KüreselleşME: BÜYÜk hayal kirikliği yayınevi plan b

KÜRESELLEŞME: BÜYÜK HAYAL KIRIKLIĞI

Yayınevi plan b

Fiyatı Ciltli 20.000.000 TL

Karton Kapak 12.500.000 TL

ISBN 975-8723-00-6

Yazar JOSEPH E. STIGLITZ
Türkçesi ARZU TAŞÇIOĞLU &

DENİZ VURAL
2001 yılı Nobel Ekonomi Ödülü Sahibi Joseph Stiglitz’in, IMF’nin politikalarını ağır bir dille eleştirdiği son kitabı ‘Globalization and its Discontents’, Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı plan b Yayınları’ndan çıktı. Kitap daha önce başta Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca ve Japonca olmak üzere 18 ayrı dile çevrildi ve yayımlandığı her ülkede aylarca çoksatanlar listesinde yer aldı. Yıllarca Bill Clinton’un Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nin Başkanı ve Dünya Bankası Başekonomisti olarak görev yapan 2001 Nobel Ekonomi ödülü sahibi Stiglitz, kitabında küreselleşmeyi, serbest pazar yaklaşımını ve özellikle IMF (Uluslararası Para Fonu)’yi sert bir dille eleştiriyor.


Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı Türkçe’de

Nobel Ödüllü ekonomist-yazar Joseph E. Stiglitz’in Globalization and its Discontents isimli son kitabı, Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı başlığı ile plan b yayınları tarafından Arzu Taşçıoğlu & Deniz Vural’ın çevirisiyle yayımlandı.

Bugüne kadar başta Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca ve Japonca olmak üzere 18 ayrı dile çevrilen ve yayımlandığı her ülkede çok satanlar listesinde aylarca ilk sırada yer alan kitap, küreselleşmeyi, serbest pazar yaklaşımını ve özellikle IMF (Uluslararası Para Fonu)’yi sert bir dille eleştirmesi ile uzun süre kamuoyunda tartışmalara yol açtı.
Bilindiği gibi yıllarca Bill Clinton’un Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nin Başkanı, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı ve Başekonomisti olarak görev yapan Joseph Stiglitz, Dünya Bankası’nda kabul ve uygulama gören bazı yaklaşımlara karşı çıkmış ve Banka yönetimiyle büyük problemler yaşamıştı. Fakat ipleri koparan asıl olay, Stiglitz’in, IMF’nin Asya krizi sonrasında uyguladığı programları tenkit etmesi yüzünden çıktı. Profesör Stiglitz, IMF’nin dara düşen Doğu Asya ülkelerine, bütçe harcamalarının kısıtlanması ve faizlerin yükseltilmesi yolunda yaptığı önerilerin yanlış olduğunu söylüyor ve bu çeşit politikaların, ülkeleri gereksiz yere ekonomik sıkıntıya sokmuş olduğunu iddia ediyordu. Sonuçta Stiglitz, Dünya Bankası’nı bıraktı ve meslek yaşamını Columbia Üniversitesi’nde Ekonomi Profesörü olarak devam ettirmeye karar verdi.
“Küreselleşme büyük bir aldatmaca ve hayal kırıklığıdır” görüşünü savunan, 2001 yılı Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Stiglitz, Dünya Bankası ve IMF’nin ‘Küreselleşme’ adı altında, gerçekleştirdiği ‘tahribata’ tahammül edemediği için, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığı sırada yaşadıklarını, kitaplaştırmaktan çekinmedi.
“IMF uzmanları, ziyaret ettikleri ülkenin iktisatçılarından daha parlak, daha eğitimli ve daha az siyasal dürtüleri olduğuna inanırlar.Oysa, IMF kadrosu genellikle birinci sınıf üniversitelerin, üçüncü sınıf öğrencilerinden oluşur” sözleriyle bir anda şimşekleri üzerine çeken Stiglitz, kitabında IMF’nin çoğunlukla ülkelere bir sömürge valisi gibi davrandığını ve insanların hayatlarını hiçe saydığını vurguluyor. Ona göre, IMF, halkların ve ulusların çıkarlarını düşünmüyor, temsil de etmiyor. O yalnızca finans çevrelerinin çıkarlarını hesaplıyor. Başlıca saplantısı ise açılmış kredilerin ödeme güvenliği.
Küreselleşme, bütün dünyada tartışılan bir konu olmasına rağmen Türkiye’de hala gündemin sıcak maddelerinden biri değil. Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı belki de bu konuda tartışmalar başlatıp dünyaya farklı bir gözle bakmamızı sağlayacak.

