I. ÜNİTE: tarih biLİMİ konu: tarih biLİMİne giRİŞ
Yüklə 1 Mb.
|
22. Yunan baş tanrısı Zeus’tur. Zeus; buluta, yağmura ve yıldırıma egemen olan tanrıdır. Zeus’un karısı Hera ise, ay tanrıçasıdır ve kadınların koruyucusudur. Zeus’un kızı Atena, aşk ve şarap tanrıçası; Afrodit bereket tanrıçası; Demeter denizler tanrısı; Poseydon savaş tanrısıdır. Buna göre, Yunan inancı için,
durumlarından hangileri savunabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
24. İlk çağda Yunan şehir devletlerinde yaşayan halk özgürlüğüne son derece düşkün olup, başka bir şehir devletinin egemenliği altına girmeyi asla kabul etmemişlerdir. Bu durum Yunan Uygarlığı’nda aşağıdakilerden hangisinin oluşmasını engellemiştir?
25. "Hindistan'da uygulanan ve sınıflar arası geçişi engelleyen Kast Sistemi, bölgede ortak kültürel değerlerin oluşmasını engellemiştir." diyen Garip Hoca bu görüşüne aşağıdakilerden hangisini kanıt olarak gösterebilir? A) Budizm’in Hindistan dışına yayılmasını B) Bölgede Baharat Yolu'na egemen olma mücadelesinin yapılmasını C) Hindistan'ın uzun süre sömürge olarak kalmasını D) Hindistan'da yüzlerce yerel dilin konuşulmasını E) Bölgenin doğal zenginlik kaynaklarına sahip olmasını
- Uygur metinlerinde güç, kuvvet; - Kaşgarlı Mahmut’a göre ………………………….... Çağı; - Ziya Gökalp’e göre töreli, nizam sahibi, - Tarihçi Wambery’e göre törümek, türemek(yaratılmak, dünyaya gelmek, çoğalmak) - G. Doerfer ise devlete bağlı halk, - Orhun Anıtlarında ise Türük olarak geçer.
* Türklerin ilk ana yurdu ……….……… ………………………………………………...……...….’dır. 
Orta Asya Orta Asya’nın sınırları; -- Doğuda : ………………………………………………… -- Batıda : …………………………………………...…… -- Kuzeyde : ………………………………………………… -- Güneyde : ………………………………………………… * Göçebe kültürünün sonucunda şu durumlar ortaya çıkmıştır:
* Türkler nerelere göç etmişlerdir? a) Kuzeyde Sibirya’ya, b) Doğuda Çin, Uzakdoğu, c) Güneyde Hindistan, Pakistan d) Batıda; - Bir kısmı Hazarın kuzeyinden Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa, - Bir kısmı ise Hazarın güneyinden Arap Yarımadası, İran, Mısır, Irak ve Anadolu’ya göç etmişlerdir. * Türklerin Orta Asya'dan Göç Etmelerinin Nedenleri:
A) Yalnız II B) Yalnız III C) Yalnız I D) I ve II E) I, II ve III ( 27.03.2011 – YGS ) Not: Türklerin Anadolu’ya ilk gelişi, Türklerin Avrupa’ya ilk göçü sırasındandır. 375 yılında Basık ve Kursık önderliğinde gelmişlerdir. Not: Hazar Denizinin kuzeyinden Avrupa’ya giden Türkler sürekli göçlerle desteklenemedikleri için, gittikleri bölgelerde azınlıkta kalmışlar ve zamanla kültürel kimliklerini kaybetmişlerdir. Hazar Denizinin güneyinden yapılan göçler ise süreklilik gösterdiği için yerleştikleri bu bölgelerde kültürel kimliklerini koruyabilmişlerdir. Not: Türkiye kelimesine ilk defa Bizans kaynaklarında rastlanılmıştır. IX. ve X. yüzyıllarda Orta Asya için kullanılmıştır. Anadolu’nun Türkiye olarak nitelendirilmesi ise yine ilk defa Bizans kaynaklarında XII. yüzyılda geçer. 2. KONU: ORTA ASYA’DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ Asya Hun (Büyük Hun) Devleti 
* Merkez ………….………. olmak üzere Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kuruldu. Not: Tarihte bilinen ……………………………..…….……. * Devletin kurucusu ve ilk hükümdarı ………………………………………………...…………'dır. Not: MÖ. 197 yılında Çin-Hun arasında PETENG Antlaşması imzalanmıştır. Doğu Asya tarihinin iki büyük devleti arasında imzalanan ilk barış antlaşmasıdır. * ………………..……. karşı seferler yaptılar, Çinliler de bu seferleri durdurmak için ………… ……………..…….’ni yapmak zorunda kalmışlardır. * Teoman'ın oğlu …………..… Han döneminde; diğer Türk devletlerine de örnek olacak "………………………………. ………………….."e dayalı ilk düzenli Türk ordusu kuruldu.
* Mete Han'ın ölümünden sonra oğulları ülkeyi iyi yönetemediler. * Çin entrikaları ve bu devletle yapılan savaşlar ülkeyi zayıflattı. * İpek Yolu'nun Çin kontrolüne geçmesi nedeniyle Hun ekonomisi bozuldu. Soru: Çin'den başlayıp Orta Asya'yı aşarak Akdeniz ve Karadeniz'de sona eren İpek Yolu'nun Orta Asya' da kurulan Türk devletlerinin bir süre denetiminde olması bu devletleri, I. ekonomik açıdan gelişme, II. Orta Asya siyasetinde söz sahibi olma, III. tarıma ticaretten fazla önem verme durumlarından hangileri yönünde etkilediği savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III ( 11.04.2010 – YGS )
ikiye ayrılması ve sonrasında Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasının getirdiği karışıklıklar devam ederken insanlar kendilerini emniyette hissetmedikleri için güçlü kişilerin koruması altına girme ihtiyacı duymuştur. Bu durum aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur? A) Katolik Kilisesi’nin gücünün azalmasına B) Merkezî krallıkların kurulmasına C) Cumhuriyet yönetimlerinin başlamasına D) Feodalite rejiminin oluşmasına E) Coğrafi keşiflerin yapılmasına ( 15.06.2013 – LYS )
* Avrupa Hunları'nın en ünlü hükümdarı ve en parlak dönemi ………………………………………….……...…… Dönemidir. * Attila Doğu Roma heyeti ile ……………………………... Barışı’nı imzalamıştır.(434) * Attila, 447 yılında büyük bir ordu ile Doğu Roma (Bizans) üzerine yürüdü ve onları …………………………….……… Barışı ile vergiye bağladı. * 451 yılında …………………………. Roma İmparatorluğu üzerine ve 452 yılında da İtalya üzerine iki büyük sefer yaptı. ( Galya ve İtalya ) Soru: Attila’nın Roma’yı işgal etmesine hiçbir engel yokken geri dönmesinin sebeplerini yazınız? a) ………………………………………………………….. ………………………………………………………………. b) ………………………………………………………….. ……… ……………………………………………………… c) ………………………………………………………….. ………………………………………………………………. * Attila, Roma Seferinden döndükten sonra hayatını kaybetmiştir. * Pantolon ve ceket giyme, at koşumları ve at eyerleme yöntemlerinde Avrupa’ya örnek olmuştur. Not: Avrupa’da Attila’nın lakabı “ …………………………..……................ KAMÇISI’DIR.” Soru: Hıristiyanların, günahlarından dolayı Tanrı’nın kendilerini cezalandırmak amacıyla gönderdiğini düşündükleri ve “Tanrı’nın Kamçısı” olarak niteledikleri, döneminde Avrupa Hun Devleti’nin en parlak zamanını yaşadığı Türk hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Mete B) Balamir C) Teoman D) Attila E) Bumin Kağan ( 17.06.2012 – LYS )
B) Türk kültürünün Avrupa’ya taşınmasında etkili olmuşlardır. C) Rusların siyasi bir güç olarak tarih sahnesine çıkışlarını sağlamışlardır. D) Kavimler Göçü’ne yol açarak Avrupa’nın etnik coğrafyasının değişmesine sebep olmuşlardır. E) Avrupa’nın siyasi yapısını değiştirerek Batı Roma’nın zayıflamasına neden olmuşlardır. ( 15.06.2013 – LYS )
* 552'de Avarlara karşı isyan ederek, …………………….… Kağan önderliğinde …………………………. merkez olmak üzere kuruldu. Not: Tarihte Türk adı ile kurulan ilk devlet ……………………………………………………...……’dir. * Bumin Kağan'ın yerine geçen …………………..… Kağan zamanında devlet en parlak dönemini yaşadı. * ……………….…. Yabgu döneminde Bizans ile Sasani Devleti'ne karşı büyük mücadeleler yapıldı. * Tapo Kağan zamanında ……………………..……... kabul edilmiştir. * İşbara Kağan zamanında Çin, Türkleri asimile etme yönünde yoğun çalışmalarda bulunmuştur. * Göktürk Devleti, Çin entrikaları sonucu, 582 yılında Doğu ve Batı Köktürkler olarak ikiye ayrıldı. Uyarı: Bu dönemde İpek Ticaret Yolu, Köktürk, Sasani ve Bizans Devletleri'ni karşı karşıya getirmiştir. İlk Türk-Bizans ittifakı Sasaniler'e karşı bu dönemde olmuştur (571). Hedef doğu-batı ticaretini ele geçirmektir. Not: Tarihte Türk adı ile kurulan ilk devlet olması ve kendilerine ait alfabelerinin olması ulusçuluğa önem verdiklerini kanıtlar. II. Kök Türk (Kutluk) Devleti 
* 682 yılında ………………..…............ Kağan önderliğinde kuruldu. * Ünlü hükümdarları Bilge Kağan döneminde, vezirleri Kül Tigin ve Tonyukuk ile birlikte, en parlak dönemlerini yaşadılar. * Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayarak Basmil, Karluk ve Uygurların isyanı sonucu yıkıldılar. Uyarı: Türk tarihinin ve Türk edebiyatının ilk yazılı kaynağı olarak kabul edilen ………………………………... Yazıtları bu dönemde yazılmıştır. Bu yazıtlarda Kök Türk Tarihi ve Türk Uygarlığı hakkında önemli bilgiler verilmektedir. Not: Abideleri yazan Yoluğ Tigin ilk Türk tarihçisi ve edebiyatçısıdır. Orhun Abideleri, 1893 yılında Danimarkalı bilgin Wilhem Thomsen tarafından okunmuştur. Soru: Orhun Abidelerinin Türk Tarihi Açısından Önemini Yazınız? a) ……………………………………...…………………….. ………………………………………………………………. b) ………………………………………………...………….. ………………………………………………………………. c) ………………………………………………………...….. ………………………………………………………………. d) ………………………………………………………...….. ……… ……………………………………………………… e) ………………………………………………………...….. ………………………………………………………………. Soru: Orhun Yazıtları’ndaki Türkçede yabancı dil ögelerinin oranı çok azken Uygurlar Dönemi metinlerinde bu oranın arttığı görülmüştür. Bu durumda aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez? A) Kültürel ilişkilerin artmasının B) Türkçe kurallar çerçevesinde sözcükler türetilmesinin C) Farklı dinlerin benimsenmesinin D) Yabancı dillerin Uygur Türkçesine çevrilmesiyle yeni terimlerin girmesinin E) Uygur ülkesinde ticaretin artmasının
B) Mecliste sadece belli konular tartışılmaktadır. C) Hükümdarın Meclise sunduğu her öneri kabul edilmemektedir. D) Hükümdar demokratik bir tutum içindedir. E) Hükümdar şehirlerin korunmasını istemiştir. ( 1996 – ÖSS ) Soru: Orhun Yazıtları ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Uygurlar zamanında yazılmıştır. B) Orhun Irmağı vadisinde bulunmaktadır. C) Danimarkalı Wilhelm Thomsen tarafından okunmuştur. D) Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir. E) Türk dilinin ve tarihinin en eski yazılı örneklerindendir. ( 15.06.2013 - LYS ) Soru: Göktürklerle ilgili bilgilerden bazıları şunlardır: I. İlk kez "Türk" adını taşıyan kavim olarak ortaya çıkmışlardır. II. Doğu bati olmak üzere iki koldan yönetilmişlerdir. III. Kendilerine özgü yazıya geçmişlerdir. IV. Orta Asya'da devlet kurmuşlardır. V. Hükümdarları, komşu ülke hanedanlarıyla akrabalık kurmuştur. Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Göktürklerde ulusçu bir devlet anlayışı olduğu söylenebilir? A) I ve III C) II ve IV B) II ve III D) III ve IV E) IV ve V Uygur Devleti  Uygurlar
