İmar Kanunu Madde Amaç: Madde 1

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüne, Danıştay Altıncı Dairesinin 15.12.2010 günlü, E:2009/4834, K:2010/1139 Sayılı kararının, redde dair kısmının BOZULMASINA, kullanılmayan 30,30.-TL harcın istemi halinde davacıya iadesine, 16.12.2011 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

X- ) Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, tarafların temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kararla İlgili Bulunan Kavramlar

Özel kanunlarda bulunan imar planı yapma yetkisi

Genel kanun-özel kanun

3194 sayılı kanunun 4. maddesinin sonraki kanunla ilga edilip edilmediği

T.C.

DANIŞTAY

1. DAİRE

E. 2005/845

K. 2005/1534

T. 23.12.2005

• ÖZEL KANUNLARDA YER ALAN PLAN YAPMA YETKİSİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER ( Bir Kanun Hükmü İle Yürürlükten Kaldırılmadığı Sürece Özel Kanunlarla Yetkili Kılınan Kurum ve Kuruluşların Bu Yetkilerinin Devam Ettiği )

• PLAN YAPMA YETKİSİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER ( Özel Kanunlarda Yer Alan - Bir Kanun Hükmü İle Yürürlükten Kaldırılmadığı Sürece Özel Kanunlarla Yetkili Kılınan Kurum ve Kuruluşların Bu Yetkilerinin Devam Ettiği )

• İMAR PLANLARINI YAPMAYA YETKİLİ İDARELERİN TESPİTİ ( Bir Kanun Hükmü İle Yürürlükten Kaldırılmadığı Sürece Özel Kanunlarla Yetkili Kılınan Kurum ve Kuruluşların Bu Yetkilerinin Devam Ettiği )

5393/m.14

5216/m. 7, 28

5302/m.6,10,70

3194/m. 4

ÖZET : Özel kanunlarda yer alan plan yapılmasına ilişkin hükümler; 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14; 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun 7, 28; 5302 sayılı İl Özel İdare Kanununun 6,10,70. maddeleri ile 3194 sayılı İmar Kanununun 4 üncü maddesi karşısında özel hükümler niteliğindedir. Özel Kanunlarda yer alan plan yapma yetkisine ilişkin hükümler bir kanun hükmü ile yürürlükten kaldırılmadığı sürece özel kanunlarla yetkili kılınan kurum ve kuruluşların bu yetkilerinin devam ettiği açıktır.

DAVA : 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükümleri ile 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve diğer özel kanunlarla belirlenen yerlerin imar planlarını yapmaya yetkili idarelerin tespiti konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine yönelik istişari düşünce istemine ilişkin Başbakanlığın 5.9.2005 günlü, Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün 4024 sayılı yazısında aynen;

"5272 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükümleri ile 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve diğer özel kanunlarla belirlenen yerlerin imar planlarını yapmaya yetkili idarelerin tespiti hususunda hasıl olan tereddüt hakkında Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınan ilgi yazının sureti ilişikte gönderilmiştir.

Mezkur yazıya konu tereddütün, 5272 sayılı Belediye Kanununu yürürlükten kaldıran 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümleri çerçevesinde incelenerek Danıştay Kanununun 23 üncü ve 42 nci maddelerine göre görüşünüzün bildirilmesini arz ederim." denilmiş, bu yazıya ekli Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 30.6.2005 günlü, Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü 6497 sayılı yazısında da aynen;

"5302 Sayılı "İl Özel İdaresi Kanunu" 4 Mart 2005 gün ve 25745 sayılı Resmi Gazetede, 5272 sayılı "Belediye Kanunu" 24.12.2000 gün ve 25680 sayılı Resmi Gazetede, 5216 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Kanunu" 23.07.2004 gün ve 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Sözkonusu bu Özel Kanunlar; Belediye sınırları içerisinde ve dışında yapılacak düzenlemelere ilişkin esasları içermesinden dolayı, yine belediye sınırları içerisinde ve dışında yapılacak düzenlemelere ilişkin esasları içeren ve genel bir Kanun niteliğinde olan 3194 sayılı İmar Kanunu ile karşılıklı olarak değerlendirildiğinde, 5216 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Kanunu", 5272 sayılı "Belediye Kanunu" ve 5302 sayılı "İl Özel İdaresi Kanunu"na ilişkin bazı hükümlerin 3194 sayılı "İmar Kanunun"nun bazı hükümleriyle uyuşmadığı görülmüştür.

Bilindiği üzere 9.5.1985 gün ve 18749 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3194 sayılı İmar Kanunu'nun temel felsefesi "yerelleşme" kavramı doğrultusunda ülke genelinde planlama ve imar uygulama işlemlerini Yerel Yönetimlerin yetki ve sorumluluğunda tutmak olup, bu amaçla Kanunun 8. maddesi ile Belediye sınırları içerisinde kalan yerlere ait, imar planlarının ilgili belediyece yapılacağı veya yaptırılacağı ve Belediye Meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, Belediye ve Mücavir Alan sınırları dışında yapılacak planların ise Valilik veya ilgilisince yapılıp veya yaptırılarak Valilikçe uygun görüldüğü tekdirde onaylanarak yürürlüğe gireceği hükme bağlanmıştır.

Ancak İmar Kanunu'nun istisna maddesi olan 4. maddesi ile ( 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyeleri'nin Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer Özel Kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanun'un Özel Kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır ) yukarıda açıklanan İmar Kanunu'nun temel felsefesi "yerelleşme" kavramından geri adım atılarak planlama ve uygulama işlemleri; isim belirtilerek ( Turizm Teşvik Kanunu, Boğaziçi Kanunu vb. ya da "diğer Özel Kanunlar" adı altında sayılarak ) imar Kanunu'nun bu Özel Kanunlara aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

İmar Kanunu'nun "planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlığı altında düzenlenen 8. maddesi ile "istisna" başlığı altında yer alan 4. maddesi birlikte değerlendirildiğinde;

Belediye sınırları içerisinde yapılacak imar planlarında yetkili idarenin ilgili belediye olduğu, belediye sınırları dışında yapılacak imar planlarında da yetkili idarenin Valilik olduğu ve yine belediye sınırları içerisinde veya dışında olupta Özel Kanunlarla belirlenen alanlarda yapılacak imar planlarında ise yetkili idarenin Özel Kanunlarla belirlenen kurumlarda olduğu görülecektir.

Dolayısıyla İmar Kanunu'nun 4. maddesi ile Belediye sınırları içerisinde veya dışında olmakla birlikte Özel Kanunlarla belirlenen alanlardaki imar planı yetkililerinin, yine Özel Kanunla belirlenen kurumlarda olduğu hükme bağlanarak imar planlarındaki yetki dağılımı açısından, 3194 sayılı İmar Kanunu ile Özel Kanunlar arasında uyum sağlanmıştır. Bir anlamda 4. madde Özel Kanunlarla verilen veya verilecek planlama işlemlerindeki yetkinin esasını oluşturan hüküm haline gelmiştir.

Ancak;

5272 sayılı "Belediye Kanunu"nun;

14 a ( Belediye Mahalli müşterek nitelikte olmak şartı ile imar, su, kanalizasyon ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar ve yaptırır ),

14. maddenin son fıkrası; ( 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar da bu kanun kapsamı dışındadır ),

84 ( Bu Kanunla Belediyenin sorumlu ve yetkili kılınacağı görev ve hizmetler ile ilgili olarak 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda bu kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır ),

5216 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Kanunu"nun;

7. maddesinin b fıkrası; ( çevre düzeni planına uygun olmak kaydıyla, Büyükşehir Belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını yapmak, yaptırmak ve onaylatarak uygulamak; Büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar planlarını, bu planlardaki yapılacak değişiklikleri.... onaylamak ve uygulamasını denetlemek ),

7. maddesini son fıkrası; ( 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu kanun kapsamı dışındadır ),

28 ( Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgilisine göre Büyükşehir, Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyeleri hakkında da uygulanır. )

5302 sayılı "İl Özel İdaresi Kanunu"nun:

10/c ( İl çevre düzeni planı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar planlarını görüşmek ve karara bağlamak ),

6 ( 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu kanun kapsamı dışındadır ),

70. ( Bu kanunla, İl Özel İdaresinin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetler ile ilgili olarak, 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu 3.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve 10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kununu'nda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu kanun hükümleri uygulanır ),

Maddelerindeki hükümler ile;

Belediye sınırları içerisinde ve dışında yer alan "4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar hariç, belediye sınırları içerisinde yapılacak imar planlarının Belediyece, belediye sınırları dışında yapılacak imar planlarının ise İl Genel Meclisince karara bağlanacağı hükme bağlanırken, diğer Özel Kanunlarla belirlenen alanlarda yapılacak planlama çalışmalarına ilişkin herhangi bir istisna getirilmemiş, ayrıca 3194 sayılı İmar Kanunu'nda İl özel İdaresi Kanunu hükümlerine aykırı bir husus bulunması durumunda da İl Özel İdaresi Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Dolayısıyla, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 4. maddesinde özel Kanunlarla belirlenen alanlarda Özel Kanun hükümlerine uyulacağı belirtilerek, bu alanlarda yapılacak planlamaların da Özel Kanunlarda belirtilen hükümler doğrultusunda yapılacağı hükmü getirilmişken, 5216, 5272 ve 5302 sayılı Kanunların yukarıda belirtilen hükümlerinde, yalnızca bir başka Özel Kanun olan 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve Organize Sanayi Bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar hariç Belediye sınırları içerisinde yapılacak bütün imar planlarının Belediye Meclisi'nce, Belediye sınırları dışında yapılacak bütün imar planların da İl Genel Meclisi tarafından karara bağlanacağına hükmedilmesi ve Özel Kanunlarla belirlenecek alanlarda yapılacak planlamalara ilişkin esasları düzenleyen diğer özel Kanunların istisna dışında tutulması, ayrıca İmar Kanunu'nda bu kanun hükümlerine aykırı husus bulunması durumunda bu kanun hükümlerinin uygulanacağının belirtilmesi bu kanunların uygulanmasında İmar Kanunu'nun 4. maddesinin uygulanamayacağını ortaya koymaktadır.

Özetle; Belediye Kanunu'nun 14 ve 84, Büyükşehir Kanunu'nun 7 ve 28, İl Özel İdaresi Kanunu'nun 10 ve 70. maddeleri ile 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 4. maddesinin yukarıda belirtilen hükmü geçersiz kılınmakta ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve Organize Sanayi Bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar hariç, Belediye sınırları içinde ve dışında; Özel Kanunlarla ( 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu ve 3621/3830 sayılı Kıyı Kanunu ) belirlenen yerlerde bu Kanunlara göre yapılacak imar planlarında bu Kanunlarla yetkili kılınan kurumların bu yetkileri 5216, 5272 ve 5302 sayılı Özel Kanunlar uyarınca tamamen ortadan kalkmakta ve bu Özel Kanunlarla belirlenen bu alanlarda yapılacak imar planlarında Belediyeler veya İl Özel İdaresi Organları yetkili kılınmaktadır.

Yukarıda yapılan değerlendirmeler sonucunda Özel Kanunlarla belirlenen alanlarda, yapılacak imar planlarının, yine bu özel Kanunlarla belirlenen kurumlarca yapılamayacağı sonucunu ortaya çıkardığı düşünülmekte olup, konuya ilişkin 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. madde ( e ) bendi uyarınca Danıştay Başkanlığı'nın istişari görüşlerinin alınmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Gereği tensiplerinize arz olunur." denilmektedir.

Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Bayındırlık ve İskan Bakanlığından Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürü ..., Genel Müdür Yardımcısı ..., Daire Başkanı ..., Şube Müdürleri ..., ..., Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Uzmanı ..., Kültür ve Turizm Bakanlığından Planlama Şube Müdürleri ..., ..., Kültür ve Turizm Uzmanları ..., ..., Uzman Yardımcısı ..., Çevre ve Orman Bakanlığı Hukuk Müşaviri ..., Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanı ... ile Özel Çevre Koruma Kurumu 1. Hukuk Müşaviri ...'in sözlü açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü:

KARAR : 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve diğer özel kanunlarda yer alan hükümlerle belirlenen yerlerin imar planlarını yapmaya yetkili idarelerin tespiti konusunda düşülen duraksamanın giderilmesi istenilmektedir.

3194 sayılı İmar Kanununun istisnaları düzenleyen 4 üncü maddesinde, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun Belediyenin görev ve sorumlulukları başlığını taşıyan 14 üncü maddesinde, Belediyenin mahalli ve müşterek nitelikte olmak şartıyla; imar, su, kanalizasyon hizmetlerini yapacağı veya yaptıracağı belirtildikten sonra, aynı maddenin son fıkrasında, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerinin saklı olduğu hükmüne yer verilmiş, uygulanmayacak hükümler başlığını taşıyan 84 üncü maddesinde de, bu kanunda belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı olarak; 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu,.... 3194 sayılı İmar Kanunu, ... 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci ve 28 inci maddeleri ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 6 ncı, 10 uncu ve 70 inci maddeleri ile de Büyükşehir Belediyeleri ve İl Özel İdareleri yönünden 5393 sayılı Belediye Kanununun yukarıda belirtilen hükümlerine paralel düzenlemelere yer verilmiştir.

Görüş istemine ilişkin idare yazısında, yukarıda belirtilen Kanun hükümleri değerlendirilerek, organize sanayi bölgeleri hariç, belediye sınırları içerisinde belediye meclislerinin, belediye sınırları dışında ise il genel meclislerinin imar planlarının yapılmasında yetkili olacağı, bu nedenle 3194 sayılı İmar Kanununun 4 üncü maddesinin uygulanabilirliğinin kalmadığı vurgulanmaktadır.

3194 sayılı İmar Kanunu, planlama ilke ve esaslarını düzenleyen, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu da yerel yönetimlerin görev ve yetkilerini düzenleyen genel nitelikli kanunlardır. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 4046 sayılı Kanun, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu, 383 sayılı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ve diğer özel kanunlarda yer alan planlama yetkileri, 3194 sayılı İmar Kanununun 4 üncü maddesinde yer alan planların hazırlanması ve yürürlüğe konulmasına ilişkin hükümlerinden kaynaklanmayıp, sözü edilen özel kanunlarda yer alan hükümlerden kaynaklanmaktadır.

Görüldüğü gibi özel kanunlarda yer alan plan yapılmasına ilişkin hükümler; 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdare Kanununun yukarıda belirtilen maddeleri ile 3194 sayılı İmar Kanununun 4 üncü maddesi karşısında özel hükümler niteliğindedir. Özel Kanunlarda yer alan plan yapma yetkisine ilişkin hükümler bir kanun hükmü ile yürürlükten kaldırılmadığı sürece özel kanunlarla yetkili kılınan kurum ve kuruluşların bu yetkilerinin devam ettiği açıktır.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, özel kanunlarda imar planı yapma yetkisi verilen kurum ve kuruluşların bu yetkilerinin sonradan yürürlüğe konulan 5393, 5216 ve 5302 sayılı Kanunlarla yürürlükten kaldırılmadığı sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 23.12.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

T.C.

DANIŞTAY

6. DAİRE

E. 2003/8098

K. 2005/5702

T. 22.11.2005

• PLAN DEĞİŞİKLİĞİ ( Milli Savunma Bakanlığı Tarafından Tahsisli ve Tahsissiz Olarak Kullanılan veya Hizmette Kullanılmak Üzere Muhafaza Edilen Yerlerde ve Çevresinde Yapılan Plan Değişikliklerinde Milli Savunma Bakanlığının Görüşünün Alınması Gerektiği )

• BAKANLIK TARAFINDAN TAHSİSLİ VE TAHSİSSİZ OLARAK KULLANILAN YER ( veya Hizmette Kullanılmak Üzere Muhafaza Edilen Yerlerde ve Çevresinde Yapılan Plan Değişikliklerinde Milli Savunma Bakanlığının Görüşünün Alınması Gerektiği )

• MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI'NIN GÖRÜŞÜNÜN ALINMASI GEREĞİ ( Bakanlık Tarafından Tahsisli ve Tahsissiz Olarak Kullanılan veya Hizmette Kullanılmak Üzere Muhafaza Edilen Yerlerde ve Çevresinde Yapılan Plan Değişikliklerinde )

3194/m.4

ÖZET : 3194 sayılı Yasanın İstisnalar başlıklı 4. maddesi ile bu maddeye dayanılarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan 16.12.1985, 16.03.1998 tarihli genelgelere göre Milli Savunma Bakanlığı tarafından tahsisli ve tahsissiz olarak kullanılan veya hizmette kullanılmak üzere muhafaza edilen yerlerde ve çevresinde yapılan plan değişikliklerinde Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınması gerekirken anılan Bakanlıktan bu yönde herhangi bir görüş alınmadığı anlaşıldığından Mahkemece dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

İstemin Özeti : Bursa 1. İdare Mahkemesinin 31.12.2002 günlü, E:2001/480, K:2002/2168 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Gonca Temizhan'ın Düşüncesi: 3194 sayılı Yasanın istisnalar başlıklı 4. maddesinin 2.fıkrasında "Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için, bu kanun hükümlerinden hangisinin ne şekilde uygulanacağı Milli Savunma Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir." hükmü yer almıştır.

