Intensiv kurs

11-sinf
1-DARS. ONA TILIDAN O‘TILGANLARNI TAKRORLASH. USLUBIYAT. (4-26-betlar)
Reja:
1. Ona tilidan o‘tilganlarni takrorlash.

2. Til va nutq.

3. So‘z va uning sehri.
4. Neologizmlar.
5. Uslubiyat.
6. Uslubni yaratuvchi vositalar.
Ona tilidan o‘tilganlarni takrorlash
1.Qaysi qatordagi gapda til me’yorlariga amal qilinmagan?
A) So‘zni bir yozuvda bir yo‘ldan ikkinchi yo‘lga ko‘chirib yozish bo‘g‘in asosida ko‘chirib yoziladi. B) Ta’birimiz qo‘pol tushmasa, bu go‘zal qiz och ra’no gulning tusida yoki oq-sariq tusda yaratilgandi. C) Futbol muxlislari mahorat bilan tomosha qilmoqdalar. D) A, C
2. Ota-ona qo‘ygan ism faqat ularning umidinigina ifodalaydi, xolos. Ushbu gapda chegaralash mazmuni qaysi yuklama orqali ifodalangan?
A) faqat B) barcha javoblar to‘g‘ri C) -gina D) xolos
3. Qaysi qatordagi so‘zlar qo‘shib yoziladi?
A) dev sifat B) liq to‘la C) dardi bedavo D) kecha kunduz
4. Qaysi qatordagi so‘zlar ajratib yoziladi?
A) kirsovun B) dardibedavo C) kirtog‘ora D) A, B, C
5. Qaysi qatordagi so‘zlarga egalik qo‘shimchasi qo‘shilganda so‘zda tovush almashinishi yuz beradi?
1) tilak; 2) shahar; 3) ravnaq; 4) istak; 5) bilak; 6) bek
A) 1, 2, 3, 5 B) 1, 4, 5, 6 C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5, 6

Til va nutq
1. Til va nutqning o‘ziga xos xususiyati qaysi qatorda noto‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Tilni xalq yaratadi, nutq ayrim shaxsga tegishli bo‘ladi. B) Tilning umri uni yaratgan xalqning o‘zidek uzoq bo‘ladi. C) Barcha javoblar to‘g‘ri. D) Til aniq shaklli, hajmli bo‘ladi, nutqning xizmat doirasi juda keng, hajmi o‘lchovsiz bo‘ladi.
2. G‘o‘za va paxta so‘zlariga termoq va gullamoq so‘zlari o‘zaro qanday birikadi?
A) g‘o‘za terildi, paxta gulladi B) g‘o‘za gulladi, paxta terildi C) bu so‘zlarni o‘zaro almashtirib qo‘llash mumkin D) g‘o‘za gulladi, paxta gulladi
3. Qaysi qatordagi gapga til me’yorlari grammatik jihatdan buzilgan?
A) Komissiya bir oyda ikki marta majlis o‘tkaziladi. B) Yangi qurilayotgan korxonalar, binolar, uy-joylar, ko‘chalar ham ko‘kalamzor bog‘ga aylantirilmoqda. C) Akasi, Lutfixon, Siz buyursangiz, netolko o‘rdak, osmonga qarmoq tashlab, baliq tutib berish ham qo‘limizdan keladi. D) Alisher Navoiy tilimizni she’riyat osmoniga olib chiqdi.
4. Nutq me’yorlari mazmun jihatdan buzilgan gap berilgan qatorni ko‘rsating.
A) Yozilgan gaplardagi tibbiyot, botanika, biologiya, ximiya kabi bir qator fanlarga oid mavzularni ajratiladi. B) “Mirzo Ulug‘bek” tragediyasi davrning o‘tishi bilan uning ohangdorligi ortib boradi. C) Ota va ona dunyoda inson uchun eng mo‘tabar insonlardir. D) “O‘zbekiston” she’rida diyorimizni bahor faslidagi tarovatini kuylanishi.
5. Qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq uslubiy xato mavjud gapni toping.
A) O‘zbek tilida ko‘p shoirlar, yozuvchilar o‘zlarining she’rlarini va asarlarini yaratdilar. B) Bu romanni o‘qigan har bir insonning ko‘z oldida o‘tmishda bo‘lib o‘tgan voqealar kino lentasiday bo‘lib o‘tadi. C) Barcha shoirlar she’rlarida O‘zbekistonni ajoyib tasvirlar bilan tasvirlaydilar. D) Yozuvchi bu obrazni zo‘r samimiyat va otashin ehtiros bilan tasvirlangan.