunishni, asosiy geometrik shakllarni bilishdarajasi, harakatlar koordinatsiyasining holati, fazoviy chamalash, faoliyat xarakterini (figuralarni ushlash, chuqurchalar bilan solishtirish va h.k.) anikdash maqsadida ko'llaniladi.