Küreselleşme ve bireyin eziLİŞİ Doç. Dr. Gülgün Tuna

c) Çıkış Yolları

Kapitalist kültürün etkilerinden kurtulmak, onun öğretilerinden zihnimizi arındırmak ve kendimizi yeniden yaratmak mümkündür. Yeni bir zihniyetle yeni ve değişik bir hayat yaşamak mümkündür. Şu ana ilkeler yeni bir yaşam tarzı için yol gösterici olabilir: İnsanın doğa ile olan bağları kopmamalı, güçlenmelidir.Çünkü insan da doğanın bir parçasıdır ve doğa onun için en iyi olanı bilir. Tüm canlılar karşılıklı ilişkiler ağıyla birbirlerine bağlıdır. İnsan da bu ağ içerisinde yapıcı, koruyucu ve dayanışmacı bir rol oynayarak mutluluk bulabilir.

Bugün gelişmiş Batı toplumlarında görülen yeni bir akım, sade, anlamlı ve huzurlu bir hayat yaşamayı amaçlamaktadır. Giderek artan sayıda insan, kendilerine hayatı zehreden parasal kaygılardan, gerilim ve korkulardan uzak, sakin ve daha basit bir yaşam tarzını seçmektedir. Kapitalist sistem insan hayatını karmaşık ve zor bir hale getirmiş, içinden çıkılmaz bir borç-geçim sıkıntısı yumağına çevirmiştir. Hayatın sürekli bir didinme ve mücadeleden ibaret olması gerekmez, mutlu bir akış içinde geçebilir. İnsan kontrolü kendi eline alırsa pekala mutlu

bir yaşam kurabilir.

Sade yaşam tarzında, birey tüketim düzeyini en düşük gerekli düzeye indirmekte, aşırı servet, mal, mülk, mevki gibi hırsları terk etmekte, borç ve geçim kaygılarından uzak huzurlu bir yaşam sürdürmektedir. Maddi değerlerin yerine manevi değerleri geçirerek hayatta gerçekten önemli ve anlamlı olan konularla ilgilenmektedir. Önemli olan kişinin sahip olduğu servet değil, yaşamdan zevk almasıdır.Kapitalist kültürün öğrettiği aşırı harcama eğilimi, bireye ayağını yorganına göre uzatmayı unutturmuştur. Sonuç, dağılan yuvalar, depresyonlar ve intiharlardır. İnsanın temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra aşırı tüketim peşinde emeğini ve zamanını harcaması hem gereksiz, hem de zararlıdır.

Birey, maddi kaynaklarını tutumlu bir şekilde kullanmalı ve bu kaynakları doğru hedeflere yönlendirmelidir. Kişisel kaynaklar sadece para değil, yetenekler, beceriler, emek ve zamandır. Bu kaynakları hayatının amacı yönünde kullanabilen insanlar en mutlu insanlardır.

Bu çerçevede, aşağıdaki öneriler bireylere içinde bulundukları çıkmazlardan kurtulmada yardımcı olacaktır:

1. 
   Hayatınızın hedefini kültürel baskıların etkisinde kalmadan kendiniz belirleyin. Eğer hedefiniz zengin olmak ya da yüksek bir mevkiye gelmekse, kültürel değerlerin etkisi altında kalmışsınız demektir. İnsan hayatının amacı para yapmak değil, parayı ve gücü doğru hedefler doğrultusunda kullanmaktır.
   
2. 
   Paranın önemini fazla abartmayın, ait olduğu ikincil konuma indirgeyin. Para sadece bir araçtır, amaçlarımızı gerçekleştirmemize hizmet eder. Siz para için çalışmayın, para sizin için çalışsın. Paranın kölesi olmayın.
   
3. 
   Tüketiminizi mümkün olan en düşük düzeye indirin. İlerleyen teknolojiden yararlanın fakat aşırı tüketim dalgalarının tutsağı olmayın. Modern kültür insanda eksiklik ve ihtiyaç hislerini yaratır; satın aldığımız birçok şey gerçek değil uydurulmuş ihtiyaçlardır. Başkalarının etkisi altında kalarak ihtiyacınız olmayan şeyleri satın almayın.
   
4. 
   İnsanlarla ilişkilerinizde rekabetçi, gösterişçi ve çıkarcı değil, destekleyici, yardımlaşmacı ve işbirlikçi olun. Onlarda olmayan bir yetenek sizde varsa, bunu onlarla paylaşın. Başkalarına sunduğunuz herşey size kat kat geri dönecektir.
   
5. 
   Çalışma hayatınız maddi olduğu kadar manevi tatmin de sağlamalıdır. Sırf paraya ihtiyacınız olduğu için sevmediğiniz bir işi yapmak sizi yıpratacak ve sağlığınızı bozacaktır. Seçtiğiniz meslek gönlünüzde yatan aslan olmalı, işe giderken istekle ve zevkle gitmelisiniz.
   
6. 
   Sağlığı, piyasada sunulan ilaçlarda ve tedavilerde değil, doğal ve huzurlu yaşamakta bulabilirsiniz. Doğa herşeyin en iyisini bilir. Hırs, kıskançlık, stres, üzüntü ve korku gibi olumsuz duygu ve düşüncelerin psikosomatik etkileri mutlaka olacaktır. Doğru beslenme, dinlenme, uyku ve spor önemli konulardır.
   
7. 
   Hem evinizden, hem kafanızdan gereksiz şeyleri atın. Yaşamınızı sadeleştirin, basitleştirin ve kolaylaştırın. Maddi servet yerine manevi zenginliklerle doldurun. Sade yaşam, dayanıklı ve uzun ömürlü eşyalar kullanmak, ekolojik dengelere zarar veren ürünleri kullanmamak, doğal dengeye saygı duymak, gösterişçi tüketim yerine zarif bir sadelik içinde yaşamak demektir.
   
8. 
   Parasal bağımsızlığınızı kazanın. Başkalarına bağımlı veya borçlu olmadan kendi geçiminizi sağlayabilmek size hayattaki yolunuzu seçme fırsatı verecektir. Bütçenizin sınırlarını aşmadan, borçlanmadan tutumlu bir şekilde yaşarsanız iç huzuru bulursunuz.
   
9. 
   Yaşamınızda manevi değerlere öncelik verin. İnsanlarla, hayvanlarla, bitkilerle olumlu ve yapıcı bağlar kurun. Tüm canlıların haklarına saygı gösterin, muhtaç durumda olanlara yardım edin.
   
10. 
    Kapitalizmin ve endüstriyalizmin yol açtığı ekonomik, sosyal ve ekolojik sorunlara karşı mücadelede yer alın ve problemin değil, çözümün bir parçası olun. Bu sistemin kusurlu yönlerini değiştirmeye çalışın ve bireysel yaşam tarzınızı değiştirerek bu değişime bir katkıda bulunun.
    

Biz, bireyler olarak, düşündüğümüzden daha fazla geleceğimizi etkileme gücüne sahibiz. Sonuçta, dünyamız onu yaptığımız şey olacaktır. Biz ne yaparsak, o olacaktır. Gelecekteki olası dünyalar, tarih süresince yaşamış olan tüm insanların düşünceleri, söylemleri ve hareketleri ile yaratılacaktır. Kendi bireysel seçimlerimizi yaparak, en iyi olası dünyanın seçimine ve meydana getirilmesine yardım edebiliriz. Hiç kimse tarihi önceden belirlememiştir. Sistemin kısıtlamalarını aşabilecek zekaya sahip özgür varlıklarız. Hem sevip hem nefret etmeye, hem yardım edip hem incitmeye, hem hareket edip hem de etmemeye muktediriz. Seçim bizim.


Kaynaklar

Adorno, T.The Culture Industry: Selected Essays on Mass Culture, London, Routledge, 1991.

Bauman, Z. Freedom, Milton Keynes, Open University Press, 1988.
Brown, Lester. State of the World 1999, Worldwatch Institute, New York, W.W. Norton, 1999.
Dreze, Jean ve Amartya Sen. Hunger and Public Action, Oxford, Clarendon Pres, 1998.
Durning, Allen. How Much is Enough: The Consumer Society and the Future of the Earth. New York, W.W. Norton, 1999.
Korten, David C. Getting to the 21st Century: Voluntary Action and the Global Agenda, Hartford: Kumarian Pres, 1990.
Lee, M.J. Consumer Culture Reborn: The Cultural Politics of Consumption, London, Routledge, 1992.
McCracken, G.Culture and Consumption, Bloomington, Indiana University Pres, 1990.
Price, Geoff. Understanding Capitalism: Capitalism, Culture and Society, www.rationalrevolution.net, 2005.
Ritzer, G. The McDonaldization of Society: An Investigation into the Changing Character of Contemporary Social Life, London, Pine Forge Press, 1993.
Robbins, Richard H. Global Problems and the Culture of Capitalism, Boston, Allyn and Bacon, 1999.
Rupesinghe, Kumar K. Ve C.M. Rubio. The Culture of Violence, Tokyo, UN University Press, 1994.
Sivard, Ruth Leger. World Military and Social Expenditures 1996, Washington, D.C., World Priorities, 1996.
Slater, Don.Consumer Culture and Modernity, Polity Pres, 1997.
Soroka, Michael P. Ve George J. Bryjak. Social Problems: A World At Risk, Boston, Allyn and Bacon, 1995.
United Nations.Development Programme: Human Development Report, New York, Oxford University Pres, 1998.
Wolf, Eric R. People Without History, Berkeley, University of California Press, 1982.
Yayla, Atilla. Liberalizm, Ankara, Turhan Kitabevi, 1992.