20-AMALIYOT MAVZU: SUYAK SINGAN PAYTDA KO’RSATILADIGAN BIRINCHI TIBBIY YORDAM. Reja: 1. Suyaklarning tuzilishi haqida umumiy ma’lumotlar. 2. Suyaklarning shikastlanishi haqida ma’lumotlar. 3.Sinishlarni davolash prinsiplari.
Suyak sinishi deb, suyak butunligininig buzilishiga aytiladi. Suyak sinishida ko’pchilik xollarda suyak siniqlarining siljishi ro’y beradi. Bir qator xollarda suyak siniqlari bo’lmaydi (bolalarda bo’ladigan suyak sinishlarida). Suyak sinishi tug’ma va orttirilgan bo’lishi mumkin. Xomilaninig ona qornidagi davrida turli omillarning ta’sirida yuz beradigan shikastlanish turiga tug’ma sinish deyiladi. Katta yoshdagi kishilarda va bolalarda qanday bo’lmasin mexanik omillar natijasida ro’y beradigan sinish turlarini orttirilgan suyak sinishi dab atash rasm bo’lgan. Tug’ruq vaqtida yuz beradigan sinishlar orttirilgan sinishlar qatoriga kiradi. Suyak kasalliklarida ro’y beradigan sinishlar patalogik sinishlar deyiladi. Suyaklarning elastikligi yo’qolishi natijasida keksa yoshdagi kishilarda suyak sinishlari ko’p uchraydi. Suyak sinishlarida 1-yordam shikastlangan qo’l yoki oyoqni immobilizatsiyalashdan iborat. Ochiq suyak sinishida oldin aseptik bog’lam qo’yiladi. Bemorga anal’getiklar yuboriladi va uni shifoxonaga yetkaziladi. SINISHLARNI DAVOLASH PRINSIPLARI. Sinishlarninig davolash asosini suyak siniqlarini joy-joyiga siljish va suyak qadog’i xosil bo’lguncha ularni shu vaziyatda tutib turish tashkil etadi. Suyak siniqlarini joyiga solishdan oldin og’riqsizlantiriladi. Suyak siniqlarini to’g’ri vaziyatda ushlab turish uchun: 1) Gips bog’lam qo’yiladi. 2) Teri ustidan va skeletdan tortish qo’llaniladi. 3) Suyak siniqlarini hirurgik metod bilan fiksatsiya qilinadi. Transport immobilizatsiyasi - suyak sinishlarida va yumshoq to’qimalar anchagina shikastlanganda gavdaning shu qismiga orom berish, og’riqni kamaytirish, to’qimalarni keyingi shikastlanishini oldini olish, Shuningdek travmatik shokni profilaktika qilish maqsadida qo’llaniladi. Transport immobilizatsiyasining qo’yidagi turlari farqlanadi:
