Bilgisayar Nelerden Oluşur

YAZICILAR

PC’nin çalışması için mutlaka gereken monitör ve klavye dışında en önemli ve en çok kullanılan çevre birimi yazıcıdır (printer). Yazıcı bilgisayardaki verinin veya bilgilerin basılı bir kopyasını (hardcopy) alabilmenizi sağlar. Ancak bütün bu aygıtların kullanım amacı aynıdır. PC’nizde yaptığınız bir şeyi basmak için tasarlanmışlardır. Bunlardan biriside mürekkep püskürtmeli yazıcılardır.

Yazıcıyı PC’ye Bağlamak:

Bir yazıcıyı PC’ye bağlamanın en kolay yolu Centronics arabirimi (paralel bağlantı noktası) kullanmaktır. Ancak bir yazıcıya seri bağlantı noktasına bağlanması da mümkündür. Yazıcı PC’nin kullandığı arabiriminin aynısını kullanmalıdır.

Birçok Centronics uyumlu yazıcı vardır. Sadece (Apple gibi) birkaç üretici bu standardı kullanmaz. Seri yazıcı pek fazla yoktur, sadece seri arabirim için üretilmiş bir yazıcı biz bilmiyoruz. Ancak bazı yazıcılarda hem seri hem de paralel bağlantı noktaları vardır. Ayrıca birçok yazıcıya da seri bağlantı noktası eklenebilir.

Bir seri yazıcı almanızı önermiyoruz. Eğer grafik basmak istiyorsanız nispeten yavaş veri aktarma hızı uzun baskı sürelerine sebep olur. Mevcut yazıcınıza seri arabirim eklemenizi de önermiyoruz. Paralel arabirim sadece yüksek veri aktarma hızı sağlamaz aynı zamanda yazıcınız için alacağınız seri arabirimden daha ucuzdur.

Arabirimler arasında pek fark yoktur. Hemen hemen her arabirim PC’nizle çalışır. Ancak baskı yöntemleri ve diğer yazıcı özellikleri çok değişir.
Yazıcının Kalitesini Etkileyen Faktörler:

a)Baskı Kalitesi: Son baskı kalitesi birçok faktöre bağlıdır. Baskı kalitesi sıklıkla yazıcının çözünürlüğüne eşittir. Bu terim belirli bir aralığı basılabilecek nokta sayısını ifade eder ve genellikle DPI (dos Per Inch / Inch Başına Nokta Sayısı) olarak belirtilir. Değişik baskı yöntemleri erişilebilen çözünürlükler 75 DPI’dan 400 DPI’a kadar değişir; bazı durumlarda 600 DPI mümkündür.

b)Çözünürlük: Ne var ki çözünürlük bir grafik çatısının kalitesi hakkında güvenilir bir kriter değildir. Genellik kağıt üzerinde belirtilen çözünürlüğe erişilemez. Örnek olarak nokta matrisli bir yazıcı 360 DPI çözünürlüğe ulaşabilir. Ancak iğnelerin kalınlığı yan yana noktaların örtüşmesine sebep olur ve iki nokta artık ayırt edilemez. Çok kalın veya fazla mürekkepli bir şerit aynı sonucu doğurabilir. Ayrıca yüksek çözünürlüklü bir yazıcı kafasının yazıcının sürücü mekanizmasındaki hassasiyetsizlikleri düzeltmesi mümkün değildir.

c)Yoğunluk: Yazıcı kalitesini belirleyen bir başka faktör sık sık gözden kaçırılır. Bu bir yazıcı ile elde edilebilen yoğunluktur (koyuluk). Lazer baskı yönteminde olduğu gibi bazı baskı yöntemleri mürekkep veya toner azalsa bile aynı baskı yoğunluğunu korurlar. Diğer yöntemlerde, özellikle mürekkepli şerit kullananlarda mürekkep kullanıldıkça azaldığından baskı yoğunluğu düşer. Bu özellik nokta matrisli bir yazıcı ile grafik basarken belirgindir.

d)Yazı Tipi Çeşidi: Her yazıcıda değişik boyutlarda da basılabilen yerleşik (built-in) yazı tipi (font) vardır. Gariptir ama daha pahalı yazıcılarda çok yazı tipi yoktur. Bu durumlarda daha ucuz yazıcılar standart olarak bulunan yazı tipi seçeneklerine sahip olabilmek için kendileri de pahalı olan ek yazı tipi kartuşları almanız gerekir.

e)Yazı Tipi Eklemek: Bir çok yazıcı da ek yazı tiplerine erişebilmenin daha ucuz bir yolu vardır. Bu yöntemde yazı tipleri PC’den aşağıya yüklenir (download). Özel bir yazılım yazıcınıza yeni karakterleri “öğretir”. Bütün değişik yazı tiplerini nokta matrisli, mürekkep püskürtmeli (inkjet) ve lazer yazıcılara yüklenen ücretsiz dağıtılan (shareware) bir çok program vardır. Ancak bazen bu yazılımları kullanmak için yazıcınızın belleğini genişletmeniz gerekir. Yazıcınıza bağlı olarak bu her zaman mümkün olmaya bilir.

f)Yazı Tipi: Windows veya GeoWorks Ensemble gibi grafik kullanıcı arabirimleri ek yazı tiplerine erişmek için başka bir yol daha sunarlar. Bu sistemler yazıcıyı bir metin aygıtı olarak kullanmak yerine basılı kopyalarını saf grafik görüntüler olarak üretirler.

Ne var ki bu çıktıları basmak normal metin çıktılarını basmaktan daha uzun sürer. Ancak bu aynı zamanda ölçeklenebilen daha fazla yazı tipi seçimine olanak sağlar. Bu yöntemle basit, ucuz yazıcılar dahi hatta 9 iğneli nokta matrisli yazıcılar bile şaşırtıcı derecede iyi sonuçlar vermektedir.

Yazıcı Seçimi:

Yeni bir yazıcı almaya karar verdiğinizde önünüzde ilk bakışta zor ve zahmetli bir seçim var gibi görünür. Bilgisayar dergilerinin hem reklam sayfalarında ve yeni ürün tanıtan sayfalarında hem de test yazılarında çok sayıda seçenekle karşılaşırsınız. Satın almaya gittiğinizde de raflarda çok sayıda ürünle karşılaşabilirsiniz ve kafanız karışabilir. Eğer bir Lazer yazıcı alacaksınız, aslında hangi Lazer yazıcıyı alırsanız alın yazıcının genel uyumluluğu, esnekliği ve baskı kalitesi sizi memnun eder. Yazıcılardaki baskı teknolojisinin PC’lerdeki gibi hızlı değişmediğini ve yazıcı fiyatlarının tutarlı olduğunu göz önünde bulundurursanız seçim yapmanın ne kadar kolay olduğunu anlarsınız. Asıl iş ihtiyacınıza uygun yazıcı tipini ve modelini seçmektir. Yazdırdığınızın bir kopyasını almak istiyorsanız Nokta Vuruşlu bir yazıcı almanız gerekir. Çünkü nokta vuruşlu yazıcılar karbon kağıdı ile baskı çoğaltma imkanını verirler. Diğer yazıcılarda bu avantaj yoktur. Yazıcı ile baskı yapmayı eğlenceli bir hale dönüştürmek istiyorsanız, tişörtlere transfer baskı yapıp, zarf, kese kağıdı, poster ve tebrik kartı gibi baskılar yapmak istiyorsanız, bütün bunları ancak Mürekkep Püskürtmeli yazıcı ile yapabilirsiniz. Gerçektende kişisel yazıcılar pazarında Mürekkep Püskürtmeli yazıcılar renkli baskı yapabildikleri için daha fazla tercih ediliyorlar. Ama renkli basılmış belgelerin cazibeli görünümünden Lazer yazıcılar baskı maliyeti daha ucuz ve daha iş üreten, bu yönleriyle de asla hafife alınmaması gereken seçenekler. Hele iş yerlerinde kullanılacaklarsa hızlı baskının ne kadar önemli olabildiğini unutmamak lazım. En yavaş Lazer yazıcılar bile çoğu Mürekkep Püskürtmeli yazıcıdan daha hızlı iş görür. Yüzlerce sayfalık bir belge bastıracak olduğunuz zaman Mürekkep Püskürtmeli yazıcıya akşamdan baskı komutu verip ertesi gün çıktıları almanız gerekir. Bunun yanında cihaza toplam sahip olma maliyetini hesaplamak gerekir. Hep yapılan bir benzetme vardır. Bir çamaşır makinesinin kullanım ömrünü ortalama on yıl kabul edersek bu süre içinde yaptığınız deterjan harcaması makinenin kendi maliyetini geçer. Mürekkep Püskürtmeli yazıcılarda pahalı ve sık değiştirilen bir kartuş kullanırsanız size daha pahalıya mal olacaktır. Lazer yazıcıya basılmış bir sayfanın ortalama maliyeti en fazla on-on beş bin lira civarındadır. Yani satın alırken ödediğiniz bir miktar fazla parayı size dolaylı olarak geri ödüyor.

Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar:

Mürekkep püskürtmeli yazıcılar da nokta matrisli yazıcılardır. Ancak bu yazıcılar mürekkepli şerit kullanmazlar. Resmi oluşturabilmek için vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Termal mürekkep teknolojisinin temelinde Drop-on-demand tekniği yatar. Söz konusu teknik, mürekkebin devamlı akması yerine gerektiğinde akıtılmasını ve kağıt üzerinde uygulanmasını sağlar. Termal mürekkep püskürtme tekniğinin ana hat elemanlarından birisi, değiştirilebilir mürekkep kartuşunun üzerinde bulunan baskı kafasıdır. Bu kafa üzerinde, insan saçının yarısı kalınlıkta çok sayıda delik bulunur. Yazıcı kafası kağıda değmez. Yazma kafaları delikli matrislerden oluşan yazıcılardır. İğneler matrisinden oluşan nokta vuruşlu yazıcılardan temel olarak ayrılırlar. Bu yazıcıların yazma kafasının ardında mürekkep içeren hazne bulunur. Bu hazneye kartuş adı verilir. Kartuştaki mürekkep manyetize edilebilir. Bilgisayardan gelen komutlara bağlı olarak haznenin belli bölgeleri manyetize edilir. İçerideki sıvı mürekkep, bu bölgelere denk düşen deliklerden dışarı püskürtülür. Püskürtülen mürekkep kabarcığı doğrudan kağıt üzerine yapışır. Mürekkebi kafadan ileriye doğru püskürtmek için iki yöntem kullanılır: Isıl kabarcık püskürtme (thermel buble jub) ve piezoelektrik yöntemleridir.

Isıl kabarcık püskürtme (thermal buble jub): Her bir deliğin arasında bulunan ateşleme hücreleri yüksek frekanslı elektrik akımı tarafından 330 Celcius dereceye kadar ısıtılarak bir baloncuk oluşturulmasını sağlar; bu baloncuk mürekkebi delikten iterek ve mürekkep kağıt üzerine püskürtülür. Isı kaynağı kapandığında ateşleme hücresi ve delik yeni bir damlacık püskürtmek için hazırlanır. Böylece her bir delikten binlerce ateşleme çevrimi yapılır.

Piezoelektrik: Bu yöntem mürekkebi ısıtmak yerine mürekkebi püskürtmek için püskürtücü ağzının tümünü ani olarak daraltır. Piezoelektrik olay nedeniyle bazı kristallere bir elektrik gerilimi uyguladığında kristal büzülür. Bunun için her püskürtme ağzına elektriğe duyarlı bir mürekkep kullanıldığından mürekkebin püskürmesinin kolaylıkla kontrol edilmesini sağlayan bir piezoelektrik kristal yerleştirilmiştir. Bu yöntemde saniyede binlerce mürekkep damlasının püskürtülmesine olanak sağladığı için yeteri kadar yüksek baskı hızlarına ulaşır.

Her iki sistemle de 200 CPS’lik baskı hızlarına ulaşılabilir. Buna göre birçok mürekkep püskürtmeli yazıcı bir sayfayı yaklaşık 20 saniyede basar. Püskürtmeli yazıcılarda bulunan tampon bellek 16 KB ile 512 KB arasındadır.

Renkler:

Yazıcılar tıpkı matbaalar gibi CMYK renk modeli ile çalışırlar. Bu model monitörlerde kullanılan ve RGB (kırmızı, yeşil, mavi) adı verilen modelden farklıdır. CMYK’da turkuvaz, mor, sarı ve siyah renkler karıştırılarak bütün renkler oluşturulur. Renkli ofset baskının standardı budur. Dört ana rengin mürekkepleri karıştırılarak yapıldığı için dört renkli baskıda denilebilir. Termal boya sistemi ile çalışan pahalı yazıcılarda bu renkler birbirinin üstüne basılarak karışmaları sağlanır. Monitörünüz ile yazıcınızın farklı renk modelleri kullanıyor olması bazen hayal kırıklığı yaratabilir. Ekranda gördüğünüz renklerin aynısını çıktı olarak elde edemeye bilirsiniz. Ekranınızda gördüğünüz bir parlak sarı rengi aynı parlaklıkta bastırmanız mümkün değil. Üstelik bunun sebebi yazıcıda değil. Kullandığınız grafik programında bastıracağınız resmin formatı CMYK’ya çevirerek en azından ne çıktı alacağınızı görüp hayal kırıklığını önlemiş olursunuz. Bunun yanında ucuz yazıcılarda dört renk yerine üç renk kullanılır. Siyah mürekkep kullanılmaz. Yazıcı siyah rengi kalan üç rengi karıştırarak elde eder. Üç renk baskı yapan yazıcılarda gerçek ve koyu bir renk elde etmek mümkün olmuyor.

Genel kanı, renkli çıktıların bir zarfa saklanarak güneşten, ışıktan korunması gerektiğidir. Mürekkep formülünü yapan kimyacılar henüz solamaya karşı kesin bir çare bulamadılar. Ama eski mürekkeplerle karşılaştırılırsa yazıcınızda kullandığınız mürekkep solmaya sanılandan çok fazla dayanıklıdır.