Keşan ticaret ve sanayi odasi fiLİPİnler cumhuriyeti
EKONOMİDEKİ BELLİ BAŞLI SEKTÖRLER
Yüklə 288,62 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.2.1. Tarım ve Hayvancılık
- 2.2.3.1 Ulaştırma ve Telekomünikasyon
- 2.2.4. Doğal Kaynaklar ve Madencilik
- 2.3.1. Dış Ticaret İstatistikleri
- TABLO 3. Filipinler’in Dış Ticareti (2000-2008)
- İthalat İhracat
- İthalat Artışı(%) İhracat
- Kaynak
- 2.3.2. Dış Ticaret Mevzuatı 2.3.2.1. İthalat
- 2.3.2.2. Tarife Dışı Engeller
- 2.3.2.3. Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar
- ÜÇÜNCÜ BÖLÜM FİLİPİNLER’İN TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ EKONOMİK İLİŞKİLERİN GENEL DURUMU
- Anlaşmanın Adı İmza Tarihi ve Yeri RG Tarih ve No
2.2. EKONOMİDEKİ BELLİ BAŞLI SEKTÖRLER Gerek fiziki gerekse beşeri kaynakları çok çeşitli olan Filipinler’de ekonomi de bu yapıya bağlı olarak çeşitlenme göstermektedir. Son yıllarda imalat sektörünün GSYİH içindeki payının %21-23, tarım sektörünün %13-17 ve hizmetler sektörünün ise %32’ler civarında olduğu görülmektedir. 2.2.1. Tarım ve Hayvancılık Tarım, ormancılık ve balıkçılık ülke ekonomisinde önemli rol oynamaktadır. Ülke nüfusunun % 70’lik bölümü kırsal alanda yaşamakta ve yine nüfusun üçte ikilik kısmının geçimi çiftçiliğe dayanmaktadır. Bununla birlikte ülke modernleştikçe tarım ürünlerinin ülke ekonomisindeki payı azalmıştır. Filipinler Kongresi tarafından 1997 yılında Tarım ve Balıkçılık Kanunu’nun kabul edilmesi ithal tarım ürünleri, ekipman ve makinelerinin vergisiz girişine sebep olmuştur. Son yıllarda iyi tohumlar, gelişen sulama sistemleri ve yoğun gübreleme uygulaması ile daha iyi ve büyük hasılat alınması sağlanmıştır. Filipinlerin en önemli tarım ürünleri arasında şeker kamışı, pirinç, hindistan cevizi, muz, mısır, mango yer almaktadır. Ülkede hayvancılık, kümesçilik ve balıkçılıkta önemlidir. Halkın temel besin kaynakları arasında pirinç, balık, sebze, tavuk ve domuz yer almaktadır. 2008 yılında tarım, balıkçılık ve ormancılık sektörleri %3.2 büyümüştür. Çiftlik hayvanları hariç tüm alt sektörlerde büyüme olmuştur. En çok artış balıkçılık ürünlerinde gerçekleşmiştir. 2.2.2. Sanayi 2008 yılında sanayi sektörü %3.0 büyümüştür. Çoğunlukla imalat sektöründen oluşan sanayi sektörü, ülkenin ihracat ve dış ticarette en çok gelir elde edilen sektördür. Sektörün büyümesi son 13 sene içinde olmuştur. 1999 senesinden itibaren imalat sektöründeki artış, bu alt sektörün yerli ve yabancı pazardan gelen taleplerin arttığı ve ülkenin Asya’da yaşanmış olan ekonomik krizi atlattığına dair en iyi göstergedir. Tüketici malları üretimi imalat sanayinin büyük kısmını oluşturmaktadır. Uluslararası ileri teknoloji şirketleri, küçük entegre ve devreler, veri ve telekomünikasyon kabloları, bluetooth sistem modelleri gibi ihraç mallarına olan talebin artması yüzünden faaliyetlerde çeşitlendirmeye gidilmiş ve alanlarda üretim artırılmıştır. Filipinler’deki başlıca sanayiler elektronik parçalar (yarı iletkenler) imalatı, tekstil ve konfeksiyon aksesuarları, ağaç ve mobilya, gıda işleme, bilgi teknolojisi hizmetleri, mali hizmetler, perakende ticaret olarak sıralanabilir. 