Çocuğun beynine en iyi şekilde işitsel uyarıyı yollamak.
Dil gelişimini ilerletebilecek donanımlı bir çevre oluşturmak.
Erken teşhis
Erken teşhis
İşitme kaybına uygun cihazlandırma
Düzenli ve verimli cihaz kullanımı
Erken yaştan itibaren işitme kalıntısının
kullanılması, takip ve kontrolü.
İşitme cihazının yeterli olmadığı durumlarda erken yaşta Koklear İmplantasyon
En önemli ve birincil koşul ailedir.
İkincil koşul ise karşılıklı sözel iletişimdir.
Bir diğeri ise dinleme aktiviteleridir.
Dinleme eğitiminin de iki temel öğesini, karşılıklı sözel
iletişim (karşılıklı konuşma) ve dinleme yeteneğini
geliştiren dinleme aktiviteleri oluşturur.
İşitmeyi hedefleyen bir iletişim olmalı. (Dinle!..)
İşitmeyi hedefleyen bir iletişim olmalı. (Dinle!..)
Çocuğun dil yaşına uygun doğal bir dil kullanılarak model olunmalı.
Anlamlı bir dil girdisi sağlanmalı.
Normal konuşma tonunda ve hızında bir ses kullanılmalı.
Konuşmada ritim, melodi ve vurgu kullanılmalı, beklemeyi kullanarak çocuğun cevap hakkını kullanması sağlanmalı.
İletişim becerilerinden ortak ilgi, göz kontağı ve sıra alma sağlanmalı.
Çocuğa sözel, davranışsal yada nesnel olarak ödüllendirme yapılarak, iletişime karşı cesaretlendirilmeli.
Çocuğa sözel, davranışsal yada nesnel olarak ödüllendirme yapılarak, iletişime karşı cesaretlendirilmeli.
Normal dil gelişim sürecinin temel alınması. (Çocuğun dil yaşı dikkate alınarak)
Çocuğun mevcut dilini geliştirmek için, çocuğun kullandığı dili anlayıp, dilinde düzeltmeler ve tekrarlar yapılmalı.
Çocuğun iletişime katılımını teşvik etmek için, çocuğun ilgi alanı doğrultusunda konuşarak ve çocuğun seviyesine inerek, diyalog yavaşlatılmalı.
Ailenin, işitme engelli çocuğuna da aynı fırsatlar sağlandığında ve uygun eğitim programı ile desteklendiğinde işiten bir çocuk gibi dil öğrenebileceğine inanması ve bu inanç çerçevesinde desteklenmesi gerekir.
Ailenin, işitme engelli çocuğuna da aynı fırsatlar sağlandığında ve uygun eğitim programı ile desteklendiğinde işiten bir çocuk gibi dil öğrenebileceğine inanması ve bu inanç çerçevesinde desteklenmesi gerekir.
Karşılıklı sözel iletişim kurarken, çocuğun ilgi duyup katılabileceği, onun yaşını, zihinsel, sosyal, motor ve duygusal gelişimini, dilsel ve dinleme becerisini dikkate alan faaliyetler hazırlanarak iletişim kurulmalıdır.
Sese ve müziğe tepki oyunları (oyuncak toplama, sandalye kapmaca, ses ile hoplama vs.),
Sese ve müziğe tepki oyunları (oyuncak toplama, sandalye kapmaca, ses ile hoplama vs.),
Sıra alma oyunları (lego devirme, kule yapma bowling vs.),
Ayırdetme oyunları (oyuncak sesleri, müzik aletlerinin sesi, hayvan sesleri, taşıt sesleri, tekerleme ayırdetme, şarkı melodisi ve ritmini ayırdetme vs.),
Eşleme oyunları (renk eşleme, oyuncak hayvanlara hayvan kartları eşleme, şekil, meyve, sebze, eşya, giysi, sayı eşleme vs.),
Hedef kelimeyi ayırt etme oyunları(dev-cüce, meyve sepeti vs.),
Hedef kelimeyi ayırt etme oyunları(dev-cüce, meyve sepeti vs.),
Günlük rutin tekrarları (yemek pişirmek, çamaşır yıkamak, masa hazırlamak vs.),
Hayali oyunlar (evcilik, doktorculuk, öğretmencilik vs.),
Kitap ve sıralama kartlarına bakma,
Kart oyunları (kaymaca tırmanmaca, yılan oyunu, monopoly, iskambil vs.),
Yapı ve inşa oyunları, (lego, jenga vs.)
Hafıza oyunları, (memory, hatırla bakalım, Bil bakalım kim? vs.)
Dramatizasyon çalışmaları, (davranış değiştirme)
Sanat çalışmaları, (boyama, resim, hamur , kolaj vs.),
maket yapma, (kutulardan araba, kedi yapma, vs.),
Tekerleme, şarkı, şiir ve bilmeceler,
Kitap okuma çalışmaları,
Yazma çalışmaları (dikte ettirme),
Metin okuma (tracking),
Soru – cevap çalışması,
Aktiviteler kısa, çeşitli ve eğlendirici olmalıdır.
Aktiviteler kısa, çeşitli ve eğlendirici olmalıdır.
Dinleme aktivitesinde çocuğun heyecanını yenmesi için mutlaka başarabileceği şekilde örnek bir çalışma yapılır. Böylece çocuk başarabildiğine inanmaya başlayacak ve kendine güvenini kazanabilecektir.
Oyun veya dinleme aktivitesi öncesinde mutlaka çocuğa ne dinleyeceği ve nasıl tepki vermesi gerektiği açıklanmalıdır.
Dinleme aktivitelerinde çevre sesleri değil, mutlaka konuşma sesleri ile kelime, cümle, tekerleme, bilmece ve şarkılar kullanılmalıdır.
Dinleme aktivitelerinde farklı ses / kelime / cümleleri ayırt etmesi veya tanıması istenmelidir( Hangi şarkı? Hangi gürültü yapan oyuncak? vs.).
Dinleme aktivitelerinde farklı ses / kelime / cümleleri ayırt etmesi veya tanıması istenmelidir( Hangi şarkı? Hangi gürültü yapan oyuncak? vs.).
Çocuk, tekrar cümlelerinde, cümleniz bittiği anda, aynı hız, ritim ve biçimde cümleyi tekrarlamaya teşvik edilmelidir. Ayrıca çocuğun doğru resmi göstererek ya da jest ve mimiklerle cümleyi anladığını göstermesi istenmelidir.
Çocuğun dinlemesi geliştikçe tekrarlama yerine soruları cevaplaması istenmelidir.
Kİ olma yaşı büyüdükçe, dinleme çalışmalarının da yaş ile orantılı olarak daha fazla olması gerekir.
Dinleme aktiviteleri çocuğun kapasitesine göre basitten karmaşığa doğru zorlaştırılır.
Dinleme aktiviteleri çocuğun kapasitesine göre basitten karmaşığa doğru zorlaştırılır.
Dinleme aktivitesini zorlaştırmak için seçenek sayısı arttırılmalıdır.
Birbirine yakın benzer ses, kelime ve cümle kullanılabilir.
Örn: Tüm sesler kesik, (hav hav, vak vak).
Hece sayıları eşit olabilir. (patates /patlıcan / domates).
Cümleler ise eşit uzunluk ve vurguda kurulmalıdır.
“Eve gitti”, “İşe gitti”, “Kapı çaldı” vb.
Dinlemede aynı sesleri içeren kelimeler kullanılabilir(et, ev, el, eş, er, vb.).
Dinlemede aynı sesleri içeren kelimeler kullanılabilir(et, ev, el, eş, er, vb.).
Cümle içinde hedef kelimeyi tanıyıp ifade etmesi istenebilir.
Başlangıçta çocukla birlikte belirlenmiş kapalı uçlu kelimeler seçilirken, sonrasında açık uçlu çocuğun söylemediği ve zorlandığı kelimelerde seçenek olarak sunulur.
Başlangıçta çocukla birlikte belirlenmiş kapalı uçlu kelimeler seçilirken, sonrasında açık uçlu çocuğun söylemediği ve zorlandığı kelimelerde seçenek olarak sunulur.
Çocuktan iki veya daha fazla obje istenebilir.
Karmaşık yönerge verilebilir.
Hikayeden matrisler yapılabilir. Cümle içinde bir ya da iki kelime değişebilir.
Hikayeden matrisler yapılabilir. Cümle içinde bir ya da iki kelime değişebilir.
Cümle içinde ilişkili kelimeyi tanıyıp ifade etmesi istenebilir.
.
Hikayeden cümleler dinleyip, sonrasında doğru/yanlış cümle dinlemesi yapılabilir.
Hikayeden cümleler dinleyip, sonrasında doğru/yanlış cümle dinlemesi yapılabilir.
Hedeflenen sesi içeren kelimeleri dinleyerek tanıması istenebilir.
Hikayeden zıttı olan kelimeler bulunarak dinleme yapılabilir.
Dinleyerek obje tanıma yapılabilir.
Dinleyerek obje tanıma yapılabilir.
Bulunulan ortama göre uzaktan dinleme yapılabilir.
Az sesle (fısıldayarak) uyarı verilebilir.
Aktivite arka plan gürültüsü ile yapılabilir.
Aktivite arka plan gürültüsü ile yapılabilir.
Gürültüde cümle içinde hedef kelimeyi tanıması istenebilir.
Tekrarlama yerine soru – cevap çalışması yapılabilir.
Metin okuma (Tracking) çocuk okuyabiliyorsa metni içinden sessiz okur.
Metin okuma (Tracking) çocuk okuyabiliyorsa metni içinden sessiz okur.
Çocuk yazıya bakarken, cümleler sırası ile sesli okunur ve çocuktan tekrarlaması istenir. Aynen sizin okuduğunuz gibi çocuğunda vurgulamaları kullanması istenir.
Çocuk metin ile tanışıklık kazandığında metin olmaksızın metindeki cümleleri yüzünüze bakmadan tekrarlaması istenir.
Okuduğunu anlama çalışması olarak çocuğa metin hakkında sorular sorularak cevaplaması istenebilir. Çocuğun metin hakkında size soru sorması ve yorum yapması istenebilir.
Okuduğunu anlama çalışması olarak çocuğa metin hakkında sorular sorularak cevaplaması istenebilir. Çocuğun metin hakkında size soru sorması ve yorum yapması istenebilir.
Hikayede hedeflenen bir ses aranabilir. Sorunlu bir fonem varsa düzeltme çalışması yapılabilir. “Salih öğretmen Seçil’e Sık Sık Soru Soruyordu.”
Dinlemedeki gelişim; şarkı ve tekerleme söyleyerek, dans ederek ve dinleme oyunları oynayarak daha da hızlanır.
Dinlemedeki gelişim; şarkı ve tekerleme söyleyerek, dans ederek ve dinleme oyunları oynayarak daha da hızlanır.
Zamanla şarkı, şiir, bilmece ve tekerlemelerdeki satır tekrarlama ile zorluk derecesi arttırılabilir.
Bu tür çalışmalar çocuğun daha dikkatli dinlemesini ve daha doğru biçimde söylemesini teşvik eder. Aksatmadan yapıldığında çocuğun anlaşılır konuşmasına katkı sağlamaktadır.
Kitaba birkaç kez çocukla birlikte bakılır.
Kitaba birkaç kez çocukla birlikte bakılır.
Kitaptaki ana olaylar için sıralama kartları hazırlanır.
Hikaye içindeki objeler de resimlendirilerek kartlar hazırlanır.
Çocuğun tanıması için birlikte, hangi sesin/kelimenin/ cümlenin resim ile bağdaşacağına karar verilir ve dinleme yapılır.
Kitaba bakarken çocuğun daha uzun süreli dikkatini toplamak ve olayları daha iyi anlamasını sağlamak için resimlerle birlikte oyuncakları da kullanmak gerekebilir.
Kitaba bakarken çocuğun daha uzun süreli dikkatini toplamak ve olayları daha iyi anlamasını sağlamak için resimlerle birlikte oyuncakları da kullanmak gerekebilir.
Dinleme aktivitelerinde çocuk ile yan yana oturulmalıdır. Ağız el ile kapatılmamalıdır.
Çocuğun hafifçe arkasında durup, önündeki malzemeye bakmasını teşvik edilmelidir. Çocuk söyleneni anlamazsa yeniden tekrar edilmelidir.
Başlangıçta sadece iki, üç kelime ile dinleme yapılırken daha sonra seçenek sayısı dört, beş, altı kelime olarak arttırılabilir.
Rol değişimi yaparak çocuğun kelime ve cümle hatırlamasına fırsat verilmiş olur.
Rol değişimi yaparak çocuğun kelime ve cümle hatırlamasına fırsat verilmiş olur.
Süreci çocuğun yönetmesine izin verilerek, çocuk hatırlamaya ve net konuşmaya teşvik edilir.
Rol değişiminde dinleyenin anlayabilmesi için çocuk kendi dilinin anlaşırlılığına dikkat eder.
Rol değişimi işitsel hafızayı geliştirir.
Telefonla görüşme de basitten zora doğru aşamalandırılır.
En zor aşama yabancı kişiler ile telefonda diyalog yapılabilir.
