İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

1466- qqİBRAHİM (A.S.) v[;h"~ : Halilullah ve Halilürrahman da denir. Pey­gamberlerden İshak ve İsmail’in (A.S.) babasıdır. Yirmi sahifelik kitab kendisine nazil olmuştur. Süryanice konuşurdu. Peygamberemiz’in de (A.S.M.) ceddi idi. Urfa’da doğduğu da rivayet edilir. Zamanının kralı Nemrud tarafından ateşe atılmak istendi. Mu’cize olarak ateş onu yakmadı.

En şiddetli zamanda dahi Allah’tan başka kimsenin dostluğunu kabul etmedi­ğinden, sadece ondan meded beklediğinden kendisine Halilullah de­nilmiştir. Sonra Mısır’a ve Kenan iline gitti. Oğlu İsmail (A.S.) ile birlikte Kâbe-i Muazzama’yı yeni­den inşa ettiler.

İbrahim kelimesi, İbrancede baba anlamına gelen “eb” ve cumhur de­mek olan “reham” kelimelerinden meydana gelmiştir. ‘‘Ebu-l cumhur’’ ise; cumhurun babası demektir. Bu ismi meydana getiren kelimelerin ikisinin de hareke veya telaffuzlarını az bir değişiklik yapmakla yine bu manalar Arap­çada vardır. Bu da İbranilerle Arapların yakınlıklarına delildir. İbrahim (A.S.(‘ın irtihali hakkında Kamus-ul A’lam şu bilgiyi veriyor:

“Rivayete göre Hz.İbrahim 175 yaşında olduğu halde irtihal edip oğulları İsmail (A.S. ve İshak (A.S.) tarafından, elyevm Halilürrahman denilen –—hA& Habrun şehr-i kadimi civarında defnolunmuştur.”

Diğer bir nakil de şöyle: “İbrahim Aleyhisselâm, rivayete nazaran Âdem Aleyhisselâm’ın yaradılışından üç bin üçyüz otuz yedi sene sonra Babil’de doğmuş ve yüzyetmişbeş veya ikiyüz sene yaşamıştır. Kudüs-i Şerif’e tabi “Halilürrahman” kasabasında bir mağara içinde refikası Sare ile beraber medfundur.” (B.İ.İ.480) (Bak: Halil-ür-Rahman, Hanif, Nemrud ve 2431. p.ta Millet-i İbrahim’e dair âyet notları.)

1467- “Hazret-i İbrahim Aleyhisselâm’ın bir mu’cizesi hakkında olan

«v[¬;~«h²"¬~ |«V«2_®8«Ÿ«,«— ~®…²h«" |¬9Y­6 ­‡_«9 _«<_«X²V­5 (21:69) âyetinde üç işaret-i latife var:

Birincisi: Ateş dahi, sair esbab-ı tabiiye gibi kendi keyfiyle, tabiatıyla, körü kö­rüne hareket etmiyor. Belki emir tahtında bir vazife yapıyor ki, Haz­ret-i İbrahim’i (Aleyhisselâm) yakmadı ve ona yakma emrediliyor.

İkincisi: Ateşin bir derecesi var ki, bürudetiyle ihrak eder, yani ihrak gibi bir te’sir yapar. Cenab-ı Hak, _®8«Ÿ«, (^*) lafziyle bürudete diyor ki: “Sen de hararet gibi bürudetinle ihrak etme.” Demek, o mertebedeki ateş, soğuklu­ğuyla yandırır gibi te’sir gösteriyor. Hem ateştir, hem berddir. Evet hikmet-i tabiiyede nar-ı beyza ha­linde ateşin bir derecesi var ki; harareti etrafına neş­retmiyor ve etrafındaki harareti kendine celbettiği için, şu tarz bürudetle, et­rafındaki su gibi mayi şeyleri incimad ettirip, manen bürudetiyle ihrak eder. işte zemherir, bürudetiyle ihrak eden bir sınıf ateştir. Öyle ise, ateşin bütün derecatına ve umum envaına cami olan Cehennem içinde, elbette “Zemherir”in bulunması zaruridir. (Bak: 507.p.sonu)

1468- Üçüncüsü: Cehennem ateşinin te’sirini men’edecek ve eman vere­cek iman gibi bir madde-i maneviye, İslâmiyet gibi bir zırh olduğu misillü; dünyevî ate­şinin dahi te’sirini men’edecek bir madde-i maddiye vardır. Çünki Cenab-ı Hak, İsm-i Hakîm iktizasıyla; bu dünya dar-ül hikmet olmak hasebiyle, esbab perdesi al­tında icraat yapıyor. Öyle ise Hazret-i İbrahim’in cismi gibi, gömleğini de ateş yak­madı ve ateşe karşı mukavemet haletini vermiştir. İbrahim’i yakmadığı gibi gömle­ğini de yakmıyor. İşte bu işaretin remziyle manen şu âyet diyor ki: “Ey Millet-i İb­rahim; İbrahimvari olunuz. Ta maddi ve manevi gömlekleriniz, en büyük düşmanı­nız olan ateşe hem burada, hem orada bir zırh olsun. Ruhunuza imanı giy­dirip, Ce­hennem ate­şine karşı zırhınız olduğu gibi; Cenab-ı Hakk’ın zeminde sizin için sak­ladığı ve ihzar ettiği bazı maddeler var. Onlar sizi ateşin şerrinden muhafaza eder. Arayınız, çıkarınız, giyiniz.” İşte beşerin mühim terakkiyatından ve keşfiyatındandır ki, bir maddeyi bulmuş ateş yakmayacak ve ateşe dayanır bir göm­lek giymiş. Şu âyet ise, ona mukabil bak ne ulvi, latif ve güzel ve ebede kadar yırtıl­mayacak “Hanifen Müslimen” tezgahında dokunacak bir hulleyi gösteriyor.” (S. 261-262)