3194 sayılı Yasanın İstisnalar başlıklı 4. maddesi ile bu maddeye dayanılarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan genelgelere göre Milli Savunma Bakanlığı tarafından tahsisli ve tahsissiz olarak kullanılan yerlerde ve çevresinde yapılan plan değişikliklerinde Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınması gerekirken anılan Bakanlıktan bu yönde herhangi bir görüş alınmadığı anlaşıldığından Mahkemece dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Tülin Özgenç'in Düşüncesi: Balıkesir Merkez İlçe'de Askeri Güvenlik Bölgesinde kalan 620 ada, 116 numaralı parselin Kuzeyde 35 metrelik yolda kalan kısmının terk edilmemesi için plan değişikliği yapılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddi ile dayanağı imar planının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Dosyanın incelenmesinden davalı idareye başvuru dilekçesinde, askeri hizmetlerin yürütülebilmesi amacıyla 35 metrelik yola terki istenen kısmın yola terki olmayacak şekilde plan değişikliği yapılması bu mümkün olmadığı takdirde bölgeye ait imar planlarının iptali istemiyle dava açılacağının belirtildiği; istemin zımnen reddi üzerine de zımni ret işlemi ile birlikte plan iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda mahkemece, uyuşmazlık konusu bölgeyi kapayan 1/1000 ve 1/5000 ölçekli uygulama imar ve nazım imar planının, planlama ve şehircilik ilkeleri ile kamu yararına uygun olup olmadığı hususunun yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucuna göre incelenerek bu karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen kararda hukuki isabete görülmemiştir.

Açıklanan nedenle, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, Balıkesir Merkez İlçe'de askeri güvenlik bölgesinde kalan 620 ada, 116 sayılı parselin kuzey kısmındaki 35 metrelik yola isabet eden kısmının terkedilmemesi yolundaki başvurunun zımnen reddine ilişkin işlem ile dayanağı imar planının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince söz konusu imar planının, 1988 tarihinde kabul edildiği, dava konusu 35 metrelik yolun Balıkesir İlini, Doğu-Batı hattından geçen çevre yoluna, ilçe ve köylere bağlayan Eski Kepsut yolu olarak anılan 2,5 km uzunluğunda ana güzergah olduğu, sadece 1012 Ana Tamir Fabrikası Müdürlüğünün bulunduğu alanda 35 m genişliği sağlayamadığı, bu haliyle yapılacak değişikliğin plan bütünlüğünü zedeleyecek nitelikte olduğu, dava konusu alanda yolun zaten mevcut olduğu, imar planıyla bu yolun genişletildiği, yol güzergahında sadece Birliğe ait birkaç deponun kaldırılması gerekeceği, bunların da bedelinin ödeneceği, yol kenarına duvar ve çit çekileceği, trafik düzenlemesiyle bu alanda duraklamanın engellenebileceği, kentin geleceği için gerekli olan bu düzenlemenin askeri güvenliği etkilemeyeceğinin açık olduğu anlaşıldığından imar planında şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın bu kısmının esastan, davanın parselin söz konusu yola rastlayan kısmının terkedilmemesi yolundaki başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme yönelik bölümünün ise mülkiyeti Hazineye ait olup davacı Bakanlığa tahsisli bulunan taşınmazın yola rastlayan kısımları ile taşınmaz üzerindeki yapılar hakkında Belediye tarafından henüz imar uygulaması ve herhangi bir işlem yapılmadığından incelenmeksizin reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

3194 sayılı Yasanın istisnalar başlıklı 4. maddesinin 2.fıkrasında "Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için, bu kanun hükümlerinden hangisinin ne şekilde uygulanacağı Milli Savunma Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir." hükmü yer almıştır.

3194 sayılı Yasanın İstisnalar başlıklı 4. maddesi ile bu maddeye dayanılarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan 16.12.1985, 16.3.1998 tarihli genelgelere göre Milli Savunma Bakanlığı tarafından tahsisli ve tahsissiz olarak kullanılan veya hizmette kullanılmak üzere muhafaza edilen yerlerde ve çevresinde yapılan plan değişikliklerinde Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınması gerekirken anılan Bakanlıktan bu yönde herhangi bir görüş alınmadığı anlaşıldığından Mahkemece dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen kararda isabet görülmemiştir.