* Merkez Ötüken’dir. Daha sonra ise Karabalgasun (Ordubalıg) olmuştur. * Uygurların ilk kağanı, ……………………. ………………………………………...... …………….….. ………………………………….……..’dır. Not: Bögü Kağan Döneminde Manihaizm devletin resmi dini olmuştur. Manihaizm dini, et yemeyi ve savaşmayı yasakladığı için Türk inancı ve yaşantısına uygun değildi. Olumlu etkisi Türklerin yerleşik yaşama geçmesidir. Not: Yabancı kelimelerin Türkçe karşılığını bulmaları ve kullanmaları ulusçu olduklarını kanıtlar. Not: Yerleşik yaşamı benimseyen ilk Türk topluluğudur. Kalıcı mimari eserler bırakmışlardır. * Budizm ve Manihaizm’i benimsediler. * Çin'den sonra matbaayı geliştirdiler. Hareketli harfleri icat ettiler. İlk Türkçe kitapları bastılar.
D) Büyük Selçuklular E) Uygurlar ( 15.06.2013 – LYS )
B) İnsanlar ibadetlerinde özgürdür. C) Ticaretle uğraşanların sayısı azdır. D) Mimarinin dışındaki sanatlar gelişmemiştir. E) İnsanların çoğunluğu şehirlerde yasamaktadır. ( 1997 – ÖSS ) Soru: Genel olarak Türklerde sanat Uygurlara kadar taşınılabilir malzemeden deri, ahşap, metal ve tas isçiliğine dayalıdır. Uygurlarda ise sanat manastır, saray yapımı ve bunların iç donanımı biçiminde gelişme göstermiştir. Türklerde sanatta görülen bu gelişme, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Göçebe hayattan yerleşik hayata geçildiğinin B) Ülkenin sınırlarının genişlediğinin C) Komşu devletlerle ilişkilerin zayıfladığının D) Ticaret anlayışının değiştiğinin E) Ülkenin istilalardan korunduğunun ( 1994 – ÖSS ) Soru: Uygur Türkleri, başta Budizm olmak üzere çeşitli dinlere bağlı değişik kültürlerle ilişki kurdukları halde, dini terimlerin bile Türkçe karşılıklarını kullanmaya özen göstermişlerdir. Uygurlar bu davranışlarıyla aşağıdakilerden hangisini korumaya çalışmışlardır? A) Toprak bütünlüğünü C) Toplumda eşitlik anlayışını D) Eski inanç sistemlerini E) Milli benliklerini ( 1995 - ÖSS ) Soru: – İslamiyet’ten önce Türk sanatında, hayvanları ve bu hayvanların birbirleriyle mücadelelerini gösteren motifler ön planda olmuştur. Bu motifler kemer tokası, kılıç, hançer kabzası, süs eşyası, koşum takımı gibi taşınabilir malzeme üzerine işlenmiştir. -- Eski Mısır’da aristokrat mezarlarının duvarlarına yiyecek, içecek, tohum ekimi, ekmek fırını, balık ve kuş avını gösteren resimler yapılmıştır. Bu iki durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Yer altı zenginlikleri bol olan yörelerde sanatın erken geliştiğinin B) Sanatın, yerleşik yaşama geçtikten sonra başladığının C) Sanatın toplumların yaşam koşullarını yansıttığının D) El sanatlarının gelişmesinde ticaretin önemli bir rolü olduğunun E) Sanata verilen önemin toplumdan topluma değiştiğinin ( 1999 - ÖSS )
Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
