Bilgisayar Nelerden Oluşur
Yüklə 372,58 Kb.
|
BİLGİSAYAR NELERDEN OLUŞURBilgisayarlar modüler olarak geliştirilebilen aletlerdir. Bir bilgisayarın içinde farklı görevler üstlenmiş bir çok farklı elektronik kart yer almaktadır. Bu kartların hızları markaları özellikleri tüm sistemin performansını etkiler. Elektronik kartlar işlemci Ram ve diğer görevli kartları üzerinde barındıran ev sahibi anakart üzerine yerleştirilirler. Çevre kartların anakartla haberleşmesi için anakart üzerinde bazı standart iletişim yuvaları bulunmaktadır. Bunlardan en eskisi olan ISA slot yuvaları en yaygın olarak kullanılanıdır. ISA slotlar 386 işlemcili anakartlarda bile bulunmaktadır. ISA standardı 16 bitlik kapı olup genelde modem ses kartı, TV kartı, Ethernet kartı ve bazı eski ekran kartlarının yerleştirilmesi için kullanılır. Daha sonra geliştirilen ve şu anda hiçbir anakart üzerinde bulunmayan VESA slot yuvaları ise 32 bit iletişim kapılarıdır. Bu yuvalar 486 işlemci anakartlarında bulunurlar. Artık kullanılmayan 486 işlemcilerle beraber piyasadan kalktılar. Günümüzdeki çevre kartı yüksek hızı ve performansı için tercih ettiği PCI yuvalar 64 bit veri yolludurlar. Bu yuvalara ekran kartı Ethernet kartı ses kartı, TV kartı gibi birçok kart takılabilmektedir. Bu kartlar eski ISA kartlardan daha az yer kaplarlar. Yeni geliştirilen AGP portu ise yeni nesil Pentium II işlemcili anakartlarda yer almaktadır. AGP yeni ve hızlı ekran kartları için tasarlanmış bir yuvadır. NETWORKNetwork Nedir: Network birbirine kablolarla bağlanmış server, printer, pc, modem gibi birçok haberleşme ekipmanının en ekonomik ve verimli yoldan kullanılmasıdır. Network insanların bireyselce değil, ortak çalışmalarını sağlar. Network, veri, yazılım ve ekipman paylaşımıdır. Küçük bir ağ iki bilgisayardan oluşabileceği gibi, büyük bir ağ binlerce bilgisayar, fax-modem, cd-rom sürücü, printer ve bunun gibi ekipmanlardan oluşabilir.
Network zaman ve para kazancı sağlar. Başarı için işletmenin sadece ofis içinde değil, tüm dünya ile haberleşmesi gerekir. Paylaşım söz konusu olduğundan donanım tüm personel tarafından kullanılabilir, her bir birey için ekstra printer, modem, disk ünitesi gerekmez. Internet erişimi de bir ağ üzerinde paylaştırılabilir. Network Nasıl Çalışır: Ethernet en genel networking sistemidir. Ethernet standartlarıyla birlikte gelmiştir. Ethernet ağından gönderilen tüm mesajlar diğer bir ekipmanın alabileceği standart kodlardan oluşur. İlk olarak XEROX tarafından bulunmuş ve daha sonra DEC, Intel ve XEROX tarafından formulize edilip belirli metotları kullanıp saniyede 10 Mbit veri transfer edebilen bir sistem olarak ortaya çıkmıştır. Network Topolojileri: Üç çeşit network yapısı vardır. Bunlar “star”, “bus” ve “ring” topolojileridir. Star ve Bus mimari en çok kullanılanlarıdır. Star Yapı: Adından anlaşılabileceği gibi yıldız mimarisindedir. Yani yıldızın merkezinde bir hub veya switch, bunlara bağlı olan tüm noktaları birbirine bağlar (UTP kablo ile). Kablonun bir ucu network adaptör kartına bağlı iken, diğeri hub veya switch’e takılır. Star Network ün Avantajları: Ekonomik kabloluma Hızlı kurulum Kolay genişletilebilirlik Switch veya bridge ile genişletilmesi network performansını arttırır. Bağlantıda meydana gelebilecek kopukluk , tüm ağı etkilemez . Hub’a yapılan bağlantılar hub üzerindeki bağlantıların durumunu gösteren ışıklar sayesinde durumları anlaşılır ve arıza tespiti kolaylaşır. Dezavantajları: Hub ile hub arasındaki bağlantıyı sağlayan kablonun uzunluğu 100m yi geçemez. Bus Yapı: Bus yapı, omurga yapı olarak ta adlandırılır. Ağ üzerindeki tüm node’lar tek bir hat üzerindedir. Veri bu node’lardan geçerek istenilen node’a ulaşır. Ağ bağlantısı tek bir koaksiyel kablo ile yapılır. Bu kablonun uçlarına BNC denilen konnektörler bağlanır. Bus Yapının Avantajları: Güvenilir kablo kullanır (koaksiyel kablo). Basit network genişlemesi sağlar. Hub veya benzeri merkezi ağ ekipmanı gerektirmez. Dezavantajları: Standartları 30 node’tan fazlasına izin vermiyor. Ağın toplam uzunluğu 185 mt.’yi geçemez. Herhangi bir node’un bağlantısının kesilmesi tüm ağı etkiler. Arıza tespiti zor.
Bilgisayarlarda bellek, mikroişlemci ve diğer çevre birimler arasında üretilen bilgilerin kalıcı olarak kalan ortama sabit disk denir. Bilgiler kalıcı olarak disketlerde de saklana bilir ama disketlerin kapasitesi ve hızı düşük olduğu için daha çok bilgi taşıma ve kopyalama için kullanılır. Sabit disklerdeki bilgilere disketten daha hızlı erişilebilir. Asbit disk vakumlu( havası alınmış ve sürtünmenin en aza indirgenmiş) bir metal kutu içerisine yerleştirilmiş disklerden meydana gelir. Sabit disk içerisinde her disk yüzeyine ait bir okuma-yazma kafası mevcuttur. Bu okuma yazma kafaları disk yüzeyine değmeyip tamamen manyetik alan mantığı ile okuma-yazma işlemi yapar. Gerek disklerin, sürtünmesi en aza indirgenmiş bir kutu içerisinde saklanması, gerekse her disk yüzeyine ait okuma-yazma kafasının bulunması bilgilere erişim açısından çok önemli bir hız kazandırmaktadır. Aşağıda çeşitli marka/model sabit disklerin hızları ve transfer hızları verilmiştir. MARKA KAPASİTE HIZ (ms) Transfer Oranı(KB/sn)
Sabit diskler ayrıca kafa, sektör ve silindir sayılarına göre de ayrılmaktadır. Bir sabit disk kullanıldığı işletim sistemine uygun olarak formatlandığında silindir denilen bölümlere ayrılır. Disklerin her bir yüzündeki silindir parça adı iz olarak adlandırılır. Her bir iz şekilde görülen eşit paçalara ayrılmıştır. Bu parçalara sektör adı verilir. Her bir sektör 512 byte’tan oluşur. Sabit disk, bilgileri sektör ve track’lara göre düzenler. Sabit Disk Nelerden Meydana Gelmiştir: Alüminyum, alüminyum magnezyum bileşeni üzerine nikel ve fosfordan bir ara tabaka etlenmiştir. Bu yapının üzerine manyetize edilmiştir. 50 ile 100 nanometre kalınlığında ferro manyetik bir tabaka eklenir. Son olarak bu manyetik tabakayı koruyan ince bir film tabakası kaplanır. İzler, Sektörler Ve Manyetik Kafalar: Diskler ve hard diskler arasında çok büyük farklılık olsa da, temeller eşittir. Veriler; manyetik desenler şeklinde ve dairesel olarak diskler üzerine yazılırlar. Bu dairelerden her biri iz adını alır ve eşit büyüklükteki sektörlere ayrılır. Manyetik kafa; diskin dış kenarından merkezine doğru hareket eder. Bunu yaparken, istenilen bilgilerin üzerinde bulunduğu izde durur ve aradığı sektörün diskin dönmesi esnasında altından geçmesini bekler. Verileri diskteki, biz ize sırayla tüm disk çevresinde bir tur tamamlayacak şekilde mümkünse de, bu yöntem kullanılmamaktadır. Bunun yerine, bütün diskteki veya hard diski pasta dilimlerini andıran kısımlardan oluşan izlere ayırmak tercih edilir. Bu kısımların her birine sektör adı verilir. Böylece, bozuk bir alandan dolayı tüm izin kullanılmaz bir hale gelmesindense, tek bir sektörün kaybedilmesi yeğlenmiştir.
DOS işletim sistemi 512 Byte’lık sektör büyüklüğünü, disketlerde olduğu gibi hard disklerde de kullanılır. Tabi ki, bir diskin dışına yakın olan izler daha uzun olurlar ve fiziksel olarak daha fazla veri içerirler. Ama bu, mantıksal olarak içerdikleri veriler ve diğer izlerden daha fazla değildir. Bazı sürücülerde sektör sayısı izden ize farklılıklar gösterir. Örneğin “Plus Development Corporation” şirketi 40 MB’lık hard disklerde en içteki izlere 28 sektör sığdırırken, en dıştaki izlere 34 sektör sığdırmaktadır. Bu durumda, izlerden fiziksel olarak arta kalan sektörler, elektronik olarak bir sonraki ize aitmişler gibi kodlanır. Böylece DOS her izin eşit sayıda sektörlerden meydana geldiğini zanneder. Sabit Diske Bilgi Okutmak Ve Yazdırmak: Sabit diske bilgi yazımı için kafalar medyanı kutuplarını ters çeviren bir manyetik alan uygular. Okuma sırasında ise yapılan kutupların değişimini tekrar algılamaktadır.Okuma ve yazma kafası fotolitografik film tekniğiyle üretiliyor ve manyetik direnç etkisiyle çalışıyor. Sabit disk okuma ve yazma işlemini sonlandırdığında kafalar alınan enerji yardımıyla park konumuna gelir. Park alanının yüzeyi kafaların oturumu için frenlenmiştir(Eski HDD’ da). Okuyucu kafadan gelen andaki veriler dijital verilere dönüşür. Bu yöntem eski disklerde kullanılan sinyal dönüştürücü detektörlerden çok daha verimlidir. Sabit diskin sektörü verilerden başka actuatörün kafayı doğru yere çekmesi için gerekli servo bilgiler ve mekanizmalarına da sahiptir. Kodlama işlemi seri haldeki sıfır ve birleri yani veriyi kutup değişimlerinde aktarmaktadır. Bu 0 ve 1’lerin kesin sayısı RLL( Sınırlı Aktarım Uzunluğu) ile tespit edilir. RLL de minimum 1 maksimum 7(0) gelebilir. Böylece birim alan üzerine daha fazla bilgi depolanabilir. Disklerde yazma ve okuma işlemleri sonuç olarak mekanik bir işleme dayanır. Bu mekanik hareketler nedeniyle meydana gelen beklemelerde veri bir ara bellekte dalgalanır. Sabit Disk Arabirim Standartları: Yeni alınmış bir sabit disk sisteminize uymayabilir. Çünkü çeşitli sabit disk arabirimleri vardır. Bu standartlar ST-506, ESDI, SCSI, IDE, EIDE, Fast SCSI, Wide SCSI ve Ultra SCSI dır. ST-506 : 8080 – 8086 makinelerde kullanılmış olan standarttır. ST-506 oldukça yavaş çalışır. En olumsuz tarafı tek bir disk bağlayabilmenizdir. ST-506 herhangi bir slota bağlayarak kullanabilirsiniz. ESDI (Enhanced Small Device Interface) : Yani Geliştirilmiş Küçük Aygıt Arabirimi, sabit disk arabirim standartlarının ikincisidir. ST-506 ya göre daha hızlıdır. Daha gelişmiş bir elektronik yapıya sahiptir. SCSI (Small Computer System Interface) : Genelde Windows NT ve Unix ana makinelerinde kullanılır. Ancak son yıllarda PC’lerde kullanılmaya başlanmıştır. SCSI sadece sabit disk ve disket sürücü arabirimi olmayıp aynı zamanda CD sürücü, optik okuyucu, gibi aygıtları da destekleyebilen bir arabirimdir. Bir SCSI arabirimi aynı anda 7 aygıtı denetleyebilir. İlk iki arabirimden çok daha hızlıdır. IDE (Intelligent Drive Electronic) : PC’lerde en yaygın kullanılan arabirimdir. Genellikle anakart üzerindedir. Üzerinde iki seri, bir paralel port, bir disket sürücü arabirimi ile birlikte birde IDE arabirimi bulunur. Şu anda üretilen anakartların çoğunda bir IDE kontrolcüsü bulunmaktadır. EIDE (Enhanced IDE) : Gelişmiş bir sabit disk arabirimidir. IDE arabirimindeki sınırlamaları ortadan kaldırmıştır. EIDE ile 528 MB kapasite sınırı ortadan kalkıyor. Dört tane IDE aygıtının bağlanabilmesini sağlıyor. Veri transfer hızı da IDE’ye göre artmış durumda.Yeni işletim tipleri, PIO Mode’lar (PIO=Programmed I/Q), hızı EIDE sabit disklerin bağlantısı nı olanaklı kılıyor. PIO Mode saniyede 11,1 MB, PIO Mode 4 ise saniyede 16,4 MB veri transfer hızlarına olanak sağlıyor.EIDE arabirimi kullanabilmek için, EIDE sabit diskin yanında EIDE BIOS’lu bir ana karta ihtiyacınız vardır. Pentium ana kartların hepsinde, verileri maksimum 4 sabit disk üzerinden, LBA (Logical Block Addressing) veya XCHS (Extended CHS) ile yönete bilen bir EIDE arabirimi ve BIOS vardır. Fast SCSI: Fast SCSI, hızlı sabit diskler için üretilmiş bir arabirimdir. 8 bit veri yolu genişliğine sahiptir. Fast SCSI ile saniyede 10 MB veri transfer hızına erişilebilir. Wide SCSI: Windows, NT benzeri işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmakta olan hızlı ve güvenli bir SCSI arabirimdir. Özellikle, birden fazla diske aynı anda erişebilmesi durumlarında yüksek performans değerleri sunmaktadır. Bu SCSI arabiriminde veriler, 16 bitlik veri yolu üzerinden transfer edilir. Saniyede 20 MB’a kadar veri aktarımı mümkündür. Ultra SCSI: Wide SCSI arabirimindeki hızı ikiye katlayan bir performans sunmaktadır. Ultra SCSI arabirimi üzerinden saniyede 40 MB ve üzeri veri transferi mümkündür. Bu arabirimde ayrıca SCAM (SCSI Configured Automatically) özelliği de mevcuttur. Bu özellik SCSI aygıtlara otomatik olarak SCSI ID numarası atamasını sağlıyor. Harddiskin Setupta Tanıtılması: BIOS ve ana kartlar 4 IDE sürücüyü (sabit disk yada CD ROM sürücüyü) destekler. Bunlardan ilk iki tanesi ise Secondary olarak adlandırırlar. Her çiftte öncelik planı Master, sonraki ise Slave olarak tanımlanır. Buna göre sıralama; Primary Master Primary Slave Secondary Master Secondary Slave olmalıdır. Mode seçeneğinde seçeneğin “Auto” olarak seçilmesi açılışı bir miktar geciktirse de önerilen şekildir. Çünkü BIOS Post sırasında diskin özelliğini belirleyip sistemi ona göre açabilir. Bu seçeneğin “None” olması halinde sistem sabit diski görmeyecektir. İlk seçimden sonra gelen parametreler sabit diskle ilgili bilgilerdir. Burada sabit diskin kafa sayısı (head), kapasitesi (size), silindir sayısı (cyls), sektör sayısı (sector) ve teknolojisi ile ilgili bilgiler yer alır.Sabit diskin otomatik olarak tanınması için “IDE Hdd Auto” seçeneğinden tanıtılması gerekir. Eğer buna rağmen otomatik olarak tanıtılma yapılmıyorsa type seçeneğinden “User” seçilmeli ve daha sonra gelen kısımlar disk üzerindeki veya kitapçığındaki bilgiler yardımıyla doldurulmalıdır. Yüklə 372,58 Kb. Dostları ilə paylaş:
|