İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

443- qqBİAT-I RIDVAN –~Y/‡ ¬}Q[" : Kur’an’ın 48’inci suresi olan Fe­tih Su­resi’nin 10. ve 18. Âyetlerinde zikri geçen ve Hz. Peygamber’e (A.S.M.) bağlılıkla­rını bildiren sahabelerin biatlarıdır. 1400 kişi veya daha fazla olduğu bildirilir. Bu cemaata Ashab-ı Rıd­van da denir. (R.Anhüm)

Buhari tercemesi ci:8, hadis no:1241 ve ci:10, hadis no:1598’de bildirilen Biat-ı Rıdvan hakkında aynı eserden kısmen aldığımız izahat şöyledir:

«Biat-ı Rıdvan, İslâm azim ve iradesinin en müşkil demlerde nasıl yüksel­diğini gösteren müstesna vakıalardan bir mühimmi bulunduğundan, İbn-i Hişam’ın Sîretindeki tertibe göre izah edeceğiz:

Resul-i Ekrem maiyetiyle Hudeybiye mevkiine inip, karşılarında Kureyş’in mu­halif bir vaziyet aldıklarını tamamıyla anlayınca, bu seferden maksad umre ve Kâbetullah’ı ziyaret olup harb için gelmediklerini Kureyş’e anlatmak lüzu­munu his­setti.

Resulullah Sallallahü Aleyhi Vesselem Osman İbn-i Affan’ı çağırdı. Ebu Süfyan ile eşraf-ı Kureyş’e maksadı ifham için gönderdi. Bir de hicret ede­meyip Mekke’de kalan kadın, erkek müslümanlara teselli vermesini tenbih buyurdu.

444- Yine İbn-i İshak’ın beyanına göre, Hazret-i Osman Mekke’ye gitti. Mekke’de veyahut Mekke yolunda Eban İbn-i Said ibn-i As’a mülaki oldu. Eban, Hazret-i Osman’ı devesine bindirdi, himayesine aldı. Ve Resul-i Ek­rem’in emrini tebliğ edinceye kadar himaye ve delâlet etti. Hazreti-i Osman, Ebu Süfyan ve Kureyş’in ileri gelenleriyle görüşüp vazife-i risaletini ifa ve Resul-i Ekrem’in maksa­dını onlara tefhim etti. Onlar: Beyti tavaf etmek is­tersen sen git tavaf et!.. Hepiniz olmaz, diye cevab verdiler.

Hazret-i Osman da: Resulullah Sallallahü Aleyhi Vesselem tavaf etme­dikçe ben de edemem, diye bu teklifi reddetti. Bu menfi cevabdan münfail olan Kureyş rüe­sası, onu Mekke’de alıkoydular ve tabir-i diğerle göz hapsine aldılar. Müşarünileyhin avdeti teehhür etmesi üzerine, Resul-i Ekrem ile maiyyetine “Osman İbn-i Affan katlolunmuştur” diye bir haber erişti.

İbn-i İshak’ın Abdullah İbn-i Ebi Bekir’den rivayetine göre, Hazret-i Os­man’ın katli haberi duyulunca Resul-i Ekrem: ­•²Y«T²7~ «i¬%_«X«# |ÅB«& «ƒ«h²A«9 «ž Artık bunlarla vuruşmadıkça bura­dan ayrılamayız!... buyurdu. Ve Resulullah halkı biate davet etti. Biat-ı Rıdvan, semure denilen bir ağacın altında icra edilmiştir.

445- Ashab-ı Kiram, Resulullah’ın önünde ölmek ve aslâ firar etmemek üzere biat etmişlerdir. Câbir İbn-i Abdillah (R.A.) “Biz Resulullah’a firar et­memek üzere biat ettik, ölüme biat etmedik” demiştir. Buhari’nin Seleme İbn-i Ekva’dan gelen rivayetinde de böyledir.

İbn-i Hişam’ın Şa’bi’den gelen bir tarik-ı rivayetinde, ilk biat eden zâtın Ebu Sinan Esedî olduğu bildiriliyor. Yine Şa’bi’den Beyhaki’nin tahricine göre, Resul-i Ekrem ilk biat eden Ebu Sinan’a “Ne diyerek biat edeceksin?” diye sormuş. O da “Resulullah’ın gönlünde ne muradı varsa onun üzerine biat ediyo­rum!” deyip biat etmiştir. Ebu Sinan biatı bu vechile güzel icra et­tiğinden, sair ashab da:

¬–_«X¬,~Y­"«~ «p«<_«"_«8|«V«2 «t­Q¬<_«A­9 Biz de Ebu Sinan’ın biatı vechiyle biat ediyoruz, de­mişler­dir.

Biatın hitamı sırasında idi ki, Hazret-i Osman’ın şehadeti haberinin yalan ol­duğu duyuldu. Resul-i Ekrem (A.S.M.) bir elini diğer eli üzerine koyarak Hazret-i Osman namına da biat etmiştir.

İşte İslâm Tarihinde “Biat-ı Rıdvan” namıyla meşhur vak’a budur.

(48:18) ¬?«h«D«L²7~ «a²E«# «t«9 Y­Q¬<_«A­< ²†¬~ «w[¬X¬8ÌY­W²7~ ¬w«2 ­yÁV7~«|¬/«‡ ²f«T«7

“Mü’minler ağaç altında sana biat ederlerken Allah o mü’minlerden razı oldu” âyet-i kerimesi onun hakkında nâzil olmuştur.

Hz. Muhammed’in (A.S.M.) yüksek iradesinin kahir tecellisi Kureyş ara­sında şâyi’ olunca, Ehl-i İslâm’ın biatı Kureyş’e dehşet verdi. Derhal Resulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’e sulh murahhası olarak Süheyl İbn-i Amr’ı gön­derdi. Hz. Osman da sâlimen geldi. Ve Hudeybiye hadisinde riva­yet olunduğu vechile sulh akdolundu.» (S.B.M. ci:8, sh:209)