259
Dəvətçi: «Əvvəlcə ayənin tərkibi tərəfinə baxaq. Bildiyiniz kimi, ayənin
tərkibi iki yoldan xaric deyildir: Ya deyəcəyik ki, «Məhəmməd» mübtəda,
«Rəsulallah (s)» ətfi-bəyan və «Vəlləzinə məəhu» «Məhəmməd» kəlməsinə ətf
edilmiş, «Əşiddau» kəlməsi xəbər və ondan sonra gələnlər də xəbərdən sonra
xəbərdirlər. Ya da «Vəlləzinə məəhu» mübtəda, «Əşiddau» xəbər, ondan sonra
gələnlər də xəbərdən sonra xəbərdir.
Bu qaydanı əqidə və sözünüzə görə dəyərləndirsək, iki məna ortaya çıxar.
Əgər «Məhəmməd» mübtəda, «Vəlləzinə məəhu» da mübdədaya ətf edilsə və
ondan sonra gələnlər xəbərdən sonra xəbər olsalar, ayənin mənası belə olur:
«Məhəməd (s), Əbu Bəkr, Ömər, Osman və həzrət Əlidir (ə)». Əgər «Vəlləzinə
məəhu» mübtəda, «Əşiddau» kəlməsi xəbər və ondan sonra gələnlər də xəbərdən
sonra xəbər olarsa, o zaman ayənin mənası belə olur: «Əbu Bəkr, Ömər, Osan və
Əlidir (ə)». Kəlamın bu cür ola bilməsinin ağla uyğun və ədəbi olmadığını ibtidai
tələblər də bilirlər. Əgər bu ayəyi-kərimdən məqsəd dörd xəlifə olsaydı, o zaman
iddianıza uyğun olması üçün kəlmələr arasında ətif vavın olması lazım gəlirdi.
Müfəssirlərinizin hamısı bu ayənin bütün möminlərə şamil olduğunu söyləyirlər.
Ayənin zahirinə də baxsaq, bu sifətlərin hamısı hər zaman Rəsulallahla (s) birlikdə
olan dörd nəfərə deyil, bir nəfərə aid olduğu görüləcəkdir. Əgər o bir nəfərin də
Əmirəl-möminin həzrət Əli (ə) olduğunu söyləsək, əqlə və nəqlə daha uyğun olar».
Dostları ilə paylaş: