Serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli malların, serbest dolaşımda bulunma statüsü değişmediğinden, Türkiye’ye veya AB üyesi olan ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmemektedir. Diğer hükümlerdir. Serbest bölgelerin faaliyet konuları ise; alım, satım, depo işletmeciliği, işyeri kiralama, montaj-demontaj, bakım-onarım, bankacılık, sigortacılık, kıyı bankacılığı ve finansal kiralama olarak belirlenmiştir.
6. SINIR TİCARETİ Sınır ticareti; Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan sınır illerinde yaşayan gerçek kişilerin zaruri ihtiyaçlarını karşılamak üzere karşılıklı olarak yaptıkları ticari işlemlerdir. Türkiye’deki sınır ticareti merkezleri; Doğu ve Güneydoğu bölgelerine komşu ülkelere sınırı bulunan, Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep ve Hatay illerinde kurulacak Sınır Ticaret Merkezlerinde yapılacak ihracat ve ithalat ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bu illere komşu olan Erzurum, Muş, Bitlis, Siirt, Batman, Diyarbakır ve Adıyaman illerinde yapılacak ticareti kapsamaktadır.
Sınır Ticareti Merkezlerindeki Mağazaların Kurulmasındaki bir takım prosedürlere uymak gerekir. Bunlar; Sınır ticareti merkezinde yer alan mağazaların işletme izinleri sınır ticaret merkezi işleticisinin teklifi üzerine gümrük müsteşarlığı tarafından verilmektedir.Sınır ticareti merkezi işleticisi; bulunduğu ilin il özel idaresi, ticaret odası veya sanayi ve ticaret odası,esnaf ve sanatkarlar odası ile ilgili ihracatçı birliklerinin katılımı ile oluşturulan şirkettir.Sınır ticareti merkezi işleticisi veya sınır ticaret merkezinde yer alan mağazalar, ihracat yapmaya, komşu ülkeden eşya getirme ve ithal etmeye, getirilen eşyanın belirlenen illerdeki esnaf ve tüzel kişilere dağıtımını yapabilmektedir.Sınır ticareti merkezi mağaza işletme izni hiçbir şekilde devredilemez.Sınır ticareti merkezi işletmecisinin kuruluş, görev, yetki ve faaliyetleri Gümrük Müsteşarlığı tarafından belirlenmektedir.Mağaza işletme izinlerinin verilmesi ve iptal edilmesine ilişkin hususlar Gümrük Müsteşarlığı tarafından düzenlenmektedir.Yolcular sınır ticareti merkezinde yer alan mağazalardan yolcu beraberi uygulamasında belirtilen miktar ve değeri geçmemek üzere eşya satın alabilmektedir.
Sınır ticareti merkezlerindeki ticari faaliyetlerin özellikleri Sınır ticareti merkezine getirilecek ithal edilen ve ilgili il dahilinde dağıtımı yapılan eşya satın alan esnaf veya tüzel kişi adına düzenlenen belge uygunluk belgesidir.Uygunluk belgesi, değerlendirme komisyonu tarafından ilgili ilde asgari üç yıldır faaliyet gösteren esnaf veya tüzel kişi adına düzenlenmektedir.Uygunluk belgesi ile ilgili başvurular sanayi ve ticaret odasına yapılmaktadır.İhracı ve ithali ilgili mevzuatla yasaklanmış veya ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılmış maddeler ile kota gözetim ve diğer ticaret politikaları uygulamasına tabii ürünler dış ticarete konu edilemez.Dış ticaret mevzuatı ve diğer ilgili mevzuatla ihracı ve ithali izne bağlı olan maddelerin ticarete konu edilmesi ilgili mercilerin izni ile mümkündür.
İHRACAT VE İTHALAT İŞLEMLERİNDE TESLİM ŞEKİLLERİ Fabrika teslimi (EXW),Taşıyıcıya teslim (FCA),Gemi yanında teslim (FAS),Gemi güvertesinde teslim (FOB),Mal bedeli ve taşıma ücreti ödenmiş (CFR),Mal bedeli, sigorta ve taşıma ücreti (CIF),Taşıma ücreti (CPT),Sigorta dahil taşıma ücreti (CIP),
1. Fabrika Teslimi: İşyerinde teslim, malların satıcı tarafından satıcının kendi kuruluşunda alıcı için hazır hale getirilmesiyle satıcının yükümlülüklerinin sona ermesini ifade eder. Daha açık olarak ifade edilirse, eğer aksine bir hüküm bulunmuyorsa, satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yüklemek ya da gümrük çıkış işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.
2. Taşıyıcıya Teslim: “Taşıyıcıya teslim” terimi, malların gümrük çıkış işlemleri tamamlanmış olarak alıcı tarafından belirtilen taşıyıcıya, onun tarafından belirtilen yerde satıcının malları teslim etmesi anlamına gelir. Bu terim çok vasıtalı olanlarda dahil, herhangi bir taşıma işlemi için kullanılabilir. 2. Taşıyıcıya Teslim: “Taşıyıcıya teslim” terimi, malların gümrük çıkış işlemleri tamamlanmış olarak alıcı tarafından belirtilen taşıyıcıya, onun tarafından belirtilen yerde satıcının malları teslim etmesi anlamına gelir. Bu terim çok vasıtalı olanlarda dahil, herhangi bir taşıma işlemi için kullanılabilir.
3. Gemi Yanında Teslim: Geminin Bordasında Teslim terimi, belirlenen yükleme limanında malların gemi doğrultusunda rıhtıma ya da mavnaya yerleştirilmesiyle satıcının teslim yükümlülüğünün yerine getirildiği anlamına gelir. Bu durumda, bu andan itibaren mallarla ilişkin her hangi bir kayıp ya da hasarın bütün masraf ve riskleri alıcıya aittir.
4. Gemi Güvertesinde Teslim: Güvertede Teslim terimi, malların belirlenen yükleme limanında gemi bordasına aktarılmasıyla satıcının teslim yükümlülüğünün yerine getirildiği anlamına gelir. Bu durumda, bu andan itibaren mallara ilişkin herhangi bir kayıp ya da hasarın bütün masraf ve riskleri alıcıya aittir. FOB terimi, malların ihraç işleminin satıcı tarafından yapılmasını öngörür. |
