Kars Yatırım Ortamı ve Yapılabilecek Yatırımlar Araştırması
“Kapalı ve Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları” Listesi
Yüklə 4,38 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mevcut Durumu Kapalı Bulunma Sebebi
- 7.4. YATIRIMLARA YÖNELİK DEVLET DESTEKLERİ
- 7.4.1. DEVLET DESTEKLERİ
- - Dokuma ve Giyim Sanayi Yatırımları
- - Tarımsal Sanayi Yatırımları
- - Otomotiv ve Otomotiv Yan Sanayi Yatırımları
- - Demir ve Çelik Yatırımları
- 7.4.1.1.1 Destek Unsurları
- 7.4.1.1.1.1 Gümrük Vergisi İstisnası
- 7.4.1.1.1.2 Katma Değer Vergisi İstisnası
- 7.4.1.1.1.3 Faiz Desteği
- 7.4.1.2 Genel ve KOBİ Teşviklerinden Yararlanmak İçin Yapılacak İş ve İşlemler
7.3. “Kapalı ve Yarım Kalmış Sanayi Yatırımları” Listesi
7.4. YATIRIMLARA YÖNELİK DEVLET DESTEKLERİ Kamuoyunda genel olarak sadece “teşvikler” olarak bilinen devlet destekleri ile yatırımcılara sağlanan diğer destekler aşağıdaki gibi sıralanabilir: Devlet Destekleri (Teşvikler)
Hizmet Destekleri
7.4.1. DEVLET DESTEKLERİ Yatırımların ülkemiz geneline dengeli bir şekilde dağılması, sosyo-ekonomik yönden gelişmemiş yörelerin kalkınmaları sağlanarak bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarının ortadan kaldırılması, ülkemize kazandırılması önemli olan teknolojilerin ülkemize kazandırılması, teknoloji üretiminin ülkemizde de gerçekleştirilmesini sağlanması ve sonuçta ülke genelinde hızlı ve dengeli bir sanayileşme ve kalkınma hamlesinin gerçekleştirilmesi amacıyla, yatırımlara doğrudan veya dolaylı olarak değişik devlet destekleri sağlanmaktadır. Devlet destekleri, genel olarak tamamen dolaylı desteklerden oluşmaktadır. Devlet destekleri sağlanan destekler yurt dışından makina ve teçhizat ithalatında gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası ile kredi faizi desteği, bölgesel gelişmeye yönelik devlet destekleri kapsamında dolaylı olarak sağlanan destekler ise ücretsiz arsa, enerji, SSK primi, gelir vergisi stopajı destekleridir. Devlet desteklerinden yararlanabilmek için, yatırıma başlamadan önce teşvik belgesi talebinde bulunulması esastır. Yatırıma başlama tarihi, başvuru yapılan tarih olarak kabul edilir. Teşvik belgesine bağlanan yatırımlara, belgelerde belirtilen yatırıma başlama tarihlerinden itibaren bir yıl içerisinde başlanılması gerekir. Bu süreler içerisinde yatırıma başlanılmaması durumunda teşvik belgeleri iptal edilir. Bununla birlikte, mücbir sebepler veya fevkalade hâl durumlarında bu süre Hazine Müsteşarlığı tarafından uzatılabilir. 7.4.1.1 Teşvikler Devlet destekleri ile; bölgeler arası dengesizlikleri gidermek, istihdam oluşturmak ve ülkemizin uluslar arası rekabet gücünü artırmak için kalkınma plânları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufları, katma değeri yüksek, ileri ve uygun teknolojileri kullanan yatırımlara yönlendirmek suretiyle yatırımların desteklenmesi amaçlanmaktadır. Yatırımlara devlet destekleri; 06.10.2006 tarih ve 26311 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/10921 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, bu Karar’a göre hazırlanarak 26.12.2006 tarih ve 26370 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2006/3 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’e göre sağlanmaktadır Yatırımlara destek sağlanabilmesi için imalât sanayi yatırımlarında aşağıda belirtilen sektörlerde aşağıda belirtilen hususlara uygunluk aranmaktadır. - Dokuma ve Giyim Sanayi Yatırımları - Makina halısı, çuval, konfeksiyon yan sanayi (dokuma ve örmeden mamul olanlar hariç) ve dokunmamış örülmemiş kumaş üretimi konuları haricindeki diğer yatırımlar için teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makina ve teçhizat temin edilemez. - Düz örme konusunda komple yeni yatırımlarda toplam makina sistem sayısı otuzun üstünde olan yatırımlar ile, tevsi yatırımlarda ilâve yatırım ile birlikte toplam makina sistem sayısı en az otuz olan yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenir.
