İÇİndekiler öĞrenme faaliyeti

cihazlardır. Ekonomik olarak değerlendirildiğinde pencere tipi klimalar en uygun fiyatlı
çözümlerdir. Montajı kolaydır ve mekanda az yer kaplarlar, sınırlı da olsa taze hava girişine
müsaade ederler. Ancak diğer sistemlere göre ses seviyeleri daha yüksektir. Split klimalar
pencere tipi klimalara göre daha pahalı olmalarına karşın daha sessizdirler. Bu klimalar bir
dış bir veya daha fazla iç üniteden oluşurlar. İç ünitelerle dış ünite arasında kablo ve
borulardan oluşan bağlantı hattı olması gereklidir. Montajları uzman kisiler tarafindan
yapılmalıdır. Yapıları itibari ile dışarıdan taze hava sağlayamazlar yer değistirmeleri
mutlaka uzman kişilerce yapılmalıdır. Dekoratif ve sessiz olmaları nedeniyle konut ve
bürolarda kullanılmaları tercih sebebidir. Mahal içinde montaj özgürlüğü ve dekoratif özellik
ayrıcalığı mevcuttur.

Kanallı klimalar büyük mekanlarda ve insan sayısı fazlalaştığında soğutulan-ısıtılan

havanın kanallar vasıtası ile bir çok noktadan dağıtılabilmesi mümkündür. Şartlandırılan
hava kanallar vasıtası ile istenilen her noktaya taşınılabilir. Buna istenilen oranda taze hava

62

sağlayabilme olanağı da vardır. Kanallı tip klimalar birçok bölümden oluşan iş yerleri,

restaurant, cafe, market, sinema, hastane ve tek merkezden soğutulması / ısıtılması mümkün
olan mekanlarda kullanıldığı gibi her tarafın aynı ısıda olması istenen villalar ve konutlar
içinde homojen hava sıcaklığı sağlayacağından tercih edilebilir. Klima seçiminde en önemli
konu doğru kapasite tayini olduğundan bunun uzman kişilere yaptırılması gerekir.

Kapasite seçimi esnasında yapılacak hata daha sonra telafisi çok zor olan üzücü

neticeler doğurur. Gereğinden büyük cihaz seçimi yapıldığı zaman cihazımız sık sık devreye
girip çıkar. Klimanın en önemli elemanı olan kompresör bu durumda yorulur ve ömrü azalır.

Gereğinden küçük cihaz seçilmesi halinde ise cihazımız sürekli çalışır ancak ortam

sıcaklığını istenen düzeye getiremez. Enerji sarfiyatı yüksek olur ancak istenen konfora bir
türlü ulaşılamaz. Bu aksamaları önlemek için cihazı tesis edilmek istenen her mahallin taban
alanı, kat yüksekliği, güneş alan pencere ve duvar alanları, gölgede kalan pencere ve duvar
alanları, tavan ve çatı özelliği (izolasyonlu/izolasyonsuz) mahalde kullanılan ısı üreten

cihazlar, aydınlatma özellikleri mahalde bulunan ortalama insan sayısı tespit edilmelidir.

Doğru kapasitenin belirlenmesi kadar önemli bir diğer konu da klimanın doğru yer doğru şekilde monte edilmesidir. Klima montajında en önemli adım klimanın yerleştirileceği yerin seçimidir. Örneğin gerek pencere gerekse split tipi klimaların koltuk, çalışma masası, yatak gibi insanların uzun süreli kaldıkları yerlerde direkt olarak üfleme yapacak şekilde monte edilmesi halinde klima istenen konforu sağlamak yerine rahatsız edici bir ortam oluşturabilir. Split klimalarda dış ünite mutlaka havadar açık alanlara ve sağlam duvarlara monte edilmelidir. Bakır boru uzunluğu teknik katalog içerisinde seçilmeli ve borular uygun şekilde izole edilmelidir.