2.2.3. Hizmetler Hizmetler sektörü Filipinler’in karşılaştırmalı üstünlüğü sahip olduğu bir sektör olup, 2008 yılında %3.3 büyümüştür. 2008 yılında GSMH’ya en çok katkıyı %44’lük pay ile hizmetler sektörü yapmıştır. Başlıca alt sektörler ise ulaşım, komünikasyon, ticaret, finans, gayrimenkul, özel ve kamu hizmetleri olmuştur. 2.2.3.1 Ulaştırma ve Telekomünikasyon 7000 binden fazla adadan oluşan Filipinler’de ulaşım sorunludur. Bu durumun temel nedeni gelişmemiş altyapıdan kaynaklanmaktadır. Ayrıca 1997-1998 Asya Krizi nedeniyle yatırımlarda görülen azalma da altyapı yetersizliğini devam ettirmiştir. Yine de bütün takımadayı kapsayan bir yol ağı bulunmaktadır. Ülkede bir düzineden fazla liman da bulunmaktadır. Ülkeyi zayıf ulaşım ağından kurtarmak amacıyla bir dizi proje devam etmektedir. Bunlar arasında, stratejik noktalara uluslararası hava alanlarının yapımı ve var olanların yenilenmesi, yeni otoyol, liman ve kitle iletişim araçlarının yapımı yer almaktadır. Hükümet yabancı yatırımcıları çekmek amacıyla “yap-işlet-devret” modeli yürürlüğe koymuştur. Telekomünikasyon sistemi serbestleştirilmiş, bir dizi yabancı yatırımcı yerli şirketlerle ortaklıklar kurmuştur. Telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren şirketler özel sermayeye ait olup, mobil telefon sistemleri işleticilerinin çoğu tüm ülkeyi kapsam alanına almaktadır. 2.2.3.2. Enerji Filipinler ekonomisi ithal petrole bağımlıdır. Petrol sanayiinde faaliyet gösteren 3 ana şirket arasında Petron, Pilipinas Shell (Royal Dutch/Filipinler Shell iştiraki) ve Caltex bulunmaktadır. Filipinler’in en büyük petrol rafine ve pazarlama şirketi Petron’dur. Petron 1994’e kadar tamamı devlete ait Filipin Ulusal Petrol Şirketi’nin iştiraki olarak faaliyet göstermiş, bu tarihten itibaren Suudi Aramco şirketin % 40 hissesine sahip olmuştur. 1998 yılında Filipin petrol pazarındaki kısıtlamaların ortadan kaldırılmasıyla Coastal/Subic Bay Fuels, Oilink International, Easten Petroluem Corp. ve Total Fina Elf şirketleri de pazara dahil olmuştur. Söz konusu yeni girişimciler pazarın % 10’una sahip olmuştur. Pazara hakim 3 büyük şirketle rekabet edebilmek amacıyla yeni şirketler ortaklıklar yapmaktadır. Filipinler Hükümeti ithal petrol harcamalarını azaltmak amacıyla özellikle elektrik üretiminde gaza daha fazla ağırlık vermektedir. Malampaya doğal gaz arazisinin rezervlerinin kullanılması amacıyla Filipinler’de doğal gazda en büyük yatırımcılar arasında yer alan Shell Filipinler Sondaj (SPEX, % 43 hisse ile işletmeci), Texaco (% 43) ve Filipin Ulusal Petrol Şirketi (% 10) faaliyet göstermektedir Filipinler’de enerji üretimi elektrik sektöründe yoğunlaşmıştır. Yerli enerji üretiminde en büyük pay jeotermal enerji olup, onu hidroelektrik, kömür, petrol ve gaz izlemektedir. Hükümet ithal petrole bağımlılıktan kurtulmayı en önemli hedefleri arasına koymuştur ve doğal gazdan elektrik üretimine büyük destek vermektedir. 2.2.4. Doğal Kaynaklar ve Madencilik Deniz ürünleri Filipinler sularının 167 milyon hektarından elde edilmektedir. Ülkenin az tuzlu balık havuzları, Güneydoğu Asya’daki en gelişmiş balık havuzlarını oluşturmaktadır. Filipinlerin yaklaşık % 44’ü ormanlıktır. Ama çok azı kerestecilikte kullanılır. Arazinin % 24’ü bataklıktır. Filipinler ormanları, tropik yağmur ormanları türündendir. Ülkenin topraklık alanının neredeyse yarısı ormanlık arazidir. Filipinler dünyanın en fazla maden kaynaklarına sahip ülkeleri arasındadır. Dünyanın en fazla bakır, altın ve krom rezervlerine sahiptir. Diğer önemli madenler arasında nikel, gümüş, kömür, alçıtaşı ve sülfür gelmektedir. Ayrıca kil, kireçtaşı, mermer, silikat ve fosfat açısından da zengindir. Palawan bölgesinde doğal gaz rezervleri bulunmaktadır. Filipinler 1970 ve 80’lerde dünyanın ilk 10 altın ve bakır üretici ülkesi arasında olmasına rağmen, bugün düşük maden fiyatları, yüksek üretim maliyetleri ve altyapı yatırımlarındaki yetersizlikler nedeniyle anılan kaynaklarından yararlanamamaktadır. Hükümet madencilik alanına yabancı yatırımları çekmek amacıyla 2004 yılı Aralık ayında % 100 yabancı sermayeli firmaların geniş çaplı madencilik yatırımlarına izin veren bir kanun çıkartmıştır.
Filipinler’in 2000’li yıllardaki dış ticaret hacmi incelendiğinde, 2002-2007 yılları arasında artığı gözlenmektedir. 2002-2008 yıllarında artış gösteren ithalatında, en yüksek artış % 18.43 ile 2002 yılında gerçekleşmiştir. Dış ticaretine paralel olarak 2002-2007 döneminde artan ihracattaki en yüksek artış ise, % 14.77 ile 2006 yılında olmuştur. Birçok ülkede etkisini gösteren ekonomik krizin etkisiyle, Filipinlerin 2008 yılında dış ticaret hacmi önceki yıla göre % 0.38 azalarak 103.6 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Filipinler dış ticaretindeki azalış 2009 yılında daha fazla hissedilmeye başlanmış olup, 2009 yılının ilk yarısında, dış ticaret % 31.88 azalarak, 37.6 milyar ABD doları olmuştur. Bu azalışta, hem ithalat hem de ihracattaki yaklaşık aynı ölçüdeki düşüş etkili olmuştur. 2009 yılının ilk yarısında, ithalat % 31.08 azalarak 20.4 milyar ABD doları, ihracat ise % 32.81 azalarak 17.2 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. TABLO 3. Filipinler’in Dış Ticareti (2000-2008)
2.3.1.1. İhracat Filipinler’in 2008 yılı ihracatı % 2.97 azalarak, 49.0 milyar ABD doları olmuştur. Filipinler’in 2008 yılı ihracatında, en büyük payı % 38.14’lük oran ile elektronik sektörü almaktadır. Ülke Asya’nın elektronik merkezi konumundadır. Elektronik dışında belli başlı ihracat ürünleri ise, konfeksiyon ve giyim aksesuarları (% 3.98), katotlar ve katot / saf bakır kesitleri (% 2.67), petrol ürünleri (% 2.33), ağaç oymacılığı ve mobilya (% 2.33) ile hindistan cevizi yağı (%2.12)’dır. İhracatın % 38’ini oluşturan elektronik ürünler ihracatının % 8.31 azalması ihracatın düşmesinde önemli rol oynamıştır. Petrol ürünleri, metal bileşenleri, gübre, altın işlenmiş tütün ve bazı tarım ve gıda ürünleri haricinde diğer ürünlerin ihracatında genelde önemli oranda düşüş kaydedilmiştir. Filipinler’in ihracatında ilk üç ülkeyi ABD (%16.73), Japonya (%13.67) ve Çin Halk Cumhuriyeti (%11.13) olmuştur. Hong Kong, Hollanda, Singapur, Güney Kore, Almanya, Malezya ve Tayvan ise, sıralamayı takip eden diğer ülkelerdir.
2008 yılında ithalatı % 1.98 artarak, 36.6 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Filipinler’in 2008 yılı ithalatında en büyük değeri oluşturan maddeler, elektronik ürünler (% 33.49), mineral yakıtlar ve yağlar (% 21.77), ulaştırma ekipmanları (% 4.80), tahıl (% 4.36), sanayi makine ve ekipmanları (% 4.04), demir ve çelik (% 2.81) ile organik ve inorganic kimyasallar (% 2.22)’dır. 2008 yılında mineral yakıtlar ithalatı % 28.34 artarak, ithalatta önemli bir yer tutmuştur. 2007 yılındaki 9,392 milyon ABD doları seviyesinden, 12,330 ABD dolarına yükselmiştir. Ülkenin artan nüfusu ile birlikte, önceki yıl 1,138 milyon ABD doları olan tahıl ithalatı % 126.97 artarak, 2,383 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Kimyevi gübre ithalatı da % 116.10 artarak, 237,369 milyon ABD dolarından 336,398 milyon ABD dolarına yükselmiştir. 2008 yılında sermaye malları ithalatı % 3.73, özel işlemler ithalatı % 2.37 ile hammadde ve ara malları ithalatı % 10.71 azalırken, tüketici malları ithalatı % 41.03 ve mineral yakıt ithalatı %28.34 ve artmıştır. Filipinlerin ithalatında ilk üç ülkeyi ise ABD (%12.73), Japonya (%11.64) ve Singapur (%10.32) oluşturmuştur. Suudi Arabistan, Çin Halk Cumhuriyeti, Tayvan, Güney Kore, Tayland, Malezya, ve Hong Kong’dur. 2.3.2. Dış Ticaret Mevzuatı 2.3.2.1. İthalat Genel kural olarak Filipinler’e her türlü ürünün ithalatı serbesttir. Ancak kamu sağlığı ve güvenliği, ulusal güvenlik, uluslararası yükümlülükler, yerel sanayinin gelişimi nedenleri ile bazı ürünlerin ithalatına düzenleme ya da yasaklama getirilmiştir. Filipinler’de ithalat üç başlıkta sınıflandırılmıştır
İthal edilmesi öngörülen ürünün yukarıda yer alan hangi sınıfa girdiğinin belirlenmesi amacıyla Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Müdürlüğüne, Filipinler Merkez Bankası veya yetkili bir temsilci bankaya başvurulabilinir. Tarım ürünlerinin ithalatındaki sınıflandırmaya ilişkin bilgi almak ve örneğin tavuk, domuz gibi ürünlerde Asgari Giriş Miktarı İthalat Belgesine ihtiyaç olup olmadığını öğrenmek amacıyla Tarım Bakanlığına başvurmak gerekmektedir. Filipinler’e yapılacak ithalatta aranan belgeler aşağıda yer almaktadır
Gıda Ürünleri İthalatı Dünya Ticaret Örgütü üyesi olarak Filipinler pirinç dışında gıda ürünleri ithalatında miktar kısıtlamalarını kaldırmıştır.Pirinçte ise Tarım Bakanlığına bağlı Milli Gıda Kurumu özel sektöre ithalat lisansı vererek ithalatı kontrol altında tutmaktadır. İşlenmiş Gıda Ürünleri İthalatı Filipinler’de satışa sunulan her ürünün Gıda ve İlaç Kurumu’na kayıt ettirilmesi gerekmektedir. İhracatçıdan bazı belgeler ya da örnekler talep edilebilmekle birlikte, ithal ürünlerin kayıtları ancak bir Filipin özel veya tüzel kişisi tarafından yapılabilir. İthal ürünlerin kayıtlarına yönelik ürün sınıflandırmaları yapılmış ve bu sınıflandırmalara göre talep edilen belgeler belirlenmiştir. Eczacılık ürünleri ithalatı için de Gıda ve İlaç Kurumu’nun lisansına ihtiyaç duyulmaktadır.
İthal edilen ürünler gümrük vergisinin yanı sıra % 12 oranında katma değer vergisine tabidir. Katma değer vergisi, Gümrük Müdürlüğü tarafından gümrük vergilerine ilave olarak ithalatta alınan diğer harçların (komisyon ücreti, antrepo ücreti vb.) toplamı esas alınarak hesaplanmaktadır. Otomobiller, benzin, tütün ve sigara, alkollü içecekler ve diğer bazı ürünlerde özel tüketim vergileri uygulanmaktadır.
Filipinler ticarette teknik engellerin kaldırılması amacıyla oluşturulmuş olan Dünya Ticaret Örgütü TBT Anlaşmasını imzalamıştır. 1996 yılında, kotaya tabi pirinç ithalatı dışında gıda ürünleri ithalatında bütün tarife dışı engeller kaldırılmıştır. Sağlık ve veterinerlikle ilgili ithalatta örneğin, et ve canlı hayvan, silahlar ve patlayıcılar, uyuşturucular, tehlikeli kimyasallar ve bitkilerde çeşitli kamu kurumlarının talep ettiği ithal izinleri bulunmaktadır. Çin, Malezya, Endonezya ve Rusya’dan bazı ürünlerin ithalatında anti-damping vergisi uygulanmaktadır. 2.3.2.3. Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar Filipinler’in Dünya Ticaret Örgütü üyeliğinin yanı sıra, bölgesel ekonomik işbirliği üyelikleri arasında, Güney Doğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) bulunmaktadır. Filipinler henüz herhangi bir ülke ile ikili serbest ticaret anlaşması imzalamamıştır. Ancak, Japonya ile yaptığı STA görüşmeleri sona ermiş, Japonya tarafından onaylanmış ancak Filipin tarafından onaylanmamıştır. Anlaşmanın ülke çıkarlarına uygun olmadığına ilişkin bir kampanya yürütülmekte, bu kampanyaya karşı ise ülkede ekonomiden sorumlu özel ve kamu kuruluşları tarafından Anlaşmanın ülke ekonomisi için önemli faydalar sağlayacağı hususunda karşı bir kampanya yürütülmektedir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM FİLİPİNLER’İN TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ
İkili Anlaşma ve protokoller, KEK Toplantıları
1) Ticaret Anlaşması Türkiye-Filipinler Ticaret Anlaşması, Dönemin Filipinler Devlet Başkanı Sayın Fidel RAMOS’un ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında 9 Mart 1993 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır. Anlaşma onay işlemlerinin her iki ülke tarafından tamamlanmasının ardından 18 Eylül 1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2) Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması, Dönemin Devlet Başkanı Sayın Fidel RAMOS’un ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret vesilesiyle Ankara’da imzalanarak, 4 Ekim 1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 3) Kültür ve Eğitim Alanında İşbirliği Anlaşması Kültür ve Eğitim Alanında İşbirliği Anlaşması, Dönemin Devlet Başkanı Sayın RAMOS’un ülkemizi ziyareti esnasında 9 Mart 1993 tarihinde Ankara’da imzalanmış ve 16 Mayıs 1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4) İş Konseyi Kurulmasını Öngören Mutabakat Muhtırası Ortak İş Konseyi Kurulmasını Öngören Mutabakat Muhtırası, Filipinler Sanayi ve Ticaret Odası ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği arasında 9 Mart 1993 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır. 2003 yılında Filipinler İş Konseyi kurulurken, Türk-Filipinler İş Konsey’inin kurulması için gerekli olan Türk İş Konsey’inin kurulması konusunda ilerleme kaydedilememiştir.
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması, Dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman DEMİREL’in Filipinler’i ziyareti vesilesiyle 22 Şubat 1999 tarihinde Manila’da imzalanmıştır. Her iki ülkenin onay işlemlerini tamamlamasının ardından anlaşma, 29 Kasım 1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6) Yatırımların Korunması ve Karşılıklı Teşviki Anlaşması Yatırımların Korunması ve Karşılıklı Teşviki Anlaşması, Dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman DEMİREL’in ziyareti vesilesiyle 22 Şubat 1999 tarihinde Manila’da imzalanmıştır. Anlaşmanın onay işlemleri Filipinler tarafınca 2000 yılında, ülkemizde ise 22 Temmuz 2003 tarihli Resmi Gazete’de anlaşma metninin yayımlanmasının ardından tamamlanmıştır. 7) Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması, Filipinler Dış İşleri Bakanı Sayın Alberto G. ROMULO’nun ülkemizi ziyareti vesilesiyle, 18 Mart 2009 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır. Yüklə 288,62 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||