Ülkeler İtibariyle İthalat (İlk 20 Ülke)
Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere Hırvatistan’ın 2009 yılında en fazla ithalat yaptığı ülke % 15 payla İtalya olmuştur. İthalat yapılan ülkeler arasında ikinci sırada yer alan Almanya’nın payı % 14, üçüncü sıradaki Rusya’nın payı ise % 9 olarak geçekleşmiştir. Türkiye Hırvatistan’ın ithalat yaptığı ülkeler arasında yaklaşık % 1 payla 18. sırada yer almaktadır.
Sıra No
|
Ülkeler
|
2008
|
2009
|
Değişim
|
Pay
|
(1000 $)
|
(1000 $)
|
(%)
|
(%, 2009)
|
1
|
İtalya
|
5.258.688
|
3.272.243
|
-38
|
15
|
2
|
Almanya
|
4.115.890
|
2.863.028
|
-30
|
14
|
3
|
Rusya
|
3.200.867
|
2.006.431
|
-37
|
9
|
4
|
Çin
|
1.885.833
|
1.441.457
|
-24
|
7
|
5
|
Slovenya
|
1.712.495
|
1.212.837
|
-29
|
6
|
6
|
Avusturya
|
1.509.195
|
1.063.023
|
-30
|
5
|
7
|
Macaristan
|
976.526
|
688.061
|
-30
|
3
|
8
|
Fransa
|
1.000.572
|
631.269
|
-37
|
3
|
9
|
Bosna-Hersek
|
819.375
|
567.448
|
-31
|
3
|
10
|
A.B.D.
|
625.474
|
539.083
|
-14
|
3
|
11
|
İsviçre
|
440.399
|
470.493
|
7
|
2
|
12
|
Polonya
|
600.063
|
426.020
|
-29
|
2
|
13
|
Hollanda
|
536.161
|
425.007
|
-21
|
2
|
14
|
Çek Cumhuriyeti
|
631.313
|
424.122
|
-33
|
2
|
15
|
İngiltere
|
580.582
|
367.760
|
-37
|
2
|
16
|
İspanya
|
475.304
|
342.098
|
-28
|
2
|
17
|
Belçika
|
310.656
|
309.832
|
0
|
1
|
18
|
Türkiye
|
477.033
|
304.347
|
-36
|
1
|
19
|
Japonya
|
439.566
|
287.200
|
-35
|
1
|
20
|
Sırbistan
|
428.151
|
281.492
|
-34
|
1
|
LİSTE TOPLAMI
|
26.024.143
|
17.923.251
|
-31
|
85
|
TOPLAM
|
30.726.987
|
21.202.637
|
-31
|
100
|
Kaynak: Hırvatistan İstatistik Ofisi
Hırvatistan’ın ithalat yaptığı ülkelerin ayrıntılı listesi Ek 4’de yer almaktadır.
TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLER
Genel Değerlendirme
Ülkemiz ile Hırvatistan arasındaki coğrafi yakınlığa karşın, ticari ve ekonomik ilişkilerimiz potansiyelinin oldukça altında seyretmektedir. Ülkemiz ürünlerinin Hırvatistan pazarındaki payı % 1 seviyesinde bulunmaktadır. Türkiye Hırvatistan’ın ithalatından ve ihracatından %1 pay almakta ve ithalatında 18. ve ihracatında 15. sırada yer almaktadır.
Ülkemiz ile Hırvatistan arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması 13 Mart 2002 tarihinde imzalanmış ve 1 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anlaşmaya uyarınca Türkiye, Hırvatistan menşeli tüm sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergilerini Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırmıştır. Hırvatistan ise, Türkiye menşeli sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini üç liste temelinde belirlenen ürün grupları itibariyle, 2004, 2005, 2006 ve 2007 yılına kadar kademeli olarak sıfırlamayı kabul etmiştir. Bu listeler dışında kalan ürünlerdeki vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte kaldırılmıştır.
Tarım ürünleri bakımından ise, gerek Hırvatistan’a yönelik fiili ihracatımızın kompozisyonu, gerekse genel ihracat kapasitemiz dikkate alınmak suretiyle, önemli ürün ya da ürün gruplarının taviz listemize dahil edilmesi sağlanmıştır. Diğer bir ifade ile, pazara giriş kolaylıkları temin edilen ürünler ülkemizin ihracat şansının yüksek olduğu ürünler olup, genellikle AB ürünlerine rakip durumundaki ürünlerimizin Hırvat pazarında AB ürünleri ile rekabet edebilirliği de artırılmıştır.
Bu bağlamda, taviz temin edilen ürünler arasında, koyun ve keçi etleri, taze domates, dondurulmuş sebzeler, fındık, taze veya kuru incir, turunçgiller, karpuz, kiraz, kuru kayısı, şeker mamulleri, çikolata, makarnalar, ekmekçi mamulleri, domates salçası, konserve edilmiş meyve ve sebzeler, ketçap ve soslar ile bira sayılabilir. Hırvatistan’a taviz tanınan ürünler arasında ise peynir, elma, mısır, şeker mamulleri, çikolata, malt hülasası, makarnalar, ekmekçi mamulleri, meyve suları, soslar, çorbalar, sular, bira ve şarap vb. ürünler bulunmaktadır.
Diğer taraftan, ülkemizle Hırvatistan arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri düzenleyen anlaşmalar aşağıda yer almaktadır.
Anlaşmanın Adı
|
İmza Tarihi
|
İmza Yeri
|
RG Tarih ve No.
|
Hava Taşımacılığı Anlaşması
|
12.04.1994
|
Ankara
|
20.01.2004-25352
|
Uluslar arası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması
|
02.05.1994
|
Ankara
|
09.01.1998-23225
|
Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması
|
12.02.1996
|
Zagreb
|
09.05.1996-22631
|
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
|
12.02.1996
|
Zagreb
|
11.04.1998-23310
|
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
|
23.09.1997
|
Zagreb
|
10.05.2000-24045
|
Hırvatistan’ın Altyapısının Geliştirilmesi Hususunda İşbirliği Protokolu
|
14.05.1999
|
Ankara
|
-
|
II. Dönem KEK Protokolu
|
14.09.1999
|
Zagreb
|
28.08.2000-24154
|
III. Dönem KEK Protokolu
|
24.06.2002
|
Ankara
|
-
|
Serbest Ticaret Anlaşması
|
13.03.2002
|
Zagreb
|
27.05.2003-25120 (M)
|
Dış Ticaret İstatistikleri
Yıllar
|
İhracat*
|
Değişim
|
İthalat*
|
Değişim
|
Hacim
|
Değişim
|
Denge
|
(1000 $)
|
(%)
|
(1000 $)
|
(%)
|
(1000 $)
|
(%, Hacim)
|
(1000 $)
|
2000
|
38.214
|
325
|
23.139
|
-22
|
61.353
|
59
|
15.075
|
2001
|
8.548
|
-78
|
41.527
|
79
|
50.075
|
-18
|
-32.979
|
2002
|
9.522
|
11
|
67.982
|
64
|
77.504
|
55
|
-58.460
|
2003
|
21.279
|
123
|
124.041
|
82
|
145.320
|
88
|
-102.762
|
2004
|
72.204
|
239
|
160.015
|
29
|
232.219
|
60
|
-87.811
|
2005
|
80.559
|
12
|
252.106
|
58
|
332.665
|
43
|
-171.547
|
2006
|
64.661
|
-20
|
274.711
|
9
|
339.372
|
2
|
-210.050
|
2007
|
66.606
|
3
|
450.439
|
64
|
517.045
|
52
|
-383.833
|
2008
|
88.315
|
33
|
477.033
|
6
|
565.348
|
9
|
-388.718
|
2009 **
|
140.011
|
59
|
304.347
|
-36
|
444.358
|
-21
|
-164.336
|
Kaynak: Hırvatistan Ekonomi Odası, Hırvatistan İstatistik Ofisi
|
|
|
|
*Hırvatistan’ın Türkiye’ye ihracatı ve ülkemizden ithalatı
**2009 verileri geçicidir.
Bu bölümde yapılan değerlendirme Hırvatistan resmi rakamları esas alınarak yapılmıştır. Dış ticaret istatistikleri açısından ticarete konu ürünlerin beyan farklılıklarına bağlı olarak (mal tanımı, ticari değeri vb.) ve ülkemiz ürünlerinin diğer ülkeler üzerinden de dolaylı olarak Hırvatistan’a ithal edilmesi nedeniyle, iki ülke rakamları arasında dikkate değer farklılıklar bulunmaktadır.
Hırvatistan rakamlarına göre, 2002 yılında yaklaşık 77 milyon dolar olan iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2008 yılında 565 milyon dolara yükselmiştir. 2009 yılında global ekonomik krizin etkisiyle ticaret hacmi %21 daralmış ve 444 milyon dolara gerilemiştir. Anılan ticarette Hırvatistan 2009 yılı itibariyle yaklaşık 164 milyon dolar açık vermektedir. 2009 yılında Hırvatistan’a yönelik ihracatımız %36 daralırken Hırvatistan’dan yapılan ithalatımız %59 artış göstermiştir.
Diğer taraftan ülkemiz kaynaklı istatistiklere göre iki ülke arasındaki ticaretin gelişimine ilişkin veriler aşağıda yer almaktadır.
Yıllar
|
İhracat*
|
Değişim
|
İthalat*
|
Değişim
|
Hacim
|
Değişim
|
Denge
|
(1000 $)
|
(%)
|
(1000 $)
|
(%)
|
(1000 $)
|
(%, Hacim)
|
(1000 $)
|
2000
|
23.587
|
-
|
25.375
|
-
|
48.962
|
-
|
-1.788
|
2001
|
30.112
|
28
|
17.330
|
-32
|
47.442
|
-3
|
12.782
|
2002
|
42.872
|
42
|
9.387
|
-46
|
52.259
|
10
|
33.485
|
2003
|
35.597
|
-17
|
16.697
|
78
|
52.294
|
0
|
18.900
|
2004
|
118.060
|
232
|
35.229
|
111
|
153.289
|
193
|
82.831
|
2005
|
167.904
|
42
|
85.569
|
143
|
253.473
|
65
|
82.335
|
2006
|
213.883
|
27
|
60.557
|
-29
|
274.440
|
8
|
153.326
|
2007
|
355.520
|
66
|
76.614
|
27
|
432.134
|
57
|
278.906
|
2008
|
328.678
|
-8
|
105.665
|
38
|
434.343
|
1
|
223.013
|
2009
|
221.132
|
-33
|
107.378
|
2
|
328.510
|
-24
|
113.754
|
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı
* Türkiye’nin Hırvatistan’a ihracatı ve Hırvatistan’dan ithalatı
Ülkemiz istatistiklerine göre iki ülke arasındaki ticaret 2009 yılında 329 milyon $ seviyesine ulaşmış, dış ticaret ülkemiz lehine yaklaşık 114 milyon $ fazla vermiştir. 2009 yılında Hırvatistan’a yönelik ihracatımız, Hırvatistan’ın genel ithalatındaki daralmaya bağlı olarak, % 33 azalırken Hırvatistan’dan yapılan ithalatımız % 2 artış göstermiştir.
Dostları ilə paylaş: |