İlyas həSƏnov həNDƏSƏ Çoxbucaqlılar (Teoremlərin isbatı) baki 2009


Düzgün n-bucaqlının tərəfləri sayının iki dəfə artırıllması



Yüklə 170,34 Kb.
səhifə9/26
tarix02.05.2023
ölçüsü170,34 Kb.
#126228
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26
HndsoxbucaqllarTeoremlrinisbat

Düzgün n-bucaqlının tərəfləri sayının iki dəfə artırıllması
Radiusu R olan çevrə daxilinə çəkilmiş düzgün n və 2n-bucaqlıların tərəfləri olan an a2n arasında aşağıdakı aslılıq vardır:

Isbatı:
Tutaq ki, A1A2 = an, və B nöqtəsi A1A2qövsünü yarıya bölür. Onda A1B çevrə daxilinə çəkilmiş düzgün 2n-bucaqlının tərəfi olacaq, yəni A1B = a2n. Düzbucaqlı -dən Pifaqor teoreminə əsasən

Analoji olaraq -dən

Son iki ifadəni R = OM + MB bərabərliyində nəzərə alsaq

olar. Sadə çevirmələrdən sonra bərabərliyin hər iki tərəfini kvadrata yüksəldib a2n-ə görə həll etsək

alınar. Bu düsturdan istifadə edərək a6 , a8 , a12 üçün aşağıdakı ifadələri almaq olar.

ifadəsində olduğunu nəzərə alsaq

Uyğun qayda ilə

Burada ifadəsini nəzərə alsaq

olar. Analoji olaraq

almaq olar. Triqonometrik üsullardan istifadə etməklə daha asand yolla a2nanara­sın­­­da aslılıq yaratmaq olar. Həqiqətən də -də an = 2Rsin . Uyğun qayda ilə -də a2n= 2R sin . Onda

və ya

olar. Xüsusi halları nəzərdən keçirək.

Sonuncu ifadə və

olduğunu nəzərə alsaq sadə çevirmələrdən sonra olar. Uyğun qayda ilə .Burada a6 = R, ifadələrini nəzərə alsaq
R olar.
Teorem
Çevrə daxilinə çəkilmiş müxtəlif n-bucaqlılardan perimetri böyük olanı daxilə çəkil­miş düzgün n-bucaqlıdır. Bu teoremi isbat etmək üçün köməkçi lemmadan istifadə edək.

Yüklə 170,34 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin