Kismi İSTİsnalar ithalat iSTİsnasi serbest Bölgelerden Yapılan İthalat : 3

4. KDV Kanununda Yer Almayan İstisnalar:

Madde 19 - 1. Diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Katma değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.
2. Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

4.1. Meda Programı Ve Avrupa Yatırım Bankasının Akdeniz Ülkelerindeki Diğer Mali Anlaşmaları Çerçevesinde Mali Ve Teknik İşbirliğinin Uygulanmasına İlişkin Çerçeve Anlaşması” Uyarınca Topluluk Tarafından Finanse Edilecek Mal Ve Hizmet Teslimlerinde Katma Değer Vergisi İstisnası³⁵

Avrupa Komisyonu, Avrupa Yatırım Bankası ve ülkemiz arasında imzalanan MEDA Programı ve Avrupa Yatırım Bankasının Akdeniz Ülkelerindeki Diğer Mali Anlaşmaları Çerçevesinde Mali ve Teknik İşbirliğinin Uygulanmasına İlişkin Çerçeve Anlaşması” (12) TBMM tarafından 4590 sayılı Kanunla onaylanmış ve 10.09.2000 tarih ve 24166 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu anlaşmanın vergi ve gümrük hükümlerini düzenleyen 19 uncu maddesinin 3 üncü bendinde “Topluluk tarafından finanse edilecek mallar, işler ve hizmetler katma değer vergisi ve benzeri vergilerden muaf olacaktır.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme göre, yukarıda sözü edilen ve 4590 sayılı Kanunla onaylanan Anlaşma uyarınca Avrupa Birliği tarafından finanse edilecek mal ve hizmet teslimleri ile ithalata Katma Değer Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin 2 inci bendi kapsamında ve aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde katma değer vergisi istisnası uygulanması mümkündür:

Anlaşma kapsamında yürütülecek projelerin uygulamasından sorumlu kuruluşlar, projeler kapsamında alınacak mal ve hizmetler ile yapılacak ithalatın türünü, miktarını, bedelini ve gerekli diğer bilgileri gösteren listeyi bir yazı ekinde, söz konusu Anlaşmanın 2 nci maddesi uyarınca Ulusal Koordinatör olan “Hazine Müsteşarlığı”nın onayına sunacaklardır. Hazine Müsteşarlığı tarafından bu yazı ve liste incelenip, listenin altına öngörülen mal ve hizmet alımları ile ithalatın 4590 sayılı Kanunla onaylanan Anlaşma kapsamında olduğu belirtilmek ve imzalanmak suretiyle onaylanacaktır.

Projenin uygulanmasından sorumlu kuruluşlar, Hazine Müsteşarlığının onaylamış olduğu listenin kendilerince tasdikli bir fotokopisini, yurtiçi mal ve hizmet alımlarında satıcılara, ithalatta ise gümrük idaresine vereceklerdir. Mükellefler ve gümrük idareleri verilen bu belge uyarınca düzenleyecekleri fatura veya benzeri belgelerde veya gümrük makbuzunda 4590 sayılı Kanununla onaylanan Anlaşmanın ilgili maddesine ve Hazine Müsteşarlığının onayına atıfta bulunarak katma değer vergisi hesaplamayacak ve göstermeyeceklerdir.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30 uncu maddesinin (a) bendi gereğince vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilememektedir.

Dolayısıyla, yukarıda belirtilen uluslararası anlaşma çerçevesinde gerçekleşen mal teslimleri ile hizmet ifaları için yüklenilen katma değer vergisi mükellefler tarafından indirim konusu yapılamayacak, indirilemeyen bu vergi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde işin mahiyetine göre gider yada maliyet unsuru olarak kabul edilebilecektir.

Yürürlükteki Türk mevzuatının taşıdığı genel muafiyetler dışında, istisnai nitelikte vergi muafiyetleri öngören ve Türk Kanunlarına değişiklik getiren bir anlaşma Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylansa dahi, KDV açısından geçerlilik arz edebilmesi için TBMM'nce bir Kanunla uygun bulunması zorunludur³⁶.

5. İSTİSNADAN VAZGEÇME

Madde 18- 1. (5228 Sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle değişen fıkra, Yürürlük: 1.8.2004) Vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını kapsaması şarttır. Şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulü yoktur.

2. (5228 Sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle değişen fıkra, Yürürlük: 1.8.2004) Kamu menfaatine yararlı dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş amaçlarına uygun olarak işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri teslim ve hizmetlere ilişkin istisnalar hariç olmak üzere, 17 nci maddenin (1) ve (2) numaralı fıkralarıyla (3) numaralı fıkranın (a) ve (4) numaralı fıkranın (e) bentlerinde yazılı istisnalar hakkında yukarıdaki (1) numaralı fıkra hükmü uygulanmaz.

3. İstisnadan vazgeçeceklerin talepleri üzerine, vergi dairesince, vergi muafiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunur. Bu şekilde mükellef olanlar üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamazlar. Mükellefler üç yıllık sürenin bitiminden önce mükellefiyetten çıkma talebinde bulunmadıkları takdirde mükellefiyet yeniden üç yıl süre ile uzatılmış sayılır.

KAYNAKÇA

• 
  Değer Nuri, Açıklamalı ve Uygulamalı Katma Değer Vergisi Kanunu Yaklaşım Yayıncılık 2008
  
• 
  Kızılot, Şükrü Danıştay kararları ve Özelgeler 1998
  
• 
  Maç Mehmet KDV Uygulaması Denet Yayıncılık
  
• 
  OKTAR Kemal KDV İstisnalar ve İadeler, Maliye ve Hukuk Yayınları, 2007
  
• 
  ÖZBALCI Yılmaz Yorumlu Katma Değer Vergisi 2008 Oluş yayıncılık
  
• 
  3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
  
• 
  193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
  
• 
  Borçlar Kanunu
  
• 
  Türk Ticaret Kanunu
  
• 
  KDV Genel Tebliğleri
  
• 
  www.danistay.gov.tr
  
• 
  www.gib.gov.tr
  

1 GT 23

2 GT 46

3 Kemal OKTAR, KDV İstisnalar ve İadeler, sf 515)

4 Kemal OKTAR, KDV İstisnalar ve İadeler, sf 515)

5 Kemal OKTAR, KDV İstisnalar ve İadeler, sf 515)

6 GT 25

7 GT 26

8 Kemal OKTAR, KDV İstisnalar ve İadeler, sf 285)

9 Özelge Tarihi :15.1.1985- Sayısı :2601017-12

10 Özelge Tarihi :8.8.1985- Sayısı :2601017-217/52799

(*) ( Değişmeden önceki şekli) Üniversite ve yüksekokullar ile 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Kanun hükümlerine tabi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin %10’unu

11 Değişmeden önceki ibare “gıda maddelerinin”

12 Özelge Tarihi :21.4.1995- Sayısı :21873

13 GT 91

14 4 No’lu Sirküler

15 4 No’lu Sirküler

16 GT 91

17 Kemal OKTAR, KDV istisnalar ve iadeler, sf 293

18 Kemal OKTAR, KDV istisnalar ve iadeler, sf 293

19 Tarihi :21.3.1988- Sayısı :2601079

20 Tarihi :8.7.1985- Sayısı :2601017-51104

21 Tarihi :9.5.1985- Sayısı :2601001-231

22 Tarihi :20.9.1994- Sayısı :62585

(*) ( Değişmeden önceki şekli) tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin

23 GT 46

24 GT 46

25 Danıştay Kararı İlgili Daire :9- Tarihi :17.2.1993- Esas No.su :1992/3088- Karar No.su :93/6245

26 Özelge Tarihi :30.10.1995- Sayısı :B.07.0.GEL.0.53/5317-1584/60362

27 Özelge Tarihi :9.10.1985- Sayısı :2601001-82425

(*) (Değişneden önceki hali )(5228 Sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle değişen bent, Yürürlük: Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunlarına ilişkin işletme hakkını devrettiği işletici firmanın sözleşme ile belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarih) Darphane ve Damga Matbaası tarafından yapılan teslim ve hizmetler ile Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce düzenlenen piyango, sayısal loto, hemen kazan ve benzeri oyunların tertiplenmesi veya oynanması,

28 GT 91

(*) (Değişmeden önceki şekli)atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi,

29 Özelge Tarihi :11.6.1993- Sayısı :79/17-1337/36162

30 GT 69

31 GT 69

32 (Değişmeden önceki şekli) işlemlerine konu mallar

33 GT 93

34 GT 94

35 GT 85

36 Özelge Tarihi :12.6.1991- Sayısı :2601019-60/42107