Istanbul Üniversitesi Matbaası

Ülkemizde yasal durum

Ülkemizde kanun metinlerinde ötenazi terimi zikredilmemekle birlikte, herhangi bir şekilde ölüme yardım, intihara yardım yasalarımızca “kasten adam öldürme suçu” kapsamında değerlendirilmektedir ve cezai sorumluluğu vardır. 5237 sayılı 26.09.2004 tarihli Yeni Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesine göre, “Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır”. Takip eden 82. madde ise “kasten adam öldürme suçunun” unsurları sıralamaktadır. Madde 84/ (1)’de: “Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”, ifadesine yer verilmektedir.

Buna karşılık, bazı yazarlarca, tıbben çaresi eldeki mevcut imkânlarla bulunmayan ölümcül vakalarda, ölüm yaklaştığında ya da terminal dönemde tıbbi bakımı sonlandırarak, hastayı evine gönderme yaklaşımı da bir tür ötenazi olarak değerlendirilebilmektedir.
Sonuç

Hastanın yaşamı destekleyen tedavi veya aygıtlarından vazgeçme kararı intihar anlamına gelmemektedir. Benzer biçimde hastanın yaşam destek ünitelerinden yararlanmamayı tercihi aktif ötenazi anlamına gelmemektedir. Sınırlı ve sonlu tıbbi tedavi ve kaynakların adil dağıtımı ve paylaşımı gereği hastayı ve vekilini tedavinin yararsızlığı konusunda tam aydınlatmak ve bilgilendirmek suretiyle tedavinin kısıtlanabilirliği kabul edilmektedir.

Ötenazinin, bireyin kendi bedenini kontrol etme yetkisi çerçevesinde özerk bir seçim olduğu öne sürülmekle birlikte, konu üzerinde tartışmalar ve fikir ayrılıkları devam etmektedir. Ancak onurlu biçimde ölme hakkı çerçevesinde hekimden ölmeye yardım talebinde bulunmak tüm dünyada tartışmalı bir konudur. Hekimin öldürmek niyetiyle, doğrudan, hastanın ölümüne neden olacak şekilde birtakım maddeler vermesi, müdahalede bulunması etik açıdan savunulamaz. Yaşamın kutsallığı ve hekimin yaşamı sürdürme, hayatı koruma görev ve sorumluluğu ile ters düşer. Ayrıca toplumda hekime olan güveni sarsıcı etki göstereceği de unutulmamalıdır.