Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

Jismli qo‘llanmalar nisbatan chegaralangan didatik imkoniyatlarga ega. To‘la ko‘rinishi, yonboshdan, sharnirli modellari xarakatning ayrim zvenolari, gavdaning to‘la xara-kati traektoriyasi, amplitudasini namoyish qilish imkonini beradi.
Kinofilpm, barcha texnik qiyinchiliklarga qaramay, pedagogik jarayonda juda katta didaktik imkoniyatlarga ega. Kinofilpm xarakat faoliyati ijrosining eng yuqori sport maxorati darajasida, qolaversa, uni kattalashtirib sekin- lashtirib, turli ploskostpda, to‘laligicha, ayrim detallariga aksentni qaratib ko‘p marotabalab takrorlash imkonini
beradi. Ko‘rgazmali xis qilishda xarakat xolatining tezdashtirilgan chastotada kinoga olish judda katta axamiyatga ega, chunki unda oddiy kinoga olishdagiga nisbatan juda sekinlashtirilgan suratlar xosil bo‘ladi. Bu, o‘z navbatida, xarakatning barcha detallarini ko‘rish imkonini beradi.
Ovoz va rangli signallar kerak bo‘lgan tovushli va rangli mo‘ljallar - xarakatni boshlash yoki tugallash (yoki aloxida xarakatlar) uchun lozim bo‘lgan temp, ritm, amplituda va xokazolarni berishda qo‘l keladi. Bu metronomni “urishi” - xarakatga kerakli temp berish uchun, yerdagi belgilar, bayroqchalar, uloqtirish va x.k. Keng tarqala boshlagan elektron ovozli yetakchilar, avtomatlashtirilgan mo‘ljallar (mishenplar), zudlik bilan axborot beruvchi maxsus qurilmalar taolim jarayonining samaradorligiga taosir ko‘rsatmoqda.

3. Amaliy usuliyatlar

Bu usuliyatlar o‘quvchilarning o‘zlarini aktiv xarakat faoliyatlariga asoslangan. Shartli ravishda ularni ikki guruxga ajratamiz: qatiyyan va qisman reglamentlashtirilgan mashq usuliyatlari (B.A. Ashmarin). Ular orasidagi farq nis-biy. Darajasi va xarakteri turlicha bo‘lsada, reglamentlash daqiqasi xar bir usuliyatda xam mavjud. Maolum sharoitda turlicha kichik guruxlardagi (podgruppadagi) ikki xil usuliyat birlashtiri-lishi mumkin. Qisman reglamentlashtirilgan mashq usuliyati va musobaqa usuliyati orqali bir xil xarakat faoliyati o‘qita-verilishi mumkin.