Iii. Hayot faoliyati xavfsizligi qismi

3.1.3. Boyitish fabrikalarida mehnat xavfsizligi va xavfsizlik texnikasi
Parchalovchi-saralovchi, boyitish va boshqa fabrikalarda mehnatkashlarning mehnatini muhofaza qilish parchalashda, saralashda, foydali qazilmalarni boyitishda, rudalarni hamda konsentratlarni bo‘laklashda Xavfsizlikning Yagona qoidalarini, korxonalarda ko‘mir va slaneslarni boyitish, briketlash bo‘yicha, sanitar-texnik me’yor talablarini bajarish bilan ta’minlanadi. Amaldagi qonunchilikda, mehnatkashlarda mavjud bo‘lgan, boyitish fabrikalariga ishga qo‘yilmaydigan kasalliklar ro‘yxati belgilangan. Boyitish fabrikalari ishchilari kamida yilida bir marta tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari lozim.
Xavfsizlik texnikasi bo‘yicha o‘quv va instruktaj. Ishga kirishishdan oldin yangidan qabul qilingan ishchilar xavfsizlik texnikasi bo‘yicha birlamchi instruktajdni va uch kunlik o‘quvni o‘tishlari zarur. O‘quv vaqtida ishchilar tajribali ishchilarga biriktiriladi. Komissiyaga imtihon topshirganidan so‘ng ishchilar mustaqil ishga qo‘yiladilar. Maxsus kiyim va maxsus poyafzal. Boyitish fabrikalarida ishlovchilar sog‘ligini tashqi muhit ta’siridan himoya qilish uchun belgilangan me’yor bo‘yicha bepul maxsus kiyim va maxsus poyafzal beriladi. Jihozlarning harakatlanuvchi qismlari o‘rab olmasligi uchun maxsus kiyim va maxsus poyafzal soz holda bo‘lishi lozim.
Fabrika bo‘ylab harakatlanish. Fabrika hududida harakatlanganda o‘rnatilgan belgilarga rioya qilish zarur. Fabrika bo‘ylab faqat buning uchun ko‘zda tutilgan o‘tish joylari, zinalar va maydonchalarda harakatlanishga ruxsat beriladi. Amaldagi me’yorlarda harakat jadalligiga bog‘liq holda jihozlar orasidagi erkin o‘tish yo‘laklari kengligi 0,7 m.dan 2,2 m.gacha, lentali konveyerlar o‘rtasida, ularning enini hisobga olgan holda, 0,6 dan 1 m.gacha belgilangan. zinalar kengligi 0,6 m.dan kam bo‘lishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Doimiy ishlatiladigan zinalar qiyalik burchagi 45° ortiq bo‘lmasligi, kam ishlatiladigani - 60° dan ortiq bo‘lmasligi lozim. Uzunligi 20 m.dan ko‘p bo‘lgan lentali konveyerlar ustiga o‘tish ko‘prikchalari o‘rnatiladi. To‘siqlar. 0,3 m.dan yuqori balandlikda joylashgan barcha xizmat ko‘rsatish maydonchalari, o‘tish ko‘prikchalari va zinalar kamida 1m.li suyanchiq panjaralar bilan jihozlanadi, 0,14 m. balandlikda suyanchiq panjara pasti bo‘ylab yaxlit qoqilgan bo‘ladi. Devor teshiklari, zumpflar, quduqlar va kanallar ham panjaralar bilan jihozlanadi. Jihozlarning barcha harakatlanuvchi qismlarida xizmat ko‘rsatuvchi xodim shikastlanishidan mustasno bo‘lgan mustahkam va ishonchli to‘siqlar bo‘lishi zarur. To‘siqlar ishga tushirish qurilmalari bilan berkitilgan bo‘lishlari lozim, to‘siqlar olinganda jihozlar ishga tushishiga yo‘l qo‘ymaydi.