Özetle söylemek gerekirse klima montajı yapmak tam bir profesyonellik gerektirir. Keşif ve montajı yapacak kişinin firma eğitimi almış profesyonel yetkili servisi olması gerekir. Montaj için kullanılan bakır boru izolasyon malzemesi, dekoratif bant, kablo, montaj askısı gibi malzemeler sistem performansını ve güvenliğini doğrudan etkileyen malzemelerdir.

Bina, mağaza, endüstriye ve ticari alanlar ile kapının açık kalmasının istendiği
ortamlarda İklimlendirilecek alanın enini, boyunu, yüksekliğini çarpın ve çıkan sonucu 150
ile çarpın. Elde edilen rakam size BTU/h cinsinden soğutma yükünü yaklaşık olarak
verecektir. Ancak kullanılan alanda 4 kişiden fazla insan varsa, kişi başına 150, ısı yayan
üreteç (spot, ikiden fazla bilgisayar gibi) varsa 400, şartlandırılacak alan güneye bakıyorsa
veya çatı katı ise 2000, sayılarını çıkan sonuca eklediğinizde size gerekli olan klima

kapasitesini yaklaşık tayin etmiş olursunuz.

6.1.1. Klima Seçim Kriterleri

 Binanın yapısı ve mal sahibinin istekleri  Binanın kullanım amacı

 Kuruluş maliyeti
 İşletme maliyeti
 Kapasite

 Performans

 Yer ihtiyacı

63

 Güvenirlik

 Servis ve bakım kolaylığı

 İç hava kalitesi

 Isıl konfor

 Gürültü faktörü

 Çevre faktörü gibi kriterler göz önünde bulundurulur.

6.1.2. Ofis Binalarında Klima Seçimi

 İç dekorasyon

 Havalandırma kabiliyeti
 Binanın kullanımı

 Kat bazında bağımsız sistem

 Ses, ,yer kaybı, işletim kolaylığı
 Radyatörle ısıtma

 Üst kottan soğutma

 Yatırım maliyeti
 İşletmesi kolay
 Esnek sistem

 Enerji maliyetleri paylaşımı

 Servis ve filtre değişimi
 Mevsim geçişleri
 Kullanım saatleri
 Hava hareketi

 Havalandırma kabiliyeti gibi faktörler dikkate alınmalıdır.

6.1.3. Banka Şubeleri Klima Seçimi

 Havalandırma

 İdeal ısıtma -soğutma
 En az servis ve bakım
 Tam emniyet

 Kullanım kolaylığı

 İşletme esnekliği

 Yüksek konfor, sessizlik

 Düşük maliyet

 İklim koşullarına uygunluk

 Mimariye uyum-estetik
 Ek maliyet

 Tozdan korunma

 Özel hacimler

 Kanallı ısı pompası split cihazlarla 12ay havalandırma, ısıtma, soğutma  WC, arşiv, kasa odalarında aspirasyon

 Jeneratör odasından egzost

 Sistem, UPS, ATM odalarından egzost yapılmaz  Uzaktan kumanda imkanı

 Kapılardan yoğun hava kaçışı faktörler dikkate alınmalıdır.
64

6.1.4. Sinema, Tiyatro, Konser Salonları Klima Seçimi

 Kışın soğutma ihtiyacı olabilir, kış kiti mutlaka bulunmalıdır  Isıtma da hava ile yapılıyorsa dönüş alt kottan yapılmalıdır  Kışın taze hava ile soğutma yapılabilir

 Ses sinema için kritik değildir, tiyatro için kritik bir parametredir.

 Üfleme havaları ışık yoğunluğuna göre dağıtılmalıdır (sahne aydınlatma yükü)

 Doluluk oranı sinemalarda önemlidir. Tiyatrolarda genelde tam dolar

v.b.faktörler dikkate alınmalıdır.

6.1.5. Süper Marketler Klima Seçimi

 Süper market büyüklüğü ve yapısı sistem parametrelerini belirler

 Isı kazanç ve kayıpları giriş kapıları ve çevresinde meydana gelir. (hava perdesi,
rüzgarlık)

 İki veya üç kademeli çatı tipi paket veya kanallı split klimalar.  Soğutucu dolapların soğutma etkisi

 Taze hava miktarı20-30m3 /h kişi v.b.faktörler dikkate alınmalıdır.
6.1.6. Lokantalar, Kafeler, Barlar Klima Seçimi

 Yemek kokusu, yoğun insan, sigara dumanı  Değişken ısıl yükler

 Isıl yükler fazla ve belirgin gizli ısı kazancı  Kapılardan yoğun hava kaçışı

 Kişi başına taze hava ihtiyacı 50-70m3/h

 İnsanlardan gelen ısı kazancı:100kCal/h

 Aydınlatmadan gelen ısı kazancı:25Watt/m2

 Taze hava mutfağa ayrıca beslenmelidir. Lokanta bölümünden emilmesi hijyen
nedeniyle istenmez

 Davlumbaz egzost debileri çok yüksek olabilir, taze hava bağlantısı olan

davlumbaz kullanılmalıdır.

 Sigara dumanı yoğun olacağından egzost tavandan, cihaz dönüşü ise alt kottan

yapılmalıdır.

 Salata barı, servis masası gibi yerlerden lokal egzost yapılmalıdır v.b.faktörler

dikkate alınmalıdır.

6.1.7. Konutlar, Yaşam Mahalleri Klima Seçimi

 Işınım ile ısı kazançlarının en fazla olduğu pencereler, kış bahçeleri,cam çatı
kaplamaları (Atrium aydınlatma v.b.)

 Batı ve doğu yönlerinde ışınımın etkisi fazladır. Güney bölümünde az,kuzey

bölümünde ihmal edilebilir.

 Yatak odalarının ısı kazançları daha düşük alınabilir.  Kullanım saatleri ve amaçları

 Enerji tasarrufu ve konfor

65

 Yönleri batı-doğu veya kullanım zamanları farklı olan mahaller birbirinden

bağımsız düşünülerek uygulanmalıdır.

 Çok katlı yapılarda merdiven boşluklarına hava üflenmeli ve pozitif basınçta

tutulmalıdır.

 Özel mekanlardan egzost (banyo, WC vb.)

 Isıtma hava ile yapılıyorsa cam üzerinden cama doğru açılı üfleme yapılmalıdır.  Rüzgar, basınç ve sıcaklık etkisiyle hava kaçışı

 Konutlarda genellikle dönüş kanalı yapılmaz.

 Kapılarda transfer menfezi kullanılır veya kapıların altından 2-3 cm boşluk
bırakılır.

66

UYUGYULAMA FAALİYETİ

GULAMA FAALİYETİ

Mekana uygun klima seçimini yapmak.

İşlem Basamakları

 Klima sistemi uygulanacak bir mekan seç.  Mekanın hacmini hesapla.

 Mekanın kullanım amacını belirle.

 Mekanın yapısını ve işverenin isteklerini
belirle.

 Mekanın ısı kazançlarını belirle.

 Mekana uygun klima kapasitesini hesapla.  Kapasiteye ve diğer faktörlere uygun
klima sistemini seç.

67
Öneriler

 Klima sisteminim yerleştirilme yeri
insanları rahatsız etmemelidir.

 Mekanın kullanım süreleri de dikkate

alınmalıdır.

 Servis ve bakım kolaylığını dikkate al.

 Mekana uygun iç hava kalitesini dikkate
al.

 Gürültü ve çevre faktörünü dikkate al.  Hava kaçış miktarını dikkate al.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.
1. Ekonomik olarak değerlendirildiğinde pencere tipi klimalar en uygun fiyatlı

çözümlerdir.

2. Gereğinden küçük cihaz seçilmesi halinde ise cihazımız sürekli çalışır ancak ortam

sıcaklığını istenen düzeye getiremez.

3. Keşif ve montajı yapacak kişinin firma eğitimi almış profesyonel yetkili servisi olması

gerekmez.

4. Banka şubelerinde pencere tipi klima sistemleri kullanılmalıdır

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

68

MODÜL DEĞERLENDİRME

MODÜL DEĞERLENDİRME

PERFORMANS TESTİ(YETERLİK ÖLÇME)

Modülün Adı Klima çeşitleri ve seçimi Modül Eğitimini

Konu Klima çeşitlerini bilmek ve Alanın:

seçimlerini yapabilmek

Amaç Klimaları tanımak ve Mekana uygun Adı ve Soyadı

klima seçimlerini yapabilmek.

AÇIKLAMA: Bu faaliyeti gerçekleştirirken aşağıdaki dereceleme ölçeğini bir arkadaşınızın doldurmasını isteyiniz. Sadece ilgili alanı doldurunuz.

Aşağıda listelenen davranışların her birinde öğrencide gözleyemedi iseniz (0), zayıf

nitelikte gözlediniz ise (1), orta düzeyde gözledi iseniz (2) ve iyi nitelikte gözlediniz ise

(3) rakamının altındaki ilgili kutucuğa X işareti koyunuz.

1

2

3

4
5

6
7

8

9

10

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR

İşe zamanında başlama

İş elbiselerini giyme

İş için kullanılacak takımları hazırlama.

Yapılacak işin içeriği hakkında kısa bilgi sahibi olma. Klima ve çeşitlerini tanımak

A)Split klima çeşitlerini tanıyor musunuz?

B)Pencere tipi klimaları ve kullanıldığı yerleri sayabilirimsiniz?

BTU hesap yöntemiyle kapasite hesabı

A)Verilen mekanın BTU hesabını yapabilirimsiniz? Klimaların teknik özelliklerini yorumlamak

A)Split klima çeşitlerinin teknik tablolarını yorumladınız mı?

B)Pencere tipi klimanın teknik tablosunu yorumladınız mı? Klimalarda ısıtma ve soğutma işlemi

A)Klimalar nasıl soğutuyor öğrendiniz mi?

B) Klimalar nasıl ısıtıyor öğrendiniz mi?

Hava ve kontrol sistemlerini tanımak

A Hava kontrol sitemlerini sayabilecek misiniz?

B)Mekana uygun havalandırma ve filtre seçebilecek misiniz? Mekana uygun değerde klima seçmek

A)Mekana uygun klima kapasitesini hesaplayabildiniz mi?

B)Mekana uygun klimayı seçebildiniz mi?

DEĞER ÖLÇEĞİ

0 1 2 3

TOPLAM PUAN

DÜŞÜNCELER

………….………………………………………………………………

69

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI

1 Y

2 Y

3 D

4 D

5 D

6 D
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

1 D

2 D

3 Y
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI
1 D

2 D

3 D

4 Y
ÖĞRENME FAALİYETİ-4 CEVAP ANAHTARI

1 D

2 D

3 D

4 D
ÖĞRENME FAALİYETİ-5 CEVAP ANAHTARI

1 Y

2 D

3 D

4 D

5 D

70

ÖĞRENME FAALİYETİ-6 CEVAP ANAHTARI

1 D

2 D

3 Y

4 Y

71

ÖNERİLEN KAYNAKLAR
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
 Klima üreticilerinin hazırlamış olduğu kataloglar  Klima üreticilerinin web siteleri

72

KAYNAKÇA

KAYNAKLAR

 Klima Tüketici El Kitabı (Adana ve Mersin ileri için hazırlanmış)

 Soğutma ve İklimlendirme Cilt-1ve Cilt-2 M.E.B.Yayınları, Ankara, 1994.  Termo Klima Dergisi Klima Tüketici El Kitabı

 DemirDöküm Klima Sistemleri Katalogu  Isısan Klima Genel Bilgiler Kurs Notları  klimaci.com.tr web sitesi

 alarko-carrier .com.tr web sitesi

 Toshıba Klima Sistemleri Katalogu

 Arçelik Klima Sistemleri Katalogu

 Bosch Klima Sistemleri Katalogu

 Alarko Klima Sistemleri Katalogu

 Daıkın Klima Sistemleri Katalogu

 Alarko Carrier Klima Sistemleri Katalogu

73