- Otomotiv ve Otomotiv Yan Sanayi Yatırımları
İçin teşvik belgesi düzenlenebilir.
- Demir ve Çelik Yatırımları - 01.08.1996 tarih ve 22714 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Arasında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Andlaşmanın Yetki Alanına Giren Ürünlerin Ticareti ile İlgili Anlaşma” Eki ürün listesinde yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırım projesi için teşvik belgesi düzenlenmez. Ancak, KOBİ niteliğinde olduğunu ortaya koyan işletmelere (sıvı çelik üretimi ve haddelemeye yönelik yatırım projeleri hariç olmak üzere) yatırım projesinin uygun görülmesi hâlinde teşvik belgesi düzenlenebilir. Aşağıda belirtilen sektörler ve yatırım konularında teşvik belgesi düzenlenmemektedir. - Madencilik sektöründe kamu kurum ve kuruluşları ile yapılanlar da dahil rödovanslı maden sahası yatırımları, imalat sanayinde kütlü pamuk işleme yatırımları, sentetik elyaf üretimine yönelik yapılacak komple yeni ve tevsi yatırımları ile bisküvi, makarna, un, irmik, yem (balık yemi ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem üretimi hariç), et ve yumurta tavukçuluğu konularında yapılacak komple yeni, tevsi, entegrasyon ve ürün çeşitlendirme yatırımları Genel ve KOBİ devlet teşviklerinden yararlanmak için, gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları (adî ortaklık), kamu kurum ve kuruluşları (genel ve katma bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları % 50’yi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’de açmış oldukları şubeleri başvuruda bulunabilir. Herhangi bir yatırım için teşvik belgesi düzenlenmiş olması belge kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla ilgili olarak diğer mevzuat gereği bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gerekli izin ve ruhsat gibi belgelerin söz konusu kurum ve kuruluşlar tarafından verilmesi için bir bağlayıcılık oluşturmadığı gibi, yatırımcılar açısından da söz konusu belgelerin temin edilmesi gerekliliğini de ortadan kaldırmaz. Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek işletmelerce, 2872 sayılı Çevre Kanununun 5491 sayılı Kanun ile değişik 10. maddesine istinaden, teşvik belgesi kapsamı yatırım projeleri ile ilgili olarak Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınacak ÇED Olumlu Kararı veya ÇED Gerekli Değildir kararının Hazine Müsteşarlığı’na sunulması zorunlu olup, bu şartı yerine getirmeyen işletmelerin teşvik belgesi talepleri dikkate alınmamaktadır. Kurulacak şirketler adına ve tamamlanmış yatırımlar için teşvik belgesi düzenlenmemektedir. 2006/10921 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’a göre yatırımların yatırım teşvik belgesine (YTB) bağlanabilmesi için gerekli sabit yatırım tutarları;