KÜRESELLEŞME: BÜYÜK HAYAL KIRIKLIĞI

KİTABI İLE İLGİLİ VERİLER


Kitap 18 dilde aşağıda belirtilen yayınevleri tarafından yayımlandı:
Amerika: Norton

İngiltere: Penguin

Fransa: Fayard

İspanya: Taurus

İtalya: Einaudi

Katalanca: Empuries

Hollanda: Het Spectrum

Japonya: Tokuma Shoten

Tayvan: Locus

Kore: Sejong

Brezilya: Siciliano/ Futura

Portekiz: Terramar

Sırbistan: Marvel

Çek Cumhuriyeti: Prostor

Yunanistan: Livani

Romanya: Economica

Bulgaristan: Info Dar

Makedonya: Ministry of Finance

Türkiye: plan b
Çoksatanlar Listesinde aylarca liste başı olarak yer aldı:
Amerika’da:

Washington Post 11 hafta liste başı

Barnes and Noble 10 hafta liste başı

Boston Globe 5 hafta ay liste başı

Fransa’da:

Çoksatanlar listesinde 15 hafta liste başı

İngiltere’de

Observer, Sunday Times, Evening Standart’ta aylarca liste başı

Japonya’da

Tohan, Kinokuniya, Sanseido, Shibuya’da liste başı

KÜRESELLEŞME: BÜYÜK HAYAL KIRIKLIĞI

ÇARPICI ALINTILAR

“Ekonomi, dar bir kesime hitap eden, duygusuz bir konu olarak görülebilir; ama aslında iyi ekonomi politikaları bu fakir insanların hayatını değiştirme gücüne sahiptir.”

“Kararlar, ideoloji ve kötü ekonomiden oluşan tuhaf bir karışıma dayanarak veriliyordu; bu dogma perdesinin ardındaki özel çıkarlar zaman zaman kendini gösteriyordu. Krizler patlak verdiği zaman, IMF “standart” olsa bile modası geçmiş, yersiz çözümler içeren reçeteler veriyor; bu politikaları uygulaması istenen ülkelerdeki insanların bunlardan nasıl etkileneceğini göz önüne almıyordu. Politikaların yoksulluk üzerindeki etkisiyle ilgili tahmin yapıldığını pek görmedim. Alternatif politikaların sonuçlarıyla ilgili derin tartışmalar ve analizler yapıldığına da pek tanık olmadım. Tek bir reçete vardı. Alternatif görüşler araştırılmıyordu. Açık, samimi tartışmalar engelleniyordu, böyle bir şeye yer yoktu. Politika reçetelerini ideolojiler yönlendiriyordu ve ülkelerden IMF’nin talimatlarına hiç tartışmadan uymaları bekleniyordu.”
“Umarım kitabım bir tartışma başlatır; yalnızca hükümetlerin ve uluslararası kuruluşların kapalı kapıları ardına ve üniversitelerin nispeten açık atmosferlerine sıkışıp kalmayacak bir tartışma. Yaşamları, küreselleşmenin nasıl yürütüleceği konusundaki kararlardan etkilenecek olanların bu tartışmaya katılmaya hakları var; ayrıca bu kararların geçmişte nasıl verildiğini bilmeye de hakları var. Bu kitap en azından son on yılda gerçekleşen olaylar hakkında daha çok bilgi edinilmesini sağlayacaktır. Daha çok bilgi kesinlikle daha iyi politikalara, daha iyi politikalar da daha iyi sonuçlara yol açacaktır. Eğer bu gerçekleşirse, ben de bunda bir katkım olduğunu hissedeceğim.”
“Göstericiler küreselleşmeye, Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanı’ndan ve birçok gelişmiş sanayi ülkesinin maliye ve dış ticaret bakanından daha farklı bir gözle bakıyorlar. Görüşler arasındaki fark o kadar büyük ki insan merak ediyor: Göstericiler ve politika üretenler aynı mevzudan mı bahsediyorlar? Aynı verilere mi bakıyorlar? Özel çıkarlar, iktidardakilerin görüşünü bu kadar mı bulandırıyor?”
“IMF bir kamu kuruluşudur, dünya çapında vergi mükelleflerinin ödediği paralarla kurulmuştur. Bunu unutmamak gerekir çünkü bu kuruluş ne kendisini finanse eden vatandaşlara ne de yaşamlarını etkilediği insanlara rapor vermiyor. IMF, bunun yerine devletlerin maliye bakanlıklarına ve merkez bankalarına rapor veriyor. Ülkelerin, İkinci Dünya Savaşı’nın sonundaki ekonomik durumlarına dayanan karmaşık bir oylama sistemi yoluyla denetimi elinde tutuyor. O zamanda beri bazı ufak tefek değişiklikler oldu ama başlıca gelişmiş ülkeler şovu yönetiyor ve tek bir ülkenin etkili veto hakkı var: Amerika Birleşik Devletleri.”
“IMF başlangıcından bugüne geçen yıllarda gözle görülür bir şekilde değişti. Piyasaların çoğu zaman kötü işlediği inancına dayanarak kurulmuşken, şimdi ideolojik bir coşkuyla piyasaların üstünlüğünü savunuyor. Ülkelere daha genişlemeci ekonomi politikaları (ekonomiyi canlandırmak için harcamaları artırmak, vergileri azaltmak ya da faiz oranlarını düşürmek gibi politikalar) izlemeleri için uluslararası bir baskı uygulamak gerektiği inancına dayanarak kurulmuşken, bugün IMF, ancak açıkları kapama, vergileri artırma ya da faiz oranlarını yükseltme gibi ekonomide bir küçülmeye yol açacak politikaları benimseyen ülkelere fon sağlıyor. Keynes, çocuğunun ne hale geldiğini görseydi mezarında ters dönerdi.”
“Sürdürülebilir, adil ve demokratik büyüme sağlayacak politikalara ihtiyaç vardır. Kalkınmanın nedeni budur. Kalkınma, birkaç kişinin zengin olmasına katkıda bulunmak ya da yalnızca ülkenin elit kesiminin yararlandığı bir avuç anlamsızca korunmuş sanayi dalı yaratmak demek değildir; kalkınma, kentli zenginlere Prada, Benetton, Ralph Lauren ya da Louis Vuitton’u getirip kırsal kesimdeki yoksul insanları sefalet içinde bırakmak demek değildir. Moskova’daki mağazalardan Gucci marka çanta satın alabiliyor olmak ülkenin bir piyasa ekonomisi haline geldiğini göstermez. Kalkınma toplumun dönüşmesi demektir, fakirlerin hayatlarını daha iyileştirmek; ve herkesin, başarı şansına, sağlık, eğitim hizmetlerinden yararlanma fırsatına sahip olması demektir.”
“İnsan, işsizliği yalnızca bir istatistik, ekonomik bir toplam, enflasyon mücadelesinde ya da Batılı bankaların paralarını geri almalarını garanti etme mücadelesinde verilen kayıplar olarak görmemelidir. İşsizler insandır, aileleri olan, yaşamları, yabancıların önerdiği ya da IMF’nin durumunda olduğu gibi dayattığı ekonomik politikalardan etkilenen, bazen mahvolan insanlar. Yüksek teknoloji ürünü modern savaşlar, fiziksel kontağı ortadan kaldıracak şekilde tasarlanmıştır: 15 bin metreden bırakılan bombalar, birine ne olduğunu diğerinin “hissetmemesini” sağlar. Modern ekonomi yönetimi de aynı şekildedir: İnsan, hayatını mahvettiği insanları tanısa, lüks otelinde oturup katı bir şekilde dayattığı politikalar üzerine bir kez daha düşünür.”
“Spekülasyonu karlı kılan, IMF’nin desteklediği devletlerden gelen paradır. Örneğin, IMF ve Brezilya devleti, 1998’lerin sonunda döviz kurunu fazla değerli bir seviyede tutmak için 50 milyar dolar harcadığında bu para nereye gitti? Para buharlaşıp havaya karışmaz. Birilerinin cebine gider, çoğu da spekülatörlerin cebine.”

“IMF ve diğer Batılı liderler, onların yardım ve tavsiyeleri olmasaydı, Rusya’da sorunların çok daha kötü hale gelmiş olabileceğini iddia ediyorlar. Eğer alternatif politikalar izlenseydi neler olabileceğini bize söyleyecek bir kristal küremiz o zaman da yoktu şimdi de yok.”

“Bizzat kendim dahil olmak üzere, kararların nasıl alındığını ve sonuçların neler olduğunu ilk elden görme fırsatına sahip olmuş olanların, ilgili olaylar üzerine yorumlarını açıklamak gibi özel bir sorumlulukları vardır.”
“Ancak ve ancak geçmişteki hataları anlarsak, gelecekte etkili olabilecek politikalar oluşturmayı umabiliriz.”
“Piyasa reformcuları Rusya’da kurumsal altyapıdan söz ettiler ama ona oluşması için çok az zaman tanıdılar. Temelinde kurumsal altyapı olmayan kurumlar ve temelinde kurumları olmayan bir piyasa ekonomisi oluşturarak kestirmeden kapitalizme ulaşmaya çalıştılar.”
“Gelişmiş ülkeler, küreselleşmeyi yönetecek uluslararası kurumların reformu konusunda üstlerine düşeni yapmalıdır. Bu kuruluşları biz kurduk, onları düzeltmek için de biz çalışmalıyız. Küreselleşmeden hoşnut olmadığını belirtenlerin mantıklı endişelerine çözüm aramak istiyorsak, küreselleşmenin şu ana kadar yararına çalışmadığı milyarlarca insan için çalışmasını sağlamak istiyorsak, daha insani bir çehreye sahip bir küreselleşme yaratabilmek istiyorsak, o zaman sesimizi yükseltmemiz gerek. Hiçbir şey yapmadan duramayız, hiçbir şey yapmadan durmamalıyız.”
plan b yayınları

plan b yayınları 2002 yılının Nisan ayında Arzu Taşçıoğlu, Deniz Vural ve Sinan Vural tarafından kuruldu. Yeni bir yayınevi olmasına rağmen, yıllar boyunca yayıncılığa gönül vermiş, tecrübeli elemanlardan oluşan kadrosu ile çalışmalara başladı. Adından da anlaşılacağı üzere b planını devreye sokacak olan ekip, yayın politikalarını, sosyal bilimler, modern kent romanları, bilimkurgu, fantezi, mizah ve alternatif kültür kitapları olarak belirledi. Joseph E. Stiglitz’in “Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı” adlı eseri yayınevinin ilk kitabı.

plan b yayınları
Meşrutiyet C. Kıblelizade S. Tepe Han 1/6

Şişhane 80050 İstanbul

Tel: [phone]

Faks: [phone]

www.planb.com.tr

e-posta: [e-mail]

Arzu Taşçıoğlu - Deniz Vural


Arzu Taşçıoğlu, Marmara Üniversitesi İngilizce Ekonomi bölümü mezunu. 1991 yılında Dilşah Mersin’le birlikte yaptığı “Faizsiz Bankacılık” konulu araştırma ile Ekonomi ana bilim dalında Milliyet ödülü aldı. Ekinciler Holding’te ve İş Bankası İktisadi Araştırmalar bölümünde çalıştı.
Gemi Makineleri mühendisi olan Deniz Vural, bir süre doğal gaz proje mühendisliği yaptıktan sonra, 1992 yılından itibaren televizyon bilgi yarışmalarında soru yazarlığı ve hakemlik yapmaya başladı.
Arzu Taşçıoğlu ve Deniz Vural 1994’ten beri birlikte çalışıyorlar. “Çöl Gezegeni Dune”, “Dune’un Mesihi” ve “Dune’un Çocukları”nı Türkçe’ye çevirdiler. Türkçe’deki ilk trivia kitabı olan “Aaa... Öyle mi?” adlı kitabı yazdılar.
“Yurttaş Kane” adlı sinema kitabın Türkçe’ye çevirisini yaptılar. Kim Korkar Bilgisayar’dan serisi için “Office 2000’den XP’ye” adlı kitaba yazar olarak imza attılar.
Birlikte çalıştıkları süre içinde “Riziko”, “Bilir Bilmez” ve “Şansını Dene” adlı televizyon yarışmalarında soru yazarlığı ve hakemlik yaptılar; ayrıca “NTV”, “NTV Mag” ve “Zdnet Türkiye” için makaleler ve belgeseller çevirdiler.