| Gazanfer Tebrizi
Anadolu Selçukluları döneminde Konya’da yaşamış önemli hekimlerdendir. Sarayda ve önemli sağlık kuruluşlarında hizmet etmiştir. Hekim Ekmeleddîn ile birlikte Mevlânâ’nın ölüm döşeğinde tedâviye çalışan hekimlerden idi. “Hâsılu’l-Mesâ’il” adlı şerh ile İbn Sînâ’nın el-İşârât ve’t-Tenbîhât’ının, et-Tabî‘iyyât kısmına yazdığı şerhin 1301’de istinsah edilmiş nüshası günümüze ulaşmıştır. Bu iki tıp eseri günümüze kalmıştır.
Hubeyş bin İbrahim et-Tiflîsî
Anadolu Selçuklu sultanı II. Kılıçarslan’ın câmi, medrese, zâviye ve çarşılarla donattığı Aksaray’a Azerbaycan’dan gelmiştir. O dönem Aksaray önemli bir bilim merkezi haline gelmişti. Tiflîsî . tıp, dil, edebiyat, astroloji, rüyâ tabiri ve kıraat gibi değişik alanlarda otuza yakın eser vermiştir. Tıbbî eserlerinden bazıları şunlardır;
Edviyetü’l-Edviye: Müfred ilâçların toplanması, depolanması, yakılması, pişirilmesi, kullanımı süresi, mürekkep ilâçların formüllerini ve hazırlanışından bahseden eczacılığa dair bir eserdir.
İhtisâru Fusûli’l-Bukrat: Hippokrates’in Aforizmasının Arapça muhtasarıdır.
Kifâyetü’t-Tıb: iki kitap ve 224 bâb olarak Farsça yazılan bu eser Melikşah’a sunulmuştur.
Risâle fî Şerhi Ba‘zi’l-Mesâi’l li-Esbâb ve ‘Alâmât Müntahabe Mine’l-Kānûn: Hastalıkların sebepleri ve belirtilerini, İbn Sînâ’nın Kānûn’undan seçilmiş bazı örneklerle açıklamaya çalışan bir risâledir.
Bunlardan başka, Sıhhatu’l-Ebdân, Takdîmü’l-‘İlâc ve Bezrekâtü’l-Minhâc, Rumûzü’l-Minhâc ve Künûzü’l-‘İlâc ile Lübâbü’l-Esbâb sayılabilir.
Kaynaklar:
- Bayat AH . Tıp Tarihi. İzmir 2003. sayfa 226-237.
- Merçil E . Türkiye Selçuklularında Meslekler, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000.
- Ünver AS. Selçuk Tababeti. XI-XIV üncü asırlar. Türk Tarih Kurumu Yayınları. VIII.Seri.
No.7. Ankara 1940.
Dostları ilə paylaş: |