7.4.1.1.1 Destek Unsurları Teşvik belgesine bağlanan yatırımlara sağlanabilecek teşvik unsurları aşağıda belirtilmiştir.
7.4.1.1.1.1 Gümrük Vergisi İstisnası Gümrük vergisi istisnası, yatırımın gerçekleştirilmesi için gereken makina ve teçhizat ithalatı sırasında yürürlükteki ithalat rejimi kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergilerinin alınmaması ve toplu konut fonu kesintisinin yapılmaması şeklinde uygulanan destek unsurudur. Gümrük vergisi istisnası, yatırımcılara, hammadde, ara malı ve işletme malzemeleri hariç, yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki makina ve teçhizatın ithalatında ithal edilen makina ve teçhizat için yürürlükteki ithalat rejimi kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergilerinden muafiyet sağlar. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları ile yeni model üretimine yönelik otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla yerinde birleştirilecek parça veya aksamların (CKD) ithali, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken Gümrük Vergisinden muaftır. Ayrıca, toplam ithal makine ve teçhizat bedelinin % 5’ini geçmemek kaydıyla, yedek parçaların ve binek araçları, otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), treyler (frigorifik olanlar hariç), mobilya, yat, motorbot, kamyon (off roadtruck tipi ile karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santralı, forklift, beton pompası, inşaat malzemeleri, porselenden ve seramikten mamul sofra ve mutfak eşyasının teşvik belgesi kapsamında ithal edilmesi hâlinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı’nda öngörülen oranlarda Gümrük Vergisi tahsil edilir. Bölgesel ve sektörel kısıtlamalar da göz önüne alınarak proje esasında yapılacak değerlendirme sonucunda uygun görülmesi hâlinde, teşvik belgesine bağlanarak gümrük vergisi istisnasından yararlandırılabilir. - İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan "Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin Tebliğ" hükümleri uyarınca ithali mümkün olan kullanılmış makina ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç) - İthalat Rejimi Kararı uyarınca ithaline izin verildiği Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan alınmış yazı ile belgelendirilen münferit kullanılmış makina ve teçhizat, Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda uygun görülmesi hâlinde teşvik belgesi kapsamında kullanılmış komple tesisler ithal edilebilir. Kullanılmış komple tesislerin ithaline yönelik talepler, Hazine Müsteşarlığı tarafından, bölgesel ve sektörel kısıtlamalar göz önüne alınarak, ülke ekonomisine katkısı, katma değeri, istihdama etkisi, makine parkının teknolojik ve ekonomik ömrü vb. gibi esaslar dikkate alınmak suretiyle proje esasında değerlendirilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen kullanılmış komple tesisler; yatırım konusuna bağlı olarak yardımcı tesislerden bağımsız; bir mal veya hizmeti üretebilecek komple bir hattan veya hat oluşturabilen bir veya birden fazla makina ve teçhizattan da oluşabilir. Komple tesisler, bir firmaya ait tek bir tesisteki makina ve teçhizatları kapsayabileceği gibi, aynı firmaya ait farklı tesislerdeki makina ve teçhizatlardan da oluşabilir. Kullanılmış komple tesis taleplerinin değerlendirilebilmesi için yatırımcılardan;
Talep edilmektedir. Türkiye'deki serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithaline ilişkin talepler; Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan alınacak uygunluk yazısının Hazine Müsteşarlığı’na sunulmasından sonra yukarıda ikinci belirtilen belgeler aranmaksızın Hazine Müsteşarlığı elemanlarınca kullanılmış komple tesisin bulunduğu serbest bölgede yapılacak ekspertiz neticesinde düzenlenecek rapora göre sonuçlandırılır. Kullanılmış olarak ithal edilen makina ve teçhizatın amacı dışında kullanılması veya satılması hâlinde, sağlanan destek unsurları ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır. Ayrıca, kullanılmış makina ve teçhizatın İthalat Rejimi Kararı uyarınca ithalinin teknik mevzuata uygun olmadığının anlaşılması hâlinde ilgili makina ve teçhizatın gümrüklere iadesi zorunludur. Teşvik belgesi kapsamındaki makina ve teçhizatın ithaline ilişkin işlemler, Gümrük Mevzuatı çerçevesinde ilgili gümrük idaresince yerine getirilir. Teşvik belgeleri kapsamındaki makina ve teçhizatın ithalatının yatırım süresi içerisinde sonuçlandırılamaması durumunda, yatırım süresi içerisinde Kambiyo Mevzuatında yer alan ödeme şekillerinden herhangi biri ile ithalat işlemlerine başlanılmış veya bedeli kısmen veya tamamen ödenmiş yatırım mallarının ithaline, yatırım süresi bitiş tarihini izleyen 4 ay içerisinde doğrudan gümrük idareleri tarafından izin verilir. Teşvik belgesi almak üzere müracaat edilmiş, ancak teşvik belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makina ve teçhizatın ithaline, Hazine Müsteşarlığı’nın olumlu görüşüne istinaden Gümrük Müsteşarlığı tarafından gümrük vergisi ile katma değer vergisinin toplam tutarı kadar teminatın alınması suretiyle müsaade edilebilir. Teminatla ithalatta, bir defada verilecek teminat süresi, azami altı aydır. Teminat süresi içinde kesin ithalat için gerekli işlemler tamamlanmamış ise, süre uzatımı için Gümrük Müsteşarlığı’na müracaat edilir. Teminatın başlangıç tarihi, eşyanın serbest dolaşıma giriş tarihidir. Yatırımcının, teminatın çözümü için teminat süresi içinde teşvik belgesi ve eki ithal makina ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmesi gerekir. Aksi takdirde, teminatlar irat kaydedilir. Tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, teşvik belgesi kapsamındaki; evsafa uygun çıkmaması nedeniyle, yerine yenisi getirilmek kaydıyla, eşyanın serbest dolaşıma girişini müteakip garanti süresi içinde yurt dışı edilecek makina ve teçhizat ile herhangi bir şekilde tamir ve bakım veya diğer nedenlerle yurt dışına gönderilecek makina ve teçhizatın mahrece iade işlemleri için doğrudan gümrük idaresine müracaat edilerek ilgili gümrük idaresince, Gümrük Mevzuatı çerçevesinde sonuçlandırılır. Mahrece iade işlemine konu yatırım mallarının yurt dışı edilmesinden itibaren bir yıl içinde aynısı veya yenisinin yurda giriş işlemleri, Hazine Müsteşarlığı’nın herhangi bir iznine tâbi olmaksızın gümrük vergisi ile katma değer vergisi istisnasından yararlandırılmak suretiyle doğrudan gümrük idarelerince sonuçlandırılır. 7.4.1.1.1.2 Katma Değer Vergisi İstisnası KDV istisnası, yatırımcının, yatırım için gereken makina ve teçhizatın yurt içi veya yurt dışından temin edilmesi sırasında ödenmesi gereken KDV’den istisna tutulmasıdır. Teşvik belgesi kapsamında yapılacak makina ve teçhizat ithali veya yerli teslimleri, 25.10.1984 tarih ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13. maddesinin d) bendi gereği ödenmesi gereken KDV’den istisna tutulmuştur. Teşvik belgesi kapsamındaki makina ve teçhizatın devir işlemlerinde de KDV istisnası söz konusudur. 7.4.1.1.1.3 Faiz Desteği Faiz desteği, teşvik belgesine bağlanmış belirli türdeki yatırımlar için finans kurumlarından alınacak yatırım ve işletme kredilerinin faizlerinin belirli bir bölümünün hazinece karşılanması şeklindeki destektir. Teşvik belgesi kapsamında, sadece aşağıda belirtilen yatırımlar için bütçe kaynaklarından karşılanmak üzere faiz desteği sağlanabilmektedir. - Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak bütün yatırımlar - KOBİ yatırımları - Ar-Ge yatırımları
Faiz desteği talep eden KOBİ’lerin, faiz desteklerinden yararlanabilmeleri için KOBİ olduklarını belgeleyen ve yeminli mali müşavirler tarafından onaylanmış mali tabloları, başvuru sırasında Hazine Müsteşarlığı’na sunmaları gerekmektedir. Kalkınmada öncelikli yörelerde (K.Ö.Y) yapılacak yatırımlar, KOBİ yatırımları, Ar-Ge ve çevre konularında yapılacak yatırımların gerçekleştirilmesi amacıyla; bankalardan kullanılacak en az 1 yıl vadeli yatırım kredileri için, ilk 4 yıl uygulanmak kaydıyla, Ar-Ge konusunda yapılacak yatırımların gerçekleştirilmesi için Hazine Müsteşarlığı tarafından uygun görülen yatırım dönemini müteakip 1 yıllık sürede gerekli olan işletme malzemelerinin teminine yönelik olarak kullanılacak ve en az 6 ay ve en çok 12 ay vadeli işletme kredilerinin her bir itfa planında belirtilen ödenecek faizin veya kâr payının, YTL cinsi kredilerde 5 puanı, döviz kredilerinde ise 2 puanı bütçeden karşılanabilir. Yatırım kredileri için uygulanacak faiz desteği tutarı proje bazında azami,
İşletme kredileri için faiz desteği sadece Ar-Ge yatırımlarına yönelik olup, işletme kredisi için uygulanacak faizi desteği tutarı ise azamî 100.000 YTL’dir. Teşvik belgelerinde faiz desteği öngörülen yatırımcılar, faiz desteğinden yararlanabilmek için Türkiye’de yerleşik şubesi bulunan yerli ve yabancı bankalar ile katılım bankalarından birine başvurabilirler. Bankalar tarafından yapılan değerlendirme sonucunda kredi kullandırılması uygun görülen projelere ilişkin faiz desteği müracaatları, yatırımcı adına bankalar tarafından Hazine Müsteşarlığı’na yapılır. Aynı yatırım projesi için faiz desteği uygulamasına yönelik olarak birden fazla banka talepte bulunamaz. Finansal kiralama şirketleri aracılığıyla yapılacak yatırımlar ile kullanılmış makina ve teçhizat için faiz desteği uygulanmaz. Kullanılan kredilerin faiz, kâr payı veya anaparalarının firma tarafından itfa planlarında belirtilen sürelerde ilk defa geri ödenmemesi hâlinde, bu durum ilgili bankalar tarafından en kısa sürede Hazine Müsteşarlığı’na bildirilir ve takip eden dönemler için faiz desteği ödemesi yapılmaz. Yatırımcının kredi geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirdiğinin bilahare ilgili bankalarca Hazine Müsteşarlığı’na bildirilmesi hâlinde, bildirimi takip eden dönemler için faiz desteği ödemeleri başlangıçta öngörülen ödeme tarihlerinde herhangi bir uzatmaya gidilmeksizin tekrar başlatılır. Kredi geri ödemesine ait yükümlülüklerin aksamasının tekrarı durumunda faiz desteği ödemesine son verilir. Bankalar, faiz desteğine esas olan kredinin teşvik belgesi kapsamı yatırım için kullandırılmasıyla yükümlüdür. Kredinin amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde Hazine Müsteşarlığı’nca kullandırılan faiz desteği tutarına ilgili bankaca bu kapsamdaki krediye uygulanan faiz oranı uygulanmak suretiyle tespit edilecek meblağın 5 işgünü içerisinde bütçeye gelir yazılmak üzere Saymanlık hesabına yatırılması gerekmektedir. Aksi takdirde, söz konusu meblağlar, Hazine Müsteşarlığı tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına verilecek talimata istinaden ilgili bankaların anılan Banka nezdindeki hesabından virman yapılmak suretiyle tahsil edilir. 7.4.1.2 Genel ve KOBİ Teşviklerinden Yararlanmak İçin Yapılacak İş ve İşlemler Yatırımcıların genel ve KOBİ teşviklerinden yararlanabilmeleri için yatırımları için teşvik belgeleri almaları zorunludur. Teşvik belgesinin alınması, vize ettirilmesi ve kapatılması ile ilgili iş ve işlemler aşağıda ayrıntılı olarak verilmiştir. Yüklə 